Cống hiến hết mình, cả tâm sức và trí tuệ
Ra đời đúng vào ngày kết thúc lễ tang Chủ tịch Hồ Chí Minh (9/9/1969), Viện 69 (Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh) được giao trọng trách trực tiếp tiến hành toàn bộ công tác y tế và nghiên cứu khoa học công nghệ, để giữ gìn lâu dài thi hài Hồ Chủ tịch.
Ý thức được vai trò quan trọng đó, các giáo sư, bác sĩ ở đây đã cống hiến hết mình, cả tâm sức và trí tuệ, để luôn hoàn thành nhiệm vụ trong mọi hoàn cảnh, xứng đáng với sự tin cậy của Đảng và Nhà nước.
Biết bao khó khăn đến với các bác sĩ ở Viện trong những năm tháng qua, khi giữ gìn lâu dài thi hài là ngành khoa học mới mẻ ở Việt Nam. Việc tiếp thu và ứng dụng công nghệ tiên tiến trong thời kỳ đầu càng khó khăn, do hoàn cảnh chiến tranh, cơ sở vật chất và thiết bị cơ bản, hóa chất và ngay cả đồ vải, đồ hấp sấy phục vụ công tác bảo quản thi hài vô cùng thiếu thốn, hầu hết các hoạt động đều phải làm thủ công: Giặt trang bị phòng hộ, vệ sinh môi trường vv...
Nhưng với mong muốn sớm độc lập, tự chủ trong nhiệm vụ đặc biệt này, ngay từ ngày đầu bỡ ngỡ, các bác sĩ đã tự khắc phục mọi khó khăn, mạnh dạn tiến hành các nghiên cứu khoa học, hình thành cơ sở nghiên cứu trong tương lai, thúc đẩy việc nghiên cứu thực nghiệm đúng hướng.
Nhiều hội thảo khoa học về những vấn đề liên quan đến việc gìn giữ nguyên vẹn, lâu dài thi hài Hồ Chủ tịch được tổ chức, mở ra định hướng lớn cho công tác nghiên cứu khoa học trong nhiệm vụ y tế đặc biệt của Viện.
Mạnh dạn tiếp thu, làm chủ công nghệ
Cũng từ thời kỳ đầu tiên, các bác sĩ đã mạnh dạn tiến hành ướp bảo quản và gìn giữ lâu dài các thi thể thực nghiệm và đến nay, kết quả đã được khẳng định. Chính sự mạnh dạn trong tiếp thu công nghệ của các nhà khoa học Việt Nam đã là cơ sở để Đảng, Nhà nước ta quyết tâm gìn giữ thi hài Hồ Chủ tịch tại Việt Nam, đồng thời, tổ chức sơ tán thi hài Hồ Chủ tịch nhiều lần trong những năm chiến tranh an toàn tuyệt đối.
Đội ngũ cán bộ khoa học giữ vai trò quyết định trong mục tiêu gìn giữ an toàn thi hài Hồ Chủ tịch ở mọi hoàn cảnh, vì thế, Viện đã chú trọng tuyển chọn đội ngũ cán bộ kế cận có năng lực, bản lĩnh, được đào tạo ở trong và ngoài nước, để không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn, chất lượng công tác nghiên cứu.
Thực tế, với kết quả của các công trình nghiên cứu khoa học, với những bài học kinh nghiệm quí, chỉ sau 10 năm, Viện đã trưởng thành về mọi mặt. Trên cơ sở đó, Viện từng bước tiếp nhận công nghệ từ các chuyên gia, tổ chức tốt nhiệm vụ làm thuốc thường xuyên, làm thuốc lớn cho Hồ Chủ tịch và phục vụ lễ viếng hiệu quả.
Sự nỗ lực của từng thành viên đã giúp cho Viện 69 vững vàng vượt qua những thử thách đầy khó khăn.
Từ năm 1990, Viện đã chủ động đề xuất, trao đổi để các chuyên gia Liên Xô giúp từng bước đảm nhận nhiệm vụ chăm sóc thi hài Hồ Chủ tịch, tiến tới làm chủ mọi mặt.
