Vị trí chiến lược của Philippines khi kiểm soát nhiều tuyến đường kết nối Biển Đông với Thái Bình Dương đã biến nước này thành một “địa hình chủ chốt”; vị cựu tướng nhận định trong một diễn đàn trực tuyến tổ chức hồi tuần trước. Ông gọi các tuyến đường này là Kênh Bashi nằm kế các đảo Batanes và Babuyan gần Đài Loan; và các eo biển Mindoro, Cebu, Balabac, San Bernardino và Surigao.
“Nếu bạn muốn ảnh hưởng tới Biển Đông, bạn cần kiểm soát những điểm cốt lõi này” – ông Bautista nói.
Ông Bautista đã phục vụ trong quân ngũ hơn 30 năm, và từng là Tư lệnh các lực lượng vũ trang Philippines trong khoảng thời gian 2013 – 2014.
Mặc dù Trung Quốc từng nói họ sẽ không bắt đầu một cuộc chiến trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với mỹ, nhưng ông Bautista nói rằng Bắc Kinh đang ngày càng trở nên quyết liệt hơn trên vùng biển tranh chấp và ở khu vực biên giới với Ấn Độ.
Trung Quốc có tuyên bố chủ quyền chồng lấn trên khu vực Biển Đông với các nước Đông Nam Á, trong đó có Philippines. Nước này cũng có tranh chấp kéo dài với nhật Bản ở quần đảo Senkaku/Điếu Ngư, và trong những tuần gần đây đã liên tục có động thái quân sự nhằm vào Đài Loan, sau chuyến thăm của một quan chức cấp cao chính quyền Trump tới Đài Bắc và các thỏa thuận mua bán vũ khí giữa Mỹ và Đài Loan.
“Các tranh chấp lãnh thổ ở Ấn Độ-Thái Bình Dương là những điểm nóng có thể làm dấy lên xung đột giữa Mỹ và Trung Quốc” – ông Bautista nhận định – “Nếu như mọi việc vượt tầm kiểm soát và nổ ra một cuộc chiến…Trung Quốc sẽ đánh chiếm Philippines”.
Vị cựu tướng nói rằng trong một cuộc chiến giữa hai siêu vường, cả Mỹ và Trung Quốc đều sẽ tìm cách kiểm soát Philippines. Mỹ có một hiệp ước phòng thủ với Philippines, trong đó quy định các bên ký kết phải hỗ trợ lẫn nhau mỗi khi một bên bị tấn công.
“Hoạt động quân sự hóa của Trung Quốc, việc họ xây dựng các căn cứ trên đảo giờ trở thành một mối đe dọa trực tiếp. Từ những căn cứ này, Trung Quốc có thể phóng nhiều tên lửa và triển khai chiến đấu cơ tới đảo chính của chúng ta chỉ trong vài phút” – ông Bautista nói.
Phát biểu của ông Bautista đã phản ánh lại quan ngại tăng dần của giới chức quân sự Philippines về sự xâm lấn ngày càng tăng của Trung Quốc vào lãnh thổ nước này. Phó đô đốc Hải quân Philippines Giovanni Carlo Bacordo mới đây công bố một đề xuất trang bị vũ khí cho ngư dân Philippines và triển khai họ như “lực lượng dân quân hàng hải” để đối đầu với lực lượng dân quân trên biển của Trung Quốc.
 |
Tướng Emmanuel Bautista trong bức ảnh chụp vào năm 2014 (Ảnh: AFP) |
Tuy nhiên, ông Bautista nói rằng ông chỉ muốn khuyến khích ngư dân Philippines “đánh bắt cá và làm công việc của họ ở những vùng biển của chúng ta” dưới sự hỗ trợ của lực lượng Cảnh sát biển Philippines.
Khi được hỏi về viễn cảnh xâm lược mà ông Bautista đưa ra, chuyên gia phân tích quốc phòng Collin Koh nói với tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) rằng ông cũng đồng quan điểm là nếu một xung đột bùng phát, PLA sẽ phải chiếm quyền kiểm soát các tuyến đường biển quan trọng, đặc biệt là Kênh Bashi.
“Nếu lực lượng Mỹ hiện diện ở Philippines trong thời điểm đó, có nghĩa rằng họ rất có thể trở thành mục tiêu của các đòn tấn công, hoặc bị cô lập và vô hiệu hóa nên không thể tham gia vào cuộc chiến” – ông Koh nói.
Ông Koh nói thêm: “Tôi dự đoán rằng ít nhất thì PLA cố gắng chiếm quyền kiểm soát các tuyến hàng hải chiến lược xung quanh Philippines là điều cần thiết để họ khởi động các chiến dịch quân sự nhằm vào phía Mỹ”.
Ông Koh – chuyên gia nghiên cứu thuộc Trường Nghiên cứu Quốc tế S. Rajaratnam ở Singapore – nói rằng khi nhìn vào một tấm bản đồ, Philippines là một phần của “Chuỗi đảo Đầu tiên” (FIC), trong đó bao gồm Nhật Bản và Đài Loan.
“FIC về cơ bản là nơi mà quân đội Mỹ bố trí quân dày đặc nhất, và cũng là nơi mà vô số các đồng minh của Mỹ thiết lập nên một tấm lá chắn tự nhiên chống Trung Quốc”; ông nói.
Nhưng dù có tung đòn tấn công, Trung Quốc cũng không nhất thiết phải xâm lược toàn bộ Philippines hay chiếm những khu vực lớn của nước này; ông Koh nói. Ông cho rằng có nhiều kiểu “xâm lược” mà Trung Quốc có thể sử dụng, trong đó bao gồm việc triển khai riêng lực lượng không quân và hải quân để giành quyền kiểm soát các tuyến đường biển chiến lược mà không cần chiếm đóng các cứ điểm trên mặt đất; hất cẳng lực lượng Philippines khỏi bãi cạn Scarborough sau đó quân sự hóa bãi cạn này; và thậm chí là “tiêu diệt” các mục tiêu quân sự Mỹ trên lãnh thổ Philippines.
Cũng trong diễn đàn trực tuyến này, ông Bautista cảnh báo về các hoạt động “vùng xám” của Trung Quốc – những nỗ lực nhằm kiểm soát các khu vực chiến lược của Philippines, mặc dù chưa tính viễn cảnh xung đột bùng nổ.
“Trung Quốc hiện đã có nhiều hoạt động nhằm tiếp cận Philippines, như xây dựng các sân bay và cửa biển” – ông Bautista nói – “Họ không chỉ nỗ lực giành lấy đảo Fuga, một trong những điểm quan trong, mà cả việc xây dựng sân bay Sangley (ngay lối vào Vịnh Manila)”.
Ông Bautista nói rằng thách thức với Philippines hiện tại là phải vừa khẳng định chủ quyền vừa tránh xung đột. “Chúng ta không thể bỏ qua những hành động khẳng định chủ quyền và chủ quyền chỉ bởi chúng ta muốn tránh xung đột”; ông nói.
Theo SCMP
