Lời Tòa soạn: Công nghệ giáo dục của Giáo sư Hồ Ngọc Đại luôn thu hút sự chú ý của của các nhà giáo dục nói riêng và giới khoa học, công chúng nói chung. Nó cũng luôn gây ra không ít tranh cãi, mặc dù công nghệ giáo dục đã được triển khai từ hơn 40 năm qua.
Để rộng đường dư luận VietTimes xin trân trọng giới thiệu loạt bài viết của GS Hồ Ngọc Đại tới bạn đọc.
- Bài 1: Đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục
- Bài 2:"Anh nên dùng “Quy trình kỹ thuật” của anh để xử lý môn Tiếng Việt cho trẻ em Việt Nam"
- Bài 3: Thực nghiệm là cái van an toàn lắp vào quá trình giáo dục thực thi công nghệ giáo dục
- Bài 4: “Tôi nghiên cứu lý thuyết và thiết kế Công nghệ giáo dục theo định hướng triết học“
- Bài 5: Phải thay đổi tận nguyên lý lý thuyết và thực tiễn hành nghề của nền giáo dục hàng nghìn năm qua
- Bài 6: Tiếng nói là "vật thật", chữ viết là "vật thay thế"
- Bài 7: "Tôi dạy trẻ em tôn trọng tiếng Việt, yêu tiếng Việt"
- Bài 8: Suốt mấy ngàn năm vẫn duy nhất một “Nghiệp vụ sư phạm”
- Bài 9: “Phải đặt Tiếng trong một chân không về Nghĩa“
- Bài 10: “Thày thiết kế - trò thi công“ thay cho "Thầy giảng giải – Trò ghi nhớ"
- Bài 11: Cuộc làm việc với Chủ tịch Quốc hội và chuyện bỏ các kỳ thi phổ thông
- Bài 12: Điểm xuất phát của Hành trình tư duy
- Bài 13: Chiếc gậy khều
- Bài 14: Làm ra công cụ để dùng
- Bài 15: Lần đầu biết đến tính khoa học tâm lý học của nghề dạy học
- Bài 16: Cuộc gặp với ông Võ Văn Kiệt
- Bài 18: "Làm ra khái niệm khoa học"
- Bài 19: Môn Tiếng Việt công nghệ giáo dục có giá trị triết học định hướng cho bước chuyển về nguyên lý của thời hiện đại
- Bài 20: Tôi coi việc học của Trẻ em có tư cách triết học như lao động của người lớn đương thời
- Bài 21: Trẻ em sinh ra là Người và trở thành chính mình, một cá nhân duy nhất trên hành tinh
- Bài 22: Cái bắt đầu trong lịch sử cũng là cái mở đầu trong logic
- Bài 23: Nghiệp vụ sư phạm
- Bài 24: Từ trừu tượng đến cụ thể hơn, từ đơn giản đến phức tạp hơn
- Bài 25: Đối tượng của Môn Tiếng Việt là tiếng Việt đang sống tự nhiên trong dân cư Việt
- Bài 26: Môn học được triển khai tuyến tính dọc theo một chiều thời gian.
- Bài 27: Tiếng là Đối tượng cần chiếm lĩnh của Môn Tiếng Việt lớp Một CGD
Giáo sư Hồ Ngọc Đại |
Kỳ này: Trẻ phải tự học để phát triển về trí tuệ, về nhân cách, về chất người
TIẾNG là Đối tượng của Môn Tiếng Việt lớp Một CGD.
Đối tượng càng thuần khiết thì năng lượng cấp cho phát triển càng lớn. Năng lượng này do chất liệu làm ra.
Một Chất liệu có thể có trong nhiều Vật liệu khác nhau.
Hàng triệu chiếc ô tô khác nhau về vật liệu đều cùng có chung một chất liệu.
Sức mạnh làm cuộc cách mạng 2.0 là sức mạnh của máy nổ.
CHẤT LIỆU / VẬT LIỆU làm nên một sản phẩm, do CGD làm ra, là khái niệm khoa học. Nói lặp lại: Sản phẩm giáo dục là khái niệm khoa học thì có công nghệ làm ra nó (CGD).
CGD là một quá trình tuyến tính dọc theo dòng chảy thời gian, mỗi thời điểm là duy nhất, mất là mất tuyệt đối, không có cách gì cứu vãn, bù đắp.
Thiết kế CGD làm ra khái niệm khoa học, tôi căn cứ vào cấu trúc tường minh của khái niệm khoa học. Vì khái niệm kinh nghiệm không có cấu trúc tường minh nên Thầy Khổng Tử mỗi khi giảng về nhân thì với mỗi người Thầy giảng một khác, giảng cho một người, mỗi lúc Thầy giảng một khác.
TIẾNG là Đối tượng cần chiếm lĩnh.
Ở điểm xuất phát của quá trình, Đối tượng là một thực thể trừu tượng đối với tư duy.
CGD thực thi quá trình chuyển vào trong, triển khai các bước chuyển hóa của Đối tượng theo chiều từ trừu tượng đến cụ thể hơn, từ đơn giản đến phức tạp hơn.
Sản phẩm là trình độ cụ thể đạt được, kết thúc một chặng đường phát triển của Đối tượng, cũng là quá trình phát triển của tư duy.
Dọc theo CGD, tư duy (của trẻ em) đi dọc theo Bản thiết kế tuyến tính CGD, từng bước đi từ trừu tượng đến cụ thể hơn. Cuối quá trình, trình độ cụ thể đạt được là sản phẩm trong đầu trẻ em. Nếu là khái niệm khoa học thì sản phẩm này là tất yếu, vượt qua may rủi cá nhân.
Làm (học) theo CGD thì ai làm (học) cũng được, ai làm cũng như ai, đều thu được sản phẩm tất yếu.
Giáo dục triển khai theo CGD, làm cốt lõi vật chất cho quá trình tự giáo dục.
Sự thống nhất biện chứng giữa Giáo dục / Tự giáo dục diễn ra trong vận động thực tiễn, do học sinh tự thực hiện (tự làm, tự học) theo Bản thiết kế có sẵn CGD.
Tự ăn / Tự học là hai việc làm cơ bản nhất của đời sống. Trẻ phải tự ăn để trưởng thành về cơ thể.
Trẻ phải tự học để phát triển về trí tuệ, về nhân cách, về chất người.
Nguyên lý sư phạm cơ bản nhất: Trẻ em muốn có gì thì phải tự mình làm lấy: Hồi còn ở nhà với cha mẹ thì làm theo bắt chước tự nhiên, tích lũy kinh nghiệm. Đến trường, em tự làm theo bản thiết kế CGD hay làm theo sự hướng dẫn trực tiếp của Thầy giáo.
Trong mọi trường hợp, học là học làm, làm ra sản phẩm mới, có thêm năng lượng mới cấp cho sự phát triển của chính mình.