Đây là lần đầu tiên một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái (UAV) quy mô lớn như vậy nhằm vào Moscow kể từ khi xung đột bùng phát ở Ukraine. Nhưng chính xác những UAV nào đã tham gia vào các cuộc không kích và chúng đến từ đâu vẫn là một bí ẩn đối với thế giới bên ngoài.
Thị trưởng Moscow Sergej Sobjanin ngày 30/5 có bài đăng trên mạng xã hội Telegram, nói rằng một số tòa nhà ở Moscow đã bị UAV tấn công vào sáng sớm hôm đó và bị hư hại nhẹ, người dân đã được sơ tán, không ai bị thương nặng, 2 người đã được chăm sóc y tế và không cần nhập viện. Lực lượng cứu hộ đã đến hiện trường làm nhiệm vụ.
Thống đốc vùng Moscow Andrej Worobjow cũng đã đăng trên mạng xã hội nói rằng một số UAV đã bị bắn hạ khi chúng tiếp cận trung tâm thành phố Moscow đồng thời kêu gọi người dân giữ bình tĩnh.
Bộ Quốc phòng Nga cáo buộc Ukraine đã "thực hiện vụ tấn công khủng bố vào các tòa nhà ở thành phố Moscow bằng máy bay không người lái". Bộ Quốc phòng Nga cho biết: tổng cộng 8 chiếc máy bay không người lái của Ukraine đã tấn công Moscow nhưng đều bị rơi, 3 trong số chúng bị gián đoạn đường bay ban đầu và 5 chiếc bị tên lửa phòng không Nga bắn hạ.
Tổng thống Nga Vladimir Putin hôm 30/5 đã chỉ trích Ukraine mưu đồ "làm cho người Nga sợ hãi", ông nói rằng hệ thống phòng không của Nga đã phát huy tác dụng nhưng "vẫn còn nhiều việc phải làm". Theo Financial Times của Anh, “ông Putin nói rằng Nga sẽ trả đũa; mặc dù ông không nói rõ phương thức, nhưng đây là lần đầu tiên sau nhiều tháng, ông ám chỉ rằng có thể sử dụng vũ khí hạt nhân”.
Loại UAV nào đã được sử dụng?
Tờ Izvestia của Nga ngày 30/5 đưa tin, chuyên gia quân sự Nga Gleb Babintsev cho rằng các máy bay không người lái tấn công vào Moscow này có thể đến từ Ukraine, chẳng hạn như cất cánh từ Kharkov, nơi khá gần biên giới Nga, với khoảng cách đường chim bay hơn 670 km; các máy bay không người lái cũng có thể đã lặng lẽ cất cánh từ lãnh thổ của các quốc gia Baltic mà điểm gần nhất cách Moscow khoảng 700 km.
Ông Denis Fedutinov, chuyên gia trong lĩnh vực hệ thống máy bay không người lái của Nga cho biết, từ những bức ảnh và video ghi tại hiện trường, có thể thấy Ukraine đã sử dụng nhiều loại máy bay không người lái khác nhau trong cuộc tấn công vào Moscow.
Tuần báo Argumenty i Fakty (Luận chứng và sự thực) của Nga ngày 30/5 đăng bài viết cho rằng, hiện chưa rõ loại UAV nào đã tấn công Moscow, nhưng từ khoảng cách xuất phát mà phán đoán, chúng thuộc loại UAV tầm trung và tầm xa. Điều có thể chắc chắn là, tham gia vụ tấn công này có UJ-22, loại UAV tầm trung tích hợp trinh sát và tấn công do Ukraine tự chủ nghiên cứu phát triển. UJ-22 có trọng lượng cất cánh 86 kg, tốc độ 180 km/h và tầm hoạt động đạt 800 km, tải trọng chiến đấu là 2 quả đạn cối 82 mm treo lơ lửng hoặc một số đạn rocket.
Người ta cho rằng các hệ thống phòng không S-300 và S-400 của Nga không thể phát hiện được loại mục tiêu này khi nó ở độ cao bay thấp nhất (50 m). UJ-22 có thể được dẫn đường bằng hệ thống dẫn đường qua vệ tinh hoặc được điều khiển từ xa bởi người điều khiển từ các nền tảng trên không khác.
Tờ Izvestia của Nga dẫn lời chuyên gia quân sự Nga Yuri Knutov nói, 80% linh kiện của UJ-22 là do Mỹ cung cấp. Về tình hình cụ thể của việc máy bay không người lái tham gia tấn công Moscow, cần chờ thêm thông tin được các chuyên gia Nga đưa ra sau khi nghiên cứu thiết bị bị bắn rơi. Ông tiết lộ rằng một trong những chiếc máy bay không người lái đã không phát nổ và các thiết bị điện tử của nó tới đây sẽ được các chuyên gia công nghệ mổ xẻ nghiên cứu.
Hiện Ukraine vẫn còn giữ được một số máy bay không người lái Tu-141 sản xuất từ thời Liên Xô, có tầm hoạt động hơn 1.000 km, tốc độ khoảng 1.000 km/h. Quân đội Ukraine năm ngoái đã sử dụng loại máy bay không người lái này để tiến hành các cuộc tấn công vào các sân bay quân sự của Nga ở vùng Saratov và Ryazan. Ukraine cũng có loại UAV Raybird-3, với sải cánh khoảng 3m và tầm bay lên tới 1.000 km, hoàn toàn có thể bay tới Moscow. Ngược lại, một số loại máy bay không người lái do Thổ Nhĩ Kỳ cung cấp cho Ukraine như TB-2 Bayraktar không thể bay tới Moscow do tầm hoạt động chỉ đạt 300 km.
Máy bay không người lái tầm xa Tu-141 của Liên Xô hiện có trong biên chế của Quân đội Ukraine (Ảnh: IFeng).
Chuyên gia quân sự Nga Vladislav Shurigin cho rằng máy bay không người lái Ukraine cũng có thể đã cất cánh từ lãnh thổ Nga và thực hiện vụ tấn công. "Nếu những chiếc máy bay không người lái được phóng từ Ukraine, chúng sẽ dễ dàng bị phát hiện khi bay qua biên giới Nga. Nhưng lần này chúng chỉ được phát hiện khi đến gần Moscow".
Thiếu tướng Mansur Yusupov, một chuyên gia quân sự Nga khác, cho rằng: "Cuộc tấn công có thể đã được một nhóm phá hoại ngầm thực hiện và các cơ quan tình báo Nga đã thực hiện các biện pháp để xác định nguồn gốc của những chiếc máy bay không người lái này”.
Phía Mỹ đã tuyên bố họ không ủng hộ hành động tấn công vào trong lãnh thổ Nga và nói Mỹ hiện đang đánh giá tình hình.
Trong khi đó, theo các tin chưa được xác nhận trên kênh Telegram của Nga, có tổng cộng khoảng 25 máy bay không người lái đã bay về phía Moscow, hầu hết trong số đó đã bị đẩy lùi. Hình ảnh và video về khói bốc lên đã được chia sẻ trên mạng xã hội.
Hồi đầu tháng này, 2 máy bay không người lái cũng đã phát nổ phía trên Điện Kremlin, phía Nga cho rằng đây là vụ tấn công và do Ukraine thực hiện, đồng thời cho biết không có ai bị thương, cũng không gây thiệt hại lớn.
Theo IFeng, Deutsche Welle
