Theo các quan chức quân sự Ukraine, các tên lửa này chỉ có thể hoạt động nhờ vào các linh kiện điện tử do phương Tây sản xuất, mặc dù đã bị cấm vận.
Một quan chức quốc phòng Ukraine cho biết, Nga đã phóng khoảng 60 tên lửa KN-23 của Triều Tiên nhằm vào Ukraine trong năm nay, chiếm gần 1/3 trong tổng số 194 tên lửa đạn đạo mà Ukraine ghi nhận từ đầu năm 2024. Số liệu này được tổng hợp từ các báo cáo chính thức của Không quân Ukraine.
"Từ mùa Xuân, chúng tôi nhận thấy Nga tăng cường sử dụng tên lửa đạn đạo và máy bay không người lái trong các cuộc tấn công nhằm vào Ukraine, trong khi tần suất sử dụng tên lửa hành trình giảm hẳn", ông Yuriy Ignat, Trưởng bộ phận truyền thông của Không quân Ukraine, phát biểu với CNN.
Mặc dù kém tinh vi hơn, những tên lửa này là một phần trong sự hỗ trợ ngày càng tăng của Triều Tiên dành cho Moscow, bao gồm cả khoảng 11.000 binh sĩ nước này được điều động tới khu vực Kursk của Nga.
Theo CNN, nguồn linh kiện từ phương Tây đóng vai trò then chốt trong việc giúp các tên lửa Triều Tiên hoạt động. Cụ thể, các quan chức Ukraine đã thu thập và lưu trữ các mảnh vỡ tên lửa từ hiện trường tại một nhà kho đặc biệt. Phân tích các mảnh vỡ này cho thấy nhiều linh kiện điện tử, được sản xuất hoặc thiết kế tại Mỹ và châu Âu, là thành phần cốt lõi trong hệ thống dẫn đường của các tên lửa Triều Tiên.
Theo Ủy ban Chống tham nhũng Độc lập Ukraine (NAKO), các thành phần quan trọng của hệ thống tên lửa Triều Tiên do chín công ty phương Tây sản xuất, bao gồm các doanh nghiệp tại Mỹ, Hà Lan và Vương quốc Anh. Hơn nữa, một số linh kiện trên tên lửa KN-23/24 được sản xuất gần đây nhất vào năm 2023, phản ánh mạng lưới cung ứng nhanh chóng của Triều Tiên.
Theo Văn phòng Tổng công tố Ukraine, các cuộc tấn công sử dụng tên lửa Triều Tiên trong năm nay đã khiến ít nhất 28 người thiệt mạng và 213 người bị thương. "Mọi hệ thống điện tử trong tên lửa đều là linh kiện ngoại nhập. Không có gì trong đó là của Triều Tiên", ông Andriy Kulchytskyi, Giám đốc Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Quân sự tại Viện Khoa học Pháp y Kyiv, khẳng định. Ông nói thêm: "Thứ duy nhất thuộc về Triều Tiên có lẽ là lớp vỏ kim loại, vốn rất dễ gỉ sét".
Cách thức vận chuyển linh kiện phương Tây đến tay Triều Tiên vẫn là một ẩn số, nhưng các chuyên gia điều tra phương Tây cho rằng Trung Quốc là trung tâm trung chuyển chính. "Chúng tôi đã truy vết một số linh kiện và phát hiện người nắm giữ cuối cùng là các công ty Trung Quốc", ông Damien Spleeters, Phó Giám đốc Hoạt động của CAR, tổ chức chuyên nghiên cứu và ghi nhận độc lập về các vũ khí bị chuyển giao trái phép, cho biết.
Bà Victoria Vyshnivska, nhà nghiên cứu cấp cao tại NAKO, cho biết: "Một số bộ phận của các linh kiện này có thể thực sự là hàng giả và được sản xuất tại Trung Quốc". Tuy nhiên, bà cũng nhấn mạnh "chúng tôi không thể hoàn toàn khẳng định điều đó", vì các công ty liên quan thường không phản hồi khi được yêu cầu làm rõ.
CAR và các tổ chức khác tin rằng các công ty trung gian phân phối – thay vì các nhà sản xuất – mới là vấn đề chính. Theo CAR, sản phẩm của hơn 250 công ty cung cấp linh kiện đã được phát hiện trong các tên lửa của Triều Tiên. Tuy nhiên, phần lớn linh kiện điện tử này được bán cho 5 nhà phân phối chính, tất cả đều có trụ sở tại Mỹ và Canada. CAR kêu gọi các nhà làm chính sách gia tăng quản lý với các công ty phân phối này.
Thực thi lệnh trừng phạt chưa hiệu quả
Các quan chức Ukraine thì cho rằng việc thực thi các biện pháp trừng phạt kém hiệu quả của các quốc gia phương Tây là một trong những vấn đề chính.
Ông Vladyslav Vlasiuk, ủy viên chính sách của Tổng thống Ukraine, cho biết ông hy vọng chính quyền Donald Trump sắp tới sẽ tăng cường kiểm soát đối với hoạt động buôn bán trái phép này.
"Chưa có công ty sản xuất nào phải chịu trách nhiệm về những nguồn cung này", ông nói với CNN. "Chúng tôi cho rằng nếu các nhà sản xuất này bị quy trách nhiệm về số lượng linh kiện được tìm thấy, ví dụ như trong các tên lửa của Nga tấn công Ukraine, họ chắc chắn sẽ thực sự bắt đầu tăng cường các biện pháp kiểm soát".
Quan điểm này phù hợp với nhận định của Tiểu ban Điều tra Thường trực Thượng viện Mỹ, đơn vị đã chỉ trích các nhà sản xuất Mỹ vì không làm đủ để thẩm tra người mua tiềm năng, dù họ có đầy đủ "nguồn lực, tài chính và kiến thức."
"Kết quả điều tra của chúng tôi cho thấy sự thiếu quan tâm rõ rệt đến việc đánh giá và cải thiện các thực tiễn tuân thủ của các công ty, đặc biệt là việc giám sát các nhà phân phối, các công ty trung gian", Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal cho biết trong một tuyên bố vào tháng 9.
"Nga sử dụng linh kiện phương Tây trong toàn bộ các loại vũ khí sát thương và máy bay không người lái do thám", một quan chức tình báo quốc phòng cho biết, đồng thời nhấn mạnh. "Chúng ta cần phải thực hiện các biện pháp cần thiết để ngừng các kênh cung cấp này".
Tướng Ukraine nói châu Âu chưa sẵn sàng cho một cuộc chiến với Nga
Cựu Tổng thống Nga cảnh báo đáng sợ, nêu cách chấm dứt xung đột Ukraine
