|
| Tỷ lệ sinh nở ở Trung Quốc đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ năm 1949 (Ảnh: Xinhua) |
Các trường mầm non thiếu học sinh
Cách đây 5 năm, thời điểm mà Liu Dewei mở trường mẫu giáo Beilei ở Rongxian, nơi có 656.000 cư dân ở Quảng Tây, Trung Quốc, ông tiếp nhận khoảng 140 trẻ. Nhưng đến năm 2020, con số này giảm xuống còn 30.
Ban đầu, ông Liu tin rằng số trẻ em ghi danh nhập học thấp như vậy là do tác động của đại dịch COVID-19. Tuy nhiên, ngay cả sau khi chính quyền Bắc Kinh gỡ bỏ các lệnh hạn chế nghiêm ngặt vào thời điểm cuối năm ngoái, số trẻ nhập học cũng không được cải thiện.
“Đơn giản là không có trẻ em,” ông Liu, người đã chi khoản tiền đầu tư hàng triệu NDT để xây nhà trẻ, nói.
Đối diện với tình cảnh tài chính khó khăn, ông Liu giờ đang tính đến việc đóng cửa trường mẫu giáo của mình. “Tình hình quá khó khăn,” ông nói.
Các trường mẫu giáo tư nhân trên khắp Trung Quốc, chiếm tới hơn 50% thị trường trường mầm non và thường có học phí đắt đỏ hơn so với các trường công, đang phải vật lộn với tình trạng trẻ em nhập học suy giảm mạnh do tỷ lệ sinh nở thấp.
Số trẻ mới sinh ở Trung Quốc đã giảm gần một nửa, từ 18,8 triệu trong năm 2016 xuống còn 9,5 triệu trong năm 2022, đạt mức thấp nhất kể từ năm 1949, theo dữ liệu chính thức.
Số lượng trường mẫu giáo tư nhân và số lượng trẻ nhập học của họ đều giảm 2 năm liên tiếp trong năm 2021, theo các con số thống kê mà Bộ Giáo dục Trung Quốc công bố.
Thiếu nguồn kinh phí của nhà nước, cùng lúc phải đối diện với sự quản lý chặt chẽ hơn, những doanh nghiệp tư nhân này đang phải đứng trên tuyến đầu của cuộc khủng hoảng nhân khẩu học của Trung Quốc, rất nhiều doanh nghiệp đang trong cơn bĩ cực tài chính do doanh thu từ học phí giảm.
Ngay cả những trường mẫu giáo tư nhân có tiếng ở những thành phố đông dân nhất Trung Quốc cũng cảm nhận rõ tầm ảnh hưởng tiêu cực.
Lucy Wang, bà mẹ 2 con đang sống tại Thượng Hải, cho hay bà có để ý tới sự khác biệt về số lượng trẻ em nhập học tại trường mẫu giáo mà con của bà đang học.
“Trong khoảng thời gian con đầu của tôi học ở đây, từ 2015-2018, trường có khoảng 7 lớp. Và đến khi em gái của nó nhập học vào năm 2021, trường chỉ còn 4 lớp, số lượng trẻ trong một lớp cũng giảm,” bà Wang cho hay.
Tác động từ tỷ lệ sinh nở thấp
 |
30-50% số trường mầm non tư nhân có nguy cơ đóng cửa vào năm 2030 vì thiếu kinh phí hoạt động (Ảnh: SCMP) |
Ước tính có khoảng 30-50% số nhà trẻ bắt đầu đi vào hoạt động từ đầu thập kỷ này sẽ phải đóng cửa vào năm 2030 do số lượng trẻ em giảm, theo một báo cáo mà Viện Nghiên cứu Giáo dục Sunglory, trụ sở tại Bắc Kinh, đưa ra trong năm ngoái.
Bất chấp những sự thay đổi chính sách nhằm khuyến khích sinh nở trong vài năm trở lại đây, việc đảo ngược xu hướng vẫn đầy trắc trở, theo Giáo sư Yuan Xin, chuyên gia nhân khẩu học đến từ Trường ĐH Kinh tế Nankai.
