Đoàn nghị sĩ Mỹ gặp bà Thái Anh Văn và đến cơ quan quốc phòng Đài Loan, Trung Quốc phản ứng

Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã cảnh cáo các nghị sĩ Mỹ có liên quan “hãy nhận rõ tình hình, chơi với Đài Loan ắt sẽ là châm lửa tự thiêu; tất cả mọi hành động mạo hiểm và khiêu khích chống lại xu thế thống nhất Trung Quốc đều nhất định kết thúc bằng thất bại”.

Theo trang tin Hồng Kông Đông Phương, một máy bay hành chính C-40A của Hải quân Mỹ đã cất cánh từ Manila, thủ đô của Philippines, hôm 9/11 và hạ cánh xuống sân bay Tùng Sơn Đài Bắc vào buổi tối cùng ngày. Phái đoàn Mỹ gồm 13 thành viên, trong đó có 4 thượng nghị sĩ và hai hạ nghị sĩ, một trợ lý cho các nghị sĩ, một đại tá và một đại úy quân đội Mỹ. Có nguồn tin chỉ ra rằng tất cả các thành viên của phái đoàn đều là đảng viên Cộng hòa, bao gồm Thượng nghị sĩ bang Texas John Cornyn, Thượng nghị sĩ bang Alabama Tommy Tuberville, Thượng nghị sĩ bang Idaho Mike Crapo, Thượng nghị sĩ Mike Lee của bang Utah và Hạ nghị sĩ Jake Ellzey bang Texas… họ đều thuộc phe cứng rắn chống lại Trung Quốc.

Xe chở các nghị sĩ Mỹ đến trụ sở cơ quan Quốc phòng Đài Loan. Truyền thông Đài Loan nhấn mạnh "đây là lần đầu tiên trong lịch sử các nghị sĩ Mỹ đến thăm cơ quan này" (Ảnh: CNA).

Điều đáng nói là nhóm ông Cornyn, Crapo và những người khác mới đây đã đề xuất "Luật Răn đe Đài Loan" (Taiwan Deterrence Act), tìm cách cho phép mỗi năm chi 2 tỷ USD và các phương thức viện trợ khác để tăng cường khả năng của Đài Loan đối phó với sức ép quân sự và ngoại giao từ Trung Quốc đại lục. Đồng thời, dự thảo kêu gọi sửa đổi Luật kiểm soát xuất khẩu vũ khí để giúp việc chuyển nhượng vũ khí cho Đài Loan dễ dàng hơn. Ngoài ra, Thượng nghị sĩ Holly đảng Cộng hòa bang Missouri cũng đề xuất dự thảo "Đạo luật Vũ trang Đài Loan 2021" (Arm Taiwan Act, 2021), đề xuất mỗi năm phân bổ 3 tỷ USD trong tài khóa 2023-2027 để cung cấp thiết bị quân sự và đào tạo nhằm tăng tốc độ triển khai khả năng phòng thủ phi đối xứng của Đài Loan.

Truyền thông Đài Loan đưa tin, phái đoàn nghị sĩ Mỹ đã gặp nhà lãnh đạo Thái Anh Văn và các thành viên liên quan của “Hội đồng An ninh Quốc gia” Đài Loan vào sáng 11/11. Hai bên đã trao đổi quan điểm về việc triển khai quân sự và tình trạng phòng vệ của Đài Loan. Tuy nhiên, khác với chuyến thăm công khai mới đây của đoàn các nghị sĩ EU, truyền thông Đài Loan đã không đưa hình ảnh và nội dung của cuộc gặp gỡ. Sau đó, các nghị sĩ Mỹ đã tới thăm “Bộ Quốc phòng” Đài Loan, trở thành phái đoàn chính thức đầu tiên của Mỹ thăm cơ quan này kể từ sau khi hai bên cắt đứt quan hệ Ngoại giao năm 1979. Tại đây, các nghị sĩ Mỹ đã được đích thân người đứng đầu cơ quan Quốc phòng Khưu Quốc Chính tiếp đón, và người đứng đầu cơ quan tình báo của “Bộ Tổng tham mưu” đã thông báo ngắn gọn về hoạt động của PLA ở Eo biển Đài Loan. Giới quan sát bên ngoài đặt câu hỏi liệu phái đoàn nghị sĩ Mỹ trong chuyến đi này có yêu cầu Đài Loan mở rộng việc mua sắm quân sự hoặc ngân sách chi tiêu quân sự hay không, nhưng những người có liên quan đã từ chối tiết lộ thông tin chi tiết, dự kiến phái đoàn sẽ rời Đài Loan vào thứ Năm (11/11).

