Theo hãng tin Bloomberg, các tài liệu được công bố vào tháng 8 cho thấy Bộ Quốc phòng Mỹ đã quyết định mua sắm để thay thế số đạn pháo M982 Excalibur (Thần kiếm) đã chuyển giao cho Ukraine nhằm hỗ trợ nỗ lực quốc tế chống lại quân Nga. Giá thành của mỗi quả đạn M982 Excalibur tới 100.000 USD (khoảng 2,3 tỉ VND), ước tính 92 triệu USD có thể mua được khoảng 900 quả. Khoản tiền này được lấy từ một dự luật chi tiêu bổ sung trị giá 40 tỉ USD viện trợ cho Ukraine được Tổng thống Joe Biden đã ký thành luật hồi tháng 5, và Lầu Năm Góc đã nhận được ít nhất một nửa số tiền này, trong đó 9 tỉ USD được sử dụng cho việc bổ sung vũ khí trong kho. Cho đến nay Mỹ vẫn chưa chính thức công bố việc họ cung cấp đạn M982 Excalibur cho Ukraine, nhưng các video thực địa gần đây cho thấy quân đội Ukraine đã sử dụng loại đạn này trên chiến trường.
 |
Đạn M982 Excalibur dẫn đường bằng GPS (Ảnh: Zhihu). |
Đạn M982 Excalibur do Công ty Raytheon của Mỹ và Công ty BAE System Bofors của Thụy Điển hợp tác phát triển và sản xuất, được dẫn đường bằng Hệ thống định vị toàn cầu (GPS) và có tầm bắn tối đa 40,5 km có thể bắn trúng mục tiêu theo tọa độ GPS. Đạn có cỡ nòng 155 mm và có thể bắn bằng nhiều loại pháo khác nhau, bao gồm lựu pháo M777, pháo tự hành M109A6, M109A7 của Mỹ, pháo tự hành K7 Thunder của Hàn Quốc và lựu pháo tự hành PzH 2000 của Đức… mà Ukraine có được nhờ viện trợ quân sự.
Kế hoạch viện trợ vũ khí mới của Mỹ cho Ukraine đã bắt đầu thực thi, trong đó bao gồm các loại vũ khí và đạn dược chưa từng được công khai trước đây. Hãng thông tấn Nga Sputnik ngày 8/9 cũng cho biết Bloomberg đã trích dẫn các tài liệu ngân sách chưa được tiết lộ trước đó, nói Lầu Năm Góc đã bàn giao các quả đạn M982 Excalibur dẫn đường bằng GPS cho Ukraine.
Bloomberg cho biết: "Lầu Năm Góc đã chuyển giao cho Ukraine loại đạn M982 Excalibur dẫn đường bằng GPS cho các nhiệm vụ tấn công chính xác tầm xa". Trang Politico cũng dẫn các nguồn tin nói, trong gói viện trợ mới nhất của Mỹ cho Ukraine có loại đạn đắt tiền này. Theo tài liệu này, đạn pháo dẫn đường M982 Excalibur sẽ tiêu tốn của Lầu Năm Góc 92 triệu USD ngân sách mua sắm quân sự. Đồng thời, Washington đã chọn cách giữ "bí mật" bước đi này. Các chuyên gia quân sự cho biết, đạn dẫn đường GPS M982 Excalibur do Mỹ cung cấp sẽ được sử dụng đồng bộ với các loại pháo cỡ 155mm đa chủng loại hiện có trong quân đội Ukraine.
 |
Cấu tạo bên trong một số loại đạn M982 Excalibur dẫn đường bằng GPS (Ảnh: Zhihu). |
Theo các thông tin công khai cho thấy, M982 Excalibur là một loại đạn dẫn đường chính xác bằng GPS hiện đang có trong trang bị của quân đội Mỹ. Mỗi quả đạn nặng 124kg, bên trong có 64 quả đạn phụ hai mục đích với độ chính xác cao khi bắn trúng trong vòng 2 m. Nó có thể được sử dụng trong mọi điều kiện thời tiết chống lại các mục tiêu có giá trị cao, bao gồm nhà cửa, cầu cống, xe cộ, v.v. Việc sử dụng đạn dẫn đường M982 Excalibur cũng có thể mở rộng tầm bắn của pháo 155mm thông thường, có thể mở rộng tầm bắn của pháo nòng bội số 39 lên 40 km và pháo nòng bội số 52 lên hơn 50 km. Đây là loại vũ khí và đạn dược tối tân thứ 4 của quân đội Mỹ đã viện trợ Ukraine đang hoạt động bên cạnh bệ phóng tên lửa M142 HIMARS, lựu pháo M777 155mm và tên lửa chống bức xạ AGM-88B Harm. Các phân tích chỉ ra rằng khi ngày càng có nhiều vũ khí tối tân từ Mỹ và châu Âu được đưa vào chiến trường Ukraine, sẽ nâng cao đáng kể sức mạnh tấn công của quân đội Ukraine và đe dọa nghiêm trọng đến các mục tiêu ở cả tiền tuyến và hậu phương của quân đội Nga.
