Tờ Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) dẫn lời phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Trung Quốc Ren Guoqiang nói tại một cuộc họp báo sáng 18/9 rằng Chiến khu Đông bộ của PLA sẽ bắt đầu các cuộc tập trận thực chiến gần eo biển “bắt đầu từ ngày hôm nay”.
“Đây là hành động hợp pháp và cần thiết, được đưa ra nhằm phản ứng trước tình hình hiện tại ở Eo biển Đài Loan và nhằm bảo vệ chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ” – ông Ren nói.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Mỹ Keith Krach dự kiến sẽ gặp gỡ nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn trong cùng ngày. Ông là quan chức cấp cao nhất của Bộ Ngoại giao Mỹ tới thăm hòn đảo này trong vòng 41 năm.
“Gần đây, Mỹ và chính quyền Đảng Dân chủ Cấp tiến (DPP) đã tăng cường mối quan hệ của họ và thường xuyên gây ra nhiều vụ việc. Dù cho mục tiêu là chống Trung Quốc hay làm tăng vị thế của DPP, thì điều đó chỉ là suy nghĩ viển vông và cuối cùng sẽ bế tắc” – ông Ren nói thêm – “Quân đội Giải phóng Nhân dân Trung Hoa (PLA) có ý chí sắt đã, tự tin và có đủ khả năng để ngăn chặn mọi sự can thiệp từ bên ngoài và những hành động ly khai của “Đài Loan độc lập” và quyết tâm bảo vệ chủ quyền quốc gia, toàn vẹn lãnh thổ”.
Ngay trước chuyến thăm của ông Krach, 2 chiến đấu cơ của PLA đã tiếp cận Đài Loan trong một vụ việc khác, điều cho thấy tín hiệu rằng Trung Quốc đang có thái độ hết sức cứng rắn với hòn đảo này. Theo đó, máy bay chống ngầm Y-8 của PLA đã đi vào vùng nhận dạng phòng không phía Tây Nam của Đài Loan trong đêm hôm thứ Tư vừa qua và bị không quân Đài Loan cảnh báo, xua đuổi.
Ông Krach là vị quan chức cấp cao thứ hai của mỹ tới thăm Đài Loan trong năm nay. Tháng trước, Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ nhân sinh Mỹ Alex Azar trở thành quan chức cấp cao nhất của Mỹ tới thăm hòn đảo này kể từ năm 1979.
Phát ngôn viên của Chiến khu Đông bộ PLA Zhang Chunhui nói rằng, các cuộc tập trận hải quân và không quân mới đây của họ nhằm mục đích huấn luyện khả năng chiến đấu.
“Những hành động này là biện pháp cần thiết để đối phó với tình hình hiện tại ả Eo biển Đài Loan, và sẽ giúp cải thiện khả năng của Chiến khu Đông bộ trong việc bảo vệ sự thống nhất quốc gia và chủ quyền lãnh thổ” – ông Zhang nói trong một tuyên bố được Bộ Quốc phòng Trung Quốc đưa ra hôm 18/9.
Mặc dù ông Ren không cung cấp chi tiết về cuộc tập trận quân sự, nhưng giới truyền thông Đài Loan nói rằng nhiều chiến đấu cơ Trung Quốc đã tiếp cận hòn đảo này từ 4 phía khác nhau, bắt đầu từ 7h16 sáng 19/8, và lực lượng vũ trang Đài Loan đã xua đuổi chúng tới 22 lần.
Hồ Tích Tiến – Tổng Biên tập Hoàn cầu Thời báo – nói rằng cuộc tập trận này nhằm mục đích kìm hãm “sự câu kết” giữa Mỹ và Đài Loan. “Một chiến dịch lớn như vậy có thể được huy động trong khoảng thời gian ngắn là một tín hiệu rằng, nó không đơn giản chỉ là một cuộc tập trận mà giống một hành động thực chiến hơn nhằm xử lý tình hình khẩn cấp”; ông Hồ Tích Tiến nói, theo SCMP.
Zhu Songling, chuyên gia về các vấn đề Đài Loan thuộc ĐH Beijing Union, nói rằng cuộc tập trận là một phản ứng trước việc Washington và Đài Bắc tăng cường mối quan hệ.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đã gọi Trung Quốc là một đối thủ cạnh tranh chiến lược vào cuối năm 2017, thời điểm mà hai nước đang áp đặt thuế lên hàng hóa của nhau. Kể từ sau đó, quan hệ giữa hai nước đã liên tục suy giảm do tranh chấp trong nhiều lĩnh vực, từ ngoại giao, quân sự cho tới công nghệ…
Tháng 7 vừa qua, cả Trung Quốc và Mỹ đều tổ chức các cuộc tập trận hải quân trên Biển Đông, làm tăng nguy cơ xung đột quân sự.