Cơ quan Ngoại giao Đài Loan tuyên bố hành trình của phái đoàn do Hiệp hội Hoa Kỳ tại Đài Loan (AIT) điều phối và sắp xếp, các thông tin liên quan sẽ được công bố trong thời gian thích hợp. Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ John Kirby xác nhận một số nghị sĩ đã đến thăm Đài Loan và nhấn mạnh điều này phù hợp các nghĩa vụ của Mỹ theo "Đạo luật Quan hệ Đài Loan". Ông chỉ ra rằng việc các nghị sĩ Quốc hội đến thăm Đài Loan bằng máy bay quân sự không phải là hiếm, đây là lần thứ hai phái đoàn Quốc hội đến thăm Đài Loan bằng máy bay quân sự trong năm nay. Ông cũng phủ nhận phái đoàn do Bộ Quốc phòng cử đi.

Bà Chu Phượng Liên, người phát ngôn Văn phòng các vấn đề Đài Loan của Quốc Vụ viện Trung Quốc (Ảnh: Xinhua).

Cũng theo Đông Phương, Trung Quốc đã phản ứng mạnh mẽ trước thông tin về chuyến thăm Đài Loan của các nghị sĩ Mỹ. Bà Chu Phượng Liên (Zhu Fenglian), người phát ngôn của Văn phòng Các vấn đề Đài Loan của Quốc Vụ viện Trung Quốc đã tuyên bố, kiên quyết phản đối mọi hình thức tiếp xúc chính thức và trao đổi quân sự giữa Mỹ và Đài Loan, đồng thời nhắc nhở một số nghị sĩ Mỹ tuân thủ nguyên tắc một Trung Quốc và các điều khoản liên quan trong ba bản Thông cáo chung Trung - Mỹ, không gửi đi những tín hiệu sai trái tới thế lực đòi Đài Loan độc lập; nếu không sẽ chỉ gây thêm thiệt hại cho hòa bình và ổn định của eo biển Đài Loan.

Bà nhấn mạnh rằng việc "dựa vào Mỹ để giành độc lập" của chính quyền Đảng Dân Tiến (DPP) chắc chắn sẽ thất bại. Tân Hoa xã nhận xét rằng việc các nghị sĩ Mỹ đến Đài Loan bằng máy bay hành chính quân sự giống như “dẫn bóng dọc biên”. Họ đi lén lút và không công bố trước, dường như cảm thấy có áp lực nào đó, vừa muốn kích động sự việc, lại cũng đề phòng xảy ra to chuyện.

Chiều 10/11, Bộ Ngoại giao Trung Quốc tổ chức họp báo thường kỳ, một số phóng viên đặt câu hỏi về chuyến thăm Đài Loan của các nghị sĩ Mỹ, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Uông Văn Bân cho rằng chuyến thăm Đài Loan của các nghị sĩ Mỹ liên quan đã vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc một Trung Quốc và các quy định của ba bản thông cáo chung Trung-Mỹ. Trung Quốc kiên quyết phản đối, đã nghiêm khắc giao thiệp với phía Mỹ, yêu cầu phía Mỹ chấm dứt ngay việc tiến hành mọi hình thức trao đổi chính thức, và không gửi bất kỳ tín hiệu sai lệch nào tới thế lực ly khai "Đài Loan độc lập", để không làm tổn hại nghiêm trọng đến quan hệ Trung-Mỹ và hòa bình, ổn định của eo biển Đài Loan.

Hoạt động giúp huấn luyện Quân đội Đài Loan của Mỹ gần đây đã được tăng cường mạnh mẽ (Ảnh: ETtoday).

Ông Uông Văn Bân chỉ ra rằng Đài Loan là một phần lãnh thổ Trung Quốc không thể chia cắt, nguyên tắc một Trung Quốc là chuẩn mực không thể lay chuyển trong quan hệ quốc tế, và sự thống nhất của Trung Quốc là xu thế lịch sử không thể ngăn cản. Eo biển Đài Loan không thể ngăn 1,4 tỷ dân Trung Quốc bao gồm cả người Đài Loan thực hiện thống nhất đất nước. Những màn biểu diễn vụng về của thiểu số phần tử "Đài Loan độc lập" và các chính trị gia nước ngoài chỉ là một số tạp âm trong quá trình thống nhất của Trung Quốc. Họ không thể thay đổi cục diện vững chắc của 180 quốc gia trên thế giới ủng hộ nguyên tắc một Trung Quốc.

Uông Văn Bân nhấn mạnh “Chúng tôi thúc giục các nghị sĩ liên quan của Mỹ nhìn nhận rõ tình hình. Chơi trò nguy hiểm với các thế lực "Đài Loan độc lập" cuối cùng sẽ châm lửa tự đốt mình; tất cả các hành động mạo hiểm và khiêu khích chống lại xu thế chung thống nhất Trung Quốc tất sẽ thất bại”. ‍

Ngoài ra, trong ngày thứ Tư (10/11) Trung Quốc tiếp tục cho 2 máy bay chiến đấu J-10 và J-11 của PLA, 1 máy bay gây nhiễu điện tử Y-9, 1 máy bay cảnh báo sớm KJ- 500 bay vào vùng trời phía tây nam Đài Loan. Truyền thông Trung Quốc công khai nói đây là hành động đáp trả chuyến thăm Đài Loan của các nghị sĩ Mỹ.