 |
Sơ đồ quy trình bắn đạn M982 Excalibur dẫn đường bằng GPS (Ảnh: Zhihu). |
Trên thực tế, quân đội Nga đã cảm nhận được mối đe dọa nổi bật này, bởi vì kể từ khi Ukraine tiến hành một loạt chiến dịch phản công quân sự vào cuối tháng 8, các mục tiêu phía trước và phía sau của quân đội Nga đã bị tấn công chính xác hơn nhiều lần so với những tháng trước đó. Hơn nữa, các phương pháp tấn công chính xác mà quân đội Ukraine sử dụng đã khiến tổn thất của Nga tăng mạnh. So với bệ phóng tên lửa HIMARS, đạn dẫn đường bằng GPS M982 Excalibur được phóng bởi pháo tự hành 155mm cơ động cao có thể tấn công bất ngờ các mục tiêu của Nga từ cách xa 50 km. Độ chính xác của đòn tấn công trong phạm vi 2m khiến bất kỳ mục tiêu nào của Nga khó thoát khỏi số phận bị tiêu diệt. Ví dụ, quân đội Ukraine trong nhiều ngày đã nhằm vào các cây cầu và cầu phao trên sông Dnepr ở Kherson Oblast. Chỉ cần phát hiện có trang thiết bị và người tiến hành tu sửa cầu là tiến hành pháo kích chính xác để tiêu diệt. Thực tế cho thấy, chiến thuật đánh du kích nói trên của quân đội Ukraine đã tỏ ra khá hiệu quả.
 |
Thao tác lắp đạn M982 Excalibur (Ảnh: Toutiao). |
Do Không quân Ukraine gần như biến mất hoàn toàn ngay thời kì đầu của cuộc xung đột nên ưu thế trên không trên chiến trường gần như hoàn toàn nằm trong tay Nga. Nhằm nâng cao giá trị chiến tranh của các máy bay chiến đấu MiG-29 hiện có của Không quân Ukraine, Mỹ đã không ngần ngại trang bị cho nó tên lửa chống bức xạ AGM-88B Harm để tấn công các hệ thống tên lửa phòng không S-300/400 của quân đội Nga trong khu vực tiền phương. Bởi chỉ cần các hệ thống S-300/400 bị phá hủy, có thể tạo hành lang an toàn cho các UAV TB-2 tấn công sâu hơn vào các mục tiêu có giá trị cao trong khu vực do Nga kiểm soát. Tên lửa chống bức xạ AGM-88B Harm mà Mỹ cung cấp cho Ukraine là mẫu đời đầu có tầm bắn ngắn, nên MiG-29 vốn là máy bay sử dụng cho cất hạ cánh trên tàu sân bay phải liều lĩnh lao tới vùng trời nguy hiểm cách mục tiêu 50 km, không cẩn thận máy bay dễ bị tiêu diệt trước khi phóng tên lửa. Việc Mỹ cung cấp đạn dẫn đường bằng GPS M982 Excalibur cho Ukraine có lẽ là một chiến thuật mới được người Mỹ đưa ra trong bối cảnh này. Bởi so với các chiến đấu cơ MiG-29 liên tục bị radar phòng không sục sạo, các khẩu pháo tự hành cơ động ở mặt đất của Ukraine có tỷ lệ sống sót cao hơn.
 |
Lựu pháo M777 có thể sử dụng để bắn đạn M982 Excalibur (Ảnh: Toutiao). |
Điều quan trọng hơn là, số lượng và phạm vi triển khai của các loại pháo tự hành cỡ nòng 155mm có trong tay quân đội Ukraine vượt xa các bệ phóng tên lửa HIMARS. Chỉ cần có được đạn pháo dẫn đường bằng GPS M982 Excalibur là họ có thể nhanh chóng hồi sinh. Có thể khẳng định rằng đạn pháo dẫn đường bằng GPS M982 Excalibur hiện đã tham chiến ở Kharkov ở mặt trận phía đông và Kherson-Nikolaiev ở mặt trận phía nam Ukraine. Ngoài kết quả thu được trong việc chống lại tuyến tiếp tế của quân đội Nga ở Kherson, các vị trí đặt tên lửa phòng không S-300 và kho đạn của quân đội Nga trên tiền tuyến Kharkov đã không thể bảo vệ trước đòn tấn công chính xác của đạn dẫn đường bằng GPS. Hãng thông tấn nhà nước Ukraine ngày 6/9 đưa tin quân đội Ukraine đã chiếm lại một khu định cư ở miền đông Donetsk và một phần cao điểm Lisichansk-Sversk; đồng thời phá hủy một trận địa phòng không của Nga có đặt tên lửa phòng không S-300 dự kiến phóng về phía thành phố Kharkov. Không nghi ngờ gì nữa, quân đội Nga cần phải sớm lo đối phó với loại vũ khí này.
