Năm mới theo truyền thống là biểu tượng của sự trường thọ, hòa bình và thịnh vượng, nhưng Trung Quốc đã chứng kiến lễ đón Tết Nguyên đán của mình bị hủy hoại bởi các báo cáo về việc Hoa Kỳ, Nhật Bản và Hà Lan đã đồng ý thắt chặt quyền tiếp cận của nước này đối với một số thiết bị và công nghệ sản xuất chip, giáng đòn mới vào tham vọng phát triển chip bán dẫn của Bắc Kinh.
Ngay sau đó là các báo cáo rằng chính quyền Biden đã cân nhắc cắt đứt nhà sản xuất thiết bị viễn thông Huawei Technologies khỏi tất cả các nhà cung cấp tại Mỹ, nhiều năm sau khi công ty có trụ sở tại Thâm Quyến bị Washington thêm vào danh sách đen thương mại và tiếp tục hạn chế quyền tiếp cận của họ với các công nghệ chip tiên tiến.
Vấn đề này là một trong 10 rủi ro hàng đầu đối với Trung Quốc vào năm 2023 trong một báo cáo gần đây của Trung tâm Chiến lược và An ninh Quốc tế (CISS), một tổ chức nghiên cứu tại Đại học Thanh Hoa danh tiếng của Bắc Kinh, cảnh báo về áp lực tiếp tục từ Washington.
Báo cáo của CISS cho biết: “Mỹ sẽ tận dụng tối đa sự khác biệt về ý thức hệ và những lo ngại về an ninh để thuyết phục hoặc đe dọa các đồng minh của mình áp đặt biện pháp kiểm soát xuất khẩu chất bán dẫn chặt chẽ hơn đối với Trung Quốc”. CISS cho biết thêm các biện pháp kiểm soát xuất khẩu thậm chí có thể mở rộng sang các lĩnh vực như công nghệ sinh học, nhiên liệu sạch, hệ thống hạt nhân và chăm sóc sức khỏe.
Mặc dù Washington, Tokyo và Amsterdam vẫn chưa chính thức tiết lộ chi tiết về thỏa thuận kiểm soát xuất khẩu của họ, nhưng nhiều người suy đoán rằng hệ thống in khắc tia cực tím sâu nhúng ArF (DUV) của ASML Holding sẽ bị giới hạn ở Trung Quốc. Những máy này, sử dụng công nghệ laser để cơ bản khắc một mạch được thiết kế sẵn lên một tấm wafer, cho phép xử lý in thạch bản trong quy trình từ 45 nm đến 7 nm.
ASML thống trị thị trường toàn cầu về thiết bị sản xuất chip nhờ gần 90% thị phần cung cấp máy cực tím cực kỳ tiên tiến, vốn đã ngừng xuất khẩu sang Trung Quốc từ năm 2019.
Nỗ lực do Hoa Kỳ dẫn đầu nhằm hạn chế hơn nữa doanh số bán thiết bị sản xuất chip cũng sẽ che mờ triển vọng của các nhà cung cấp hệ thống DUV Nhật Bản cho Trung Quốc, chẳng hạn như Nikon và Canon. Trong khi đó, Tokyo Electron cạnh tranh trong các phân khúc khác của thị trường thiết bị sản xuất chip.
Các nhà phân tích tại công ty tư vấn Anbound có trụ sở tại Bắc Kinh cho biết trong một báo cáo: “Việc đàn áp chất bán dẫn đã đánh vào điểm yếu về công nghệ của Trung Quốc. Cái thòng lọng quanh cổ ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc sẽ còn thắt chặt hơn, sau thỏa thuận giữa ba quốc gia đó”.
Hiệp ước kiểm soát xuất khẩu chip Mỹ-Nhật-Hà Lan làm dấy lên cuộc tranh luận về tác động đối với Trung Quốc
Kết quả có thể đánh dấu một trở ngại lớn cho sự phát triển chip ở đại lục. Mo Dakang, một nhà tư vấn tại Anbound cho biết: “Trung Quốc có thể bị giảm mạnh khả năng chế tạo các con chip tân tiến từ các nút với quy trình 14nm như hiện tại xuống 45nm".
