Sáng nay, ngày 1/6/2017, bên hành lang quốc hội, đại biểu Hồ Đức Phớc – Tổng kiểm toán Nhà nước cho biết, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) sẽ tiếp tục kiểm toán các dự án BOT. Năm 2016 đã có báo cáo về 27 dự án, dự kiến trong năm 2017, KTNN sẽ tiếp tục làm với 24 dự án BOT và sẽ có báo cáo về những dự án này trong tháng 10/2017.
Ông Phớc nhấn mạnh, KTNN sẽ có báo cáo đầy đủ về khoản cách, quyết toán, đàm phán cũng nhu phương thức đối với từng dự án, mỗi dự án sẽ có báo cáo riêng của KTNN.
Trước đó, chiều 22/5, báo cáo Quốc hội về kiểm toán quyết toán NSNN năm 2015, Tổng KTNN Hồ Đức Phớc cho biết, hầu hết dự án BOT áp dụng hình thức chỉ định nhà đầu tư và chỉ định nhà thầu thi công mà không thực hiện đấu thầu.
Người đứng đầu KTNN đã nêu ra nhiều bất cập trong các dự án BOT. Cụ thể, có 3 vấn đề chính: Thứ nhất; việc xác định lưu lượng giao thông không sát với thực tế. Nhiều đơn vị chỉ dựa trên số liệu thông kê khảo sát trong 2-3 ngày, sau đó suy ra lưu lượng của cả 365 ngày, có đơn vị căn cứ vào lưu lượng phương tiện đã cũ của Tổng cục đường bộ Việt Nam.
Thứ hai, trong quá trình nghiệm thu, thanh toán còn sai sót như: góp vốn chủ sở hữu chưa đúng tỷ lệ cam kết; tiến độ thi công chưa đảm bảo; chưa có cơ chế kiểm tra, kiểm soát quá trình thu phí để xác định lưu lượng phương tiện giao thông thực tế qua trạm thu phí…
Thứ ba, việc xác định khoảng cách một số trạm thu phí không đảm bảo quy định tối thiểu 70 km. Đối với 27 dự án được kiểm toán năm 2016, KTNN đã kiến nghị giảm thời gian thu phí hoàn vốn của 27 dự án được kiểm toán (năm 2016 là 21 dự án) so với phương án tài chính ban đầu 107,4 năm, trong đó dự án giảm nhiều nhất là 13 năm 01 tháng, 12 ngày (dự án công trình mở rộng QL1 đoạn Km 1488-Km1525, tỉnh Khánh Hòa).
Với những bất cập nêu trên, KTNN đề nghị Chính phủ hính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ GTVT bổ sung tiêu chí đánh giá năng lực quản lý đầu tư các dự án ngành GTVT vào các quy định đánh giá lựa chọn nhà đầu tư dự án BOT giao thông và đưa thêm chủ thể đại diện cơ quan Nhà nước có thẩm quyền vào hợp đồng BOT. Đồng thời nêu rõ trách nhiệm, quyền hạn, cơ chế phối hợp, chế tài xử lý trong quá trình triển khai thực hiện dự án.
Bên cạnh đó, KTNN cho rằng, cần quy định về việc thường xuyên công khai, cập nhật lưu lượng phương tiện, doanh thu hoàn vốn, thời gian thu phí hoàn vốn của dự án BOT khi đàm phán và ký kết hợp đồng BOT; Quyết toán các dự án BOT đồng thời hoàn thiện cơ chế quản lý dự án BOT giao thông chặt chẽ, hiệu quả.