Trước những biến động ở Đông Âu và Liên Xô tan rã, Viện đã sẵn sàng tinh thần làm chủ nhiệm vụ. Các lãnh đạo của Viện đã mạnh dạn đề xuất với cấp trên việc chủ động làm thuốc khi các chuyên gia không sang được. Kết quả của các thực nghiệm và các công trình nghiên cứu khoa học nhiều năm qua đã tạo được sức thuyết phục lớn, để lãnh đạo Đảng, Nhà nước yên tâm về năng lực, trình độ của các bác sĩ đủ sức đảm đương nhiệm vụ.
Năm 1991, tổ chuyên gia thường xuyên đã giảm từ 3 người xuống 2 người, chủ yếu giúp đào tạo và tư vấn một số việc cho các bác sĩ Việt Nam và phối hợp với Viện 69 làm thuốc lớn cho Hồ Chủ tịch.
Bước tiến vượt bậc trong công tác gìn giữ lâu dài thi hài Bác được đánh dấu bằng việc vươn lên làm chủ công nghệ, khi năm 1992, các chuyên gia Nga đã giao cho Viện quản lý dung dịch sau 23 năm họ trực tiếp quản lý. Cũng từ đây, các bác sĩ Việt Nam đã tự đảm nhiệm được việc làm thuốc thường xuyên. Hơn thế, khi chuyên gia sang chậm 10 ngày, các bác sĩ của Viện đã tự làm thuốc lớn đúng thời gian qui định.
Những cố gắng này là tiền đề quan trọng để từ năm 1995, Viện hoàn toàn tự chủ trong lĩnh vực ướp bảo quản thi hài, khi các chuyên gia thường xuyên đã kết thúc hoạt động thường trực tại Việt Nam.
Đặc biệt, với lô dung dịch đầu tiên do Viện và các chuyên gia pha chế tại Hà Nội vào năm 2004, đã cho thấy bước phát triển mạnh mẽ về khoa học cũng như đánh dấu sự trưởng thành vượt bậc của Việt Nam trong lĩnh vực này.
Từ đây, mọi công việc làm thuốc thường xuyên và bảo vệ lâu dài thi hài Hồ Chủ tịch hoàn toàn do Viện 69 đảm nhiệm, để chủ động được nhiệm vụ trong mọi hoàn cảnh.
Nỗ lực được ghi nhận
Những năm qua, với số lượng cán bộ không nhiều, nhưng Viện 69 đã có hàng chục đề tài nghiên cứu khoa học trong nước và đề tài hợp tác quốc tế. Trong đó, có 4 đề tài cấp Nhà nước và 7 đề tài cấp Bộ với những đóng góp quan trọng vào công tác gìn giữ thi hài Hồ Chủ tịch: Năm 1987, lần đầu tiên, Viện tiến hành nghiên cứu khoa học đề tài cấp Nhà nước “Một số vấn đề về môi trường không khí khu vực Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh” (bác sĩ Nguyễn Gia Quyền và Doãn Huy Nghi đồng chủ nhiệm).
Năm 1992, Viện tiếp tục tiến hành đề tài khoa học cấp Nhà nước “Nghiên cứu bảo quản thi hài lâu dài để phục vụ gìn giữ lâu dài thi hài Chủ tịch Hồ Chí Minh” do PTS. Vũ Văn Bình làm chủ nhiệm. Đề tài này đã được nhận Giải thưởng Nhà nước.
Chính việc coi trọng công tác nghiên cứu khoa học nên công tác gìn giữ thi hài Hồ Chủ tịch ở Viện luôn tiếp cận được những công nghệ tiên tiến nhất, đóng góp không nhỏ vào thực hiện nhiệm vụ trọng tâm ở Viện.
Những nỗ lực của những người chiến sĩ làm nhiệm vụ đặc biệt này đã luôn được ghi nhận bằng những phần thưởng cao quý của Đảng, nhà nước. Năm 1995, Viện là đơn vị đầu tiên thuộc Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh được Nhà nước phong danh hiệu Anh hùng Lao động. Viện đã được nhận Giải thưởng Nhà nước vào năm 2000, cùng nhiều Huân chương Chiến công, Huân chương Quân công, Huân chương Lao động cùng nhiều cờ thưởng của Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh vv… Năm 2019, Viện đã được trao Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất./.