Tuy nhiên, ASML cho biết trong một tuyên bố vào ngày 28 tháng 1 rằng sẽ mất một thời gian để các chính phủ liên quan hoàn thiện luật về kiểm soát xuất khẩu và thực thi nó.
Công ty cho biết: “Trong khi các quy tắc này đang được hoàn thiện, ASML sẽ tiếp tục hợp tác với các cơ quan chức năng để thảo luận về tác động tiềm tàng của bất kỳ quy định được đề xuất nào nhằm đảm bảo tác động đối với chuỗi cung ứng chất bán dẫn toàn cầu được đánh giá đúng mức. Trong khi đó, các hoạt động kinh doanh của ASML trên toàn cầu sẽ tiếp tục”.
Trước đó, các công ty bán dẫn Trung Quốc đã cố gắng đa dạng hóa chuỗi cung ứng của họ thông qua việc tăng cường hợp tác với các nhà cung cấp tại Hàn Quốc, Nhật Bản và châu Âu. Tuy nhiên, chiến lược đó đã thất bại khi Washington tích cực chuyển sang hạn chế khả năng tiếp cận các công nghệ chip tiên tiến của quốc gia tỉ dân này.
Tháng 10 năm ngoái, chính quyền Biden đã mở rộng các hạn chế thương mại nhằm thắt chặt khả năng sản xuất chất bán dẫn tiên tiến của Trung Quốc do những lo ngại về an ninh quốc gia.
Các quy tắc kiểm soát xuất khẩu đơn phương do Hoa Kỳ công bố vào tháng 10 năm ngoái đã đặt giới hạn cho quy trình sản xuất chip logic của Trung Quốc ở tiến trình 14nm, DRAM ở quy trình 18nm và chip 3D NAND ở quy trình 128 lớp.
Tuy nhiên, Trung Quốc không thể trả đũa các công ty Mỹ như Apple, Tesla hay Intel vì nước này cần công nghệ của, lượng việc làm và khả năng phát triển kinh tế của các gã khổng lồ này, Dan Wang, nhà phân tích của công ty nghiên cứu Gavekal, viết trong một báo cáo tháng trước.
Điều đó có nghĩa là Trung Quốc chỉ có thể đáp trả “bằng các khoản trợ cấp và hỗ trợ để tự phát triển ngành bán dẫn trong nước thay vì trả đũa”, ông Wang nói thêm.
Phản ứng mạnh mẽ nhất của Trung Quốc cho đến nay là quyết định của họ vào tháng 12 gửi đơn khiếu nại lên cơ quan giải quyết tranh chấp của Tổ chức Thương mại Thế giới để chỉ trích các hạn chế xuất khẩu của Hoa Kỳ.
Trong khi Seoul vẫn chưa gia nhập Liên minh Chip 4 do Washington đứng đầu, các nhà phân tích gần đây cho biết dòng chảy thương mại chất bán dẫn giữa Trung Quốc và Hàn Quốc sẽ phải chịu áp lực từ Mỹ. Theo một quan chức chính phủ Hàn Quốc quen thuộc với vấn đề này, việc bảo vệ lợi ích của các công ty Hàn Quốc tại Trung Quốc vẫn là ưu tiên hàng đầu của Seoul vì hàng tỉ USD mà họ đã đầu tư vào các nhà máy ở đại lục.
Thierry Breton, ủy viên thị trường nội bộ của Liên minh châu Âu, tháng trước đã tán thành các hạn chế chip của Hoa Kỳ đối với Trung Quốc. “Chúng tôi không thể cho phép Trung Quốc tiếp cận những công nghệ tiên tiến nhất,” Breton nói.
Đầu tháng đó, chính quyền Biden đã tấn công Macau bằng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới mà họ đã áp đặt trước đó.
Theo SCMP
