Tiết lộ thêm chi tiết về J-36 - "Pháo hạm trên không" của Trung Quốc

Mở ra kỷ nguyên máy bay chiến đấu ba động cơ

Bình luận viên quân sự của trang Yangzi Wanbao phân tích, trong lần bay thử nghiệm lần thứ hai này, J-36 bay trong trạng thái cánh xòe, mở cả ba động cơ, lượn vòng tốc độ cao bán kính cực hẹp, cho thấy nó đã đi trước một bước trong lĩnh vực không chiến toàn cầu.

Truyền thông Trung Quốc cho hay, bức ảnh chụp chiếc J-36 với ba vòi phun động cơ cùng khạc lửa có thể đi vào lịch sử. Hình ảnh máy bay J-36 với cả ba động cơ được kích hoạt đã lan truyền trên mạng. Đây là lần đầu tiên trên thế giới xuất hiện một máy bay chiến đấu có bố cục động cơ như thế. Điều đó cũng có nghĩa là một kỷ nguyên mới đã bắt đầu. Từ nay, bố cục ba động cơ có thể là đặc điểm mang tính biểu tượng của thế hệ máy bay chiến đấu tiếp theo.

Theo hình ảnh, có thể thấy ba động cơ của máy bay chiến đấu J-36 đã được kích hoạt cùng lúc trong giai đoạn cất cánh. Giai đoạn cất cánh là giai đoạn tiêu thụ nhiều nhiên liệu nhất và giải phóng nhiều năng lượng nhất trong quá trình bay của máy bay chiến đấu.

Trong giai đoạn này, máy bay cần chuyển đổi từ trạng thái tĩnh sang trạng thái bay, động cơ phản lực cánh quạt sẽ hoạt động hết công suất và một ngọn lửa đuôi dài sẽ xuất hiện ở vòi phun đuôi. Đôi khi thậm chí có thể nhìn thấy các vòng “Shock diamond” (sóng xung kích) rõ ràng, rất đẹp mắt.

Máy bay chiến đấu J-36 bật chế độ tăng lực của ba động cơ khi cất cánh và lượn vòng, đặc điểm ngọn lửa ở vòi phun cả ba động cơ rất giống nhau. Điều này cho thấy J-36 sử dụng ba động cơ phản lực cánh quạt (Turbofan Engine) cùng chủng loại và cùng công suất, được dự đoán là WS-15 hoặc WS-10B.

Điều này cũng phủ nhận giả thuyết trước đó của giới truyền thông cho rằng J-36 sử dụng động cơ xung hoặc động cơ phản lực ramjet làm động cơ thứ ba. Khi tăng tốc, động cơ phản lực ramjet được bật và tốc độ máy bay đạt gần tới mức siêu thanh. Hiện nay xem ra lời dự đoán này vẫn còn quá viễn tưởng.

Chiến đấu cơ đầu tiên bố trí hai phi công ngồi song song?

Có hai ý kiến ​ về bố trí buồng lái của J-36. Một là kiểu hai chỗ ngồi trước sau truyền thống, hai là kiểu hai chỗ ngồi song song. Trang web TheWarrzone (Mỹ) và tạp chí Aerospace của Anh đều thiên về kiểu bố trí hai chỗ ngồi song song.

Trước hết, hai chỗ ngồi song song chiếm ít không gian thân máy bay hơn so với hai chỗ ngồi trước sau, có thể giải phóng một số thể tích để lắp thùng nhiên liệu, giúp tăng tầm bay và bán kính chiến đấu của máy bay.

Thứ hai, ghế đôi song song có thể giảm bớt sự trùng lặp của một số thiết bị và dụng cụ, có lợi cho việc giảm trọng lượng của thân máy bay. Hai phi công có thể chia sẻ một bộ thiết bị, bảng điều khiển chung, chẳng hạn như bảng điều khiển chính, cần ga, cần thu càng, thiết bị điều khiển cánh tà, bảng điều khiển hệ thống dẫn đường, hệ thống liên lạc dẫn đường và nhận dạng bạn-thù, bảng điều khiển tác chiến điện tử...

Ngoài ra, khu vực giữa trên bảng điều khiển phía trước cũng có thể bố trí màn hình đa chức năng chính dành cho hai phi công, hiển thị thông tin liên quan đến nhiệm vụ như tình hình chiến trường và kiểm soát vũ khí...