Trung Quốc đã bỏ chính sách một con vào năm 2016, sau đó tiếp tục nới lỏng thêm nhiều hạn chế về số lượng trẻ trong một gia đình (tăng lên 3 con) vào năm 2021. Chính quyền địa phương các cấp cũng đưa ra nhiều ưu đãi đối với các cặp đôi, bao gồm tăng thời gian nghỉ thai sản và thưởng tiền mặt đối với các gia đình sinh con thứ hai hoặc thứ ba.
Tuy nhiên, ông Yuan nói rằng nhiều nhân tố như chi phí nuôi dạy trẻ tăng, giá nhà ở cao, sự cải thiện về giáo dục của phụ nữ và sự tham gia của phụ nữ vào lực lượng lao động – cùng với “sự nhận thức bản thân” của họ - đều ảnh hưởng tới tỷ lệ sinh nở.
Các nhà trẻ tư nhân cũng phải gánh sức nặng từ các biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn khu vực giáo dục tư nhân. Chính phủ Trung Quốc đang nỗ lực chuyển đổi các cơ sở tư nhân thành những cơ sở “có giá phải chăng”, thu học phí theo hướng dẫn của chính phủ và nhận khoản trợ cấp của nhà nước.
Xiong Bingqi, Giám đốc Viện Nghiên cứu Giáo dục Thế kỷ 21, cảnh báo rằng việc đóng cửa các nhà trẻ tư nhân với số lượng lớn là không thể tránh khỏi nếu như tỷ lệ giáo viên-học sinh không thay đổi – và các trường đại học, cao đẳng cũng có thể sớm chịu số phận tương tự.
“Nhưng nếu chúng ta nhân cơ hội này để nâng tỷ lệ đó lên, nhiều giáo viên sẽ không bị mất việc làm, chất lượng của giáo dục mầm non cũng sẽ tốt hơn,” ông nói.
Theo ông Xiong, tỷ lệ giáo viên-học sinh ở Trung Quốc là 1:15, thấp hơn so với tỷ lệ 1:10 và 1:5 thường thấy ở các nước phát triển.
“Điều này đúng các trường đại học. Chúng tôi nhận thấy có nhiều trường đại học có nhiều lớp học lớn, 100 hoặc 200 sinh viên trong một lớp, đó là một trong số những vấn đề lớn gây ra tình trạng chất lượng giảng dạy kém mà chúng ta vẫn thường đề cập tới,” ông nói.
Để giải quyết vấn đề, chính phủ cần phải tăng hỗ trợ tài chính cho tất cả các trường mẫu giáo, theo ông Xiong.
Yan Suyan, Hiệu trưởng trường mẫu giáo thực nghiệm Huana ở thành phố Bảo Định, tỉnh Hà Bắc, cũng cho rằng tỷ lệ sinh nở giảm tạo ra một cơ hội để cải thiện giáo dục mầm non.
“Toàn bộ ngành này đang chịu ảnh hưởng từ tình trạng số lượng trẻ nhập học thấp,” bà nói. “Sẽ có một lượng lớn nhà trẻ phải đóng cửa trong 3 đến 5 năm tới, và những bên muốn sống sót cần phải cải thiện sức cạnh tranh của họ.”
Nhưng đối với ông Liu, chủ sở hữu nhà trẻ ở Quảng Tây, ưu tiên hàng đầu của ông hiện tại là kiểm soát chi phí.
“Tôi giờ không dám mua thêm trang thiết bị nào nữa,” ông nói. “Tôi nghĩ sẽ phải đóng cửa cơ sở nếu như tình hình không cải thiện trong năm nay"./.
Trung Quốc công bố kế hoạch sử dụng robot thay người khi dân số giảm
Suy giảm dân số - 'cơn gió ngược' của nền kinh tế Trung Quốc
'Chúng tôi là thế hệ cuối cùng': Phong tỏa ở Trung Quốc khiến khủng hoảng dân số thêm trầm trọng
Theo SCMP
