Hôm thứ Ba (9/11), cơ quan Ngoại giao Đài Loan đã xác nhận thông tin một số thành viên Thượng viện và Hạ viện Hoa Kỳ đã đến Đài Loan trên một máy bay quân sự. Hãng thông tấn Trung ương Đài Loan (CNA) đưa tin, người phát ngôn cơ quan Ngoại giao Âu Giang An (Ou Jiang'an) không sẵn sàng trả lời thẳng về vấn đề này mà chỉ nói với phóng viên của CNA rằng hành trình liên quan do Văn phòng Đài Bắc của Hiệp hội Hoa Kỳ tại Đài Loan (AIT) điều phối sắp xếp, cơ quan Ngoại giao Đài Loan đã cung cấp những hỗ trợ cần thiết về hành chính cho đoàn, phối hợp với Trung tâm Chỉ huy Phòng chống dịch Trung ương thực hiện các biện pháp phòng dịch có liên quan.
Trước các câu hỏi của giới truyền thông, ông Trương Đôn Hàm (Zhang Dunhan), người phát ngôn Văn phòng nhà lãnh đạo Thái Anh Văn không đưa ra bất kỳ giải thích nào thêm về lý do chuyến thăm và thành phần cụ thể của phái đoàn các nghị sĩ của Thượng viện và Hạ viện Hoa Kỳ. Ông chỉ bày tỏ, chuyến thăm Đài Loan của các Thượng, Hạ nghị sĩ Mỹ là kết quả của sự tin tưởng và phối hợp giữa hai bên Mỹ - Đài Loan; tôn trọng ý muốn của đoàn khách, ông không giải thích gì thêm, các thông tin liên quan sẽ được cơ quan Ngoại giao thông báo trong thời gian sớm nhất.
Mạng tin tức Liên Hợp (UDN) của Đài Loan đưa tin, chiếc máy bay vận tải C-40A của Hải quân Hoa Kỳ chở các nghị sĩ đã cất cánh từ Manila đến Đài Loan lúc 16h40’ hôm thứ Ba, hạ cánh xuống sân bay Tùng Sơn Đài Bắc lúc 18h17’ và cất cánh rời khỏi Tùng Sơn lúc 19h10’ cùng ngày.
 |
Phái đoàn các Thượng nghị sỹ Mỹ đáp máy bay quân sự C-17 tới thăm Đài Loan hôm 6/6 đã khiến Trung Quốc rất tức giận (Ảnh: CNA). |
Trang tin Sohu của Trung Quốc sáng 10/11 cho biết, theo một nguồn tin của truyền thông Đài Loan, phái đoàn lên tới 13 người, ngoài 6 Thượng nghị sỹ và Hạ nghị sỹ, còn có 1 Đại tá và 1 Đại úy Quân đội Mỹ.
Cho đến nay, chính quyền Mỹ và Đài Loan vẫn chưa công bố danh sách các chính khách Mỹ tới thăm Đài Loan lần này, tuy nhiên theo nguồn tin được báo Hong Kong South China Morning Post dẫn lại, 6 Thượng nghị sĩ và Hạ nghị sĩ trong phái đoàn đều là người Đảng Cộng hòa, trong đó có Thượng nghị sĩ bang Texas John Cornyn, Thượng nghị sĩ bang Alabama Tommy Tuberville, Thượng nghị sĩ bang Idaho Mike Crapo, Thượng nghị sĩ Mike Lee của bang Utah và Hạ nghị sĩ Jake Ellzey bang Texas…
Chỉ vài giờ sau cùng ngày 9/11, ông Thi Nghị (Shi Yi), người phát ngôn của Chiến khu Miền Đông Quân đội Trung Quốc đã thông báo Chiến khu Miền Đông của Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) đã tổ chức một cuộc tuần tra chung báo động sẵn sàng chiến đấu theo hướng eo biển Đài Loan để kiểm tra và nâng cao hơn nữa khả năng tác chiến hợp thành của nhiều quân, binh chủng.
Viên Đại tá Lục quân PLA này cho biết, hành động quân sự này được thực hiện nhằm đáp trả những lời nói và việc làm sai trái nghiêm trọng của các nước liên quan đến vấn đề Đài Loan và hoạt động của thế lực ly khai chủ trương "Đài Loan độc lập", và là biện pháp cần thiết để bảo vệ chủ quyền quốc gia.
Thi Nghị cũng cho biết, các đơn vị của Chiến khu Miền Đông PLA sẽ luôn duy trì cảnh giác cao độ và sẽ áp dụng mọi biện pháp cần thiết, kiên quyết giáng trả mọi hành động khiêu khích gây nguy hại đến lợi ích cốt lõi của Trung Quốc và phá hoại hòa bình, ổn định trên eo biển Đài Loan, kiên quyết bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia.