Thứ ba, thuận tiện cho hai phi công cùng điều khiển và thay phiên nhau nghỉ ngơi. Khi hai phi công ngồi cạnh nhau, họ có thể di chuyển ghế ngồi của mình về phía sau để nghỉ ngơi hợp lý và vấn đề mệt mỏi cá nhân cũng sẽ được giải quyết tốt hơn.

Khi một máy bay chiến đấu áp dụng thiết kế hai chỗ ngồi song song, cho thấy nó coi trọng hơn các cuộc tấn công trên không và dưới mặt đất, mặt biển. Hiện nay sự tập trung của thế giới bên ngoài vào nhiệm vụ chiến thuật của J-36 chủ yếu là liệu nó có phải là máy bay ném bom tàng hình hay máy bay chiến đấu tàng hình đa năng.

Cho dù là máy bay loại gì, đều phải thực hiện một số nhiệm vụ tấn công trên bộ và trên biển nên khả năng J-36 áp dụng bố trí hai chỗ ngồi song song lớn hơn nhiều so với bố trí hai chỗ ngồi trước sau.

Vấn đề kích thước và trọng lượng cất cánh lớn

Tính đến thời điểm hiện tại, thân máy bay chiến đấu J-36 về cơ bản có thể được xác định có trọng lượng cất cánh tới hơn 40 tấn, tức là hơn 10 tấn so với máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm hiện tại. Xét theo lực đẩy của động cơ phản lực cánh quạt hiện có, lực đẩy tối đa của một động cơ WS-15 là 18 tấn, và lực đẩy tối đa của hai động cơ là 36 tấn.

Hai động cơ WS-15 không thể tăng tỷ lệ lực đẩy trên trọng lượng của máy bay chiến đấu J-36 lên 1, đây là mức cần thiết để đạt được tốc độ siêu âm. Lực đẩy tối đa của ba động cơ WS-15 có thể đạt tới 54 tấn. Ngay cả khi không bật chế độ tăng lực, máy bay chiến đấu này vẫn có thể đạt được tốc độ bay siêu âm và tỷ lệ lực đẩy trên trọng lượng lớn hơn 1.

Do đó, máy bay chiến đấu J-36 phải sử dụng thiết kế ba động cơ phản lực cánh quạt. Đồng thời, kích thước lớn và nhiều động cơ hơn có nghĩa là máy bay chiến đấu J-36 có đủ không gian bên trong và nguồn điện năng đủ để điều khiển các radar mảng pha có khẩu độ ăng ten lớn hơn và mạnh hơn cũng như thiết bị tác chiến điện tử, đồng thời đạt được khả năng nhận biết tình hình chiến trường mạnh mẽ hơn.

Đồng thời, thân máy bay lớn hơn cũng giúp J-36 có khả năng mang loại tên lửa không đối không tầm xa PL-17 dài 6 m, cho phép thực hiện các cuộc tấn công chính xác vào các mục tiêu tầm xa như một pháo hạm trên không.

Đương nhiên, ba động cơ phản lực cánh quạt cũng có nghĩa là J-36 chắc chắn sẽ có những điểm hạn chế như bảo trì khó khăn, giá thành sản xuất và sử dụng cao. Việc tăng số lượng động cơ chắc chắn sẽ dẫn đến giá thành máy bay cao. Cho nên, số lượng sản xuất máy bay chiến đấu J-36 có lẽ sẽ không quá lớn, giống như một chiến hạm tiên tiến giá trị cao, cần phải sử dụng thận trọng.

Trung Quốc đã vượt Mỹ?

Theo trang The Warzone, ảnh của vệ tinh Mỹ chụp sân bay kề cận Công ty máy bay Thành Đô ngày 26/1/2025 cho thấy mới có thêm hai nhà chứa máy bay có mái vòm rộng khác thường, người ta cho rằng có thể đã có hai chiếc J-36 được chế tạo.

Trang tin Guancha của Trung Quốc ngày 24/3 viết: Phía bên kia đại dương, có rất ít tin tức về dự án máy bay thế hệ thứ sáu (NGAD) do Không quân Mỹ khởi xướng. Do đó, Không quân Mỹ thực sự cần phải nỗ lực hơn nữa, nếu không vào khoảng năm 2030, Trung Quốc có thể sẽ đưa hai loại máy bay thế hệ thứ sáu vào biên chế quy mô nhỏ. Điều này có nghĩa là ngành hàng không Trung Quốc sẽ chuyển từ “kẻ đuổi theo” thành “người định ra luật chơi”.