Cơ quan phòng vệ Đài Loan cùng ngày 9/11 tuyên bố xác nhận có 6 máy bay quân sự của Trung Quốc đã đi vào vùng nhận dạng phòng không phía Tây Nam của Đài Loan, bao gồm 4 máy bay chiến đấu J-16 và hai máy bay trinh sát.
Đồng thời, Bộ Quốc phòng Trung Quốc cũng đưa ra tuyên bố về chuyến thăm Đài Loan của các thành viên Thượng viện và Hạ viện Mỹ bằng máy bay quân sự, nói rằng chính phủ Trung Quốc “kiên quyết phản đối và kịch liệt lên án” động thái này. Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc, ông Đàm Khắc Phi (Tan Kefei), tuyên bố tại Bắc Kinh hôm thứ Ba: "Chúng tôi cảnh cáo phía Mỹ ngừng ngay lập tức hành động khiêu khích, ngừng ngay lập tức mọi hành động phá hoại dẫn đến leo thang căng thẳng ở eo biển Đài Loan, không gửi các tín hiệu sai lệch tới các thế lực ly khai “Đài Loan độc lập”.
Ông Đàm Khắc Phi cũng nói rằng “Trung Quốc phải thống nhất và tất sẽ thống nhất. Không ai được đánh giá thấp ý chí, quyết tâm và khả năng mạnh mẽ của nhân dân Trung Quốc trong việc bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ quốc gia”.
Ông cũng nói rằng Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Quốc sẽ luôn duy trì cảnh giác ở mức độ cao và sẽ áp dụng biện pháp cần thiết, kiên quyết đập tan mọi sự can thiệp từ bên ngoài và âm mưu ly khai của thế lực "Đài Loan độc lập". “Chúng tôi cảnh cáo các nhà chức trách Đảng Dân Tiến Đài Loan (DPP) không nên phán đoán sai tình hình, hành động mạo hiểm, nếu không sẽ chỉ đưa Đài Loan lâm vào thảm họa nghiêm trọng”.
Hôm nay, ngày 10/11, Bộ Quốc phòng Mỹ tuyên bố chuyến thăm của các Thượng và Hạ nghị sĩ phù hợp các nghĩa vụ của Mỹ theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan.
 |
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Mỹ John Kirby: chuyến thăm của các nghị sĩ Mỹ là bình thường, phù hợp với Đạo luật quan hệ Đài Loan (Ảnh: AP). |
Theo thông cáo báo chí do Bộ Quốc phòng Mỹ đưa ra trên trang web chính thức của Lầu Năm Góc, ông John F. Kirby, người phát ngôn Bộ Quốc phòng đã tuyên bố khi được hỏi về vấn đề này trong cuộc họp báo rằng, phái đoàn nghị sĩ Mỹ đang đến thăm Đài Loan lần này bằng máy bay quân sự của Quân đội Mỹ, là thông lệ của phái đoàn của Quốc hội Liên bang. Ông cũng nói rằng việc các dân biểu liên bang sử dụng máy bay quân sự không phải là điều hiếm thấy.
Ông cũng chỉ ra rằng hành trình của chuyến thăm Đài Loan lần này là rất bình thường, đây là lần thứ hai trong năm nay, không phải là mới mẻ và cũng phù hợp với nghĩa vụ của Mỹ theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan.
Ông nhấn mạnh rằng Đạo luật Quan hệ Đài Loan đã giành được sự ủng hộ của các chính phủ Đảng Dân chủ và Cộng hòa liên tiếp ở Mỹ để hỗ trợ Đài Loan tăng cường nhu cầu tự phòng vệ của họ.
Theo báo cáo, chuyến thăm lần trước của một phái đoàn Thượng viện Mỹ đến Đài Loan là vào ngày 6/6. Khi đó, ba thượng nghị sĩ liên đảng đã dẫn đầu một phái đoàn đến Đài Loan và thông báo Chính phủ Mỹ đã viện trợ 750.000 liều vắc-xin cho Đài Loan để giúp chống đại dịch COVID-19.
Ngoài phái đoàn Quốc hội liên bang, một người bạn thân của Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden, cựu Thượng nghị sĩ Chris Dodd, cũng đã dẫn đầu một phái đoàn đến thăm Đài Loan vào ngày 14/4 năm nay. Các thành viên của đoàn này bao gồm cựu Thứ trưởng Ngoại giao Richard Armitage và James Steinberg, đây là lần đầu tiên một phái đoàn đến thăm Đài Loan kể từ khi ông Joe Biden nhậm chức Tổng thống.
