Ngày 29/2, khi trả lời câu hỏi của TASS về vấn đề, liệu việc sản xuất những chiếc máy bay này có được phục hồi hay không, ông Sergei Chemezov nói: "Tất nhiên, loại máy bay này rất cần thiết. Chúng tôi sẽ sản xuất các máy bay A-50. Không chỉ quân đội của chúng ta cần mà sản phẩm có nhu cầu cao cho xuất khẩu."
Như đã biết, lực lượng không quân Nga có 8 chiếc cảnh báo sớm, kiểm soát và chỉ huy trên không (AEW&C) A-50U, 2 chiếc đã bị rơi trong tháng 2/2024, một tổn thất rất lớn đối với quân đội Nga.
Theo bản tin ngày 22/9/ 2023, Rostec sẽ nhanh chóng hiện đại hóa máy bay kiểm soát và cảnh báo sớm A-50 AWACS lên cấp độ A-50U trong tương lai gần do quân đội Nga. Chương trình do công ty công nghiệp điện tử Vega (thành viên của của tổng công ty Ruselectronics thuộc tập đoàn công nghiệp quốc phòng Nga Rostec) cùng với Tổ hợp khoa học kỹ thuật hàng không Taganrog (TANTK) thuộc Tổng công ty Liên hợp Hàng không Nga thực hiện.
Máy bay AEW&C A-50U là phiên bản hiện đại hóa của A-50 do Vega và TANTK phát triển. Phương tiện bay được thiết kế để phát hiện, theo dõi và xác định danh tính các mục tiêu trên không, trên mặt đất và trên biển, cung cấp thông tin dữ liệu mục tiêu cho các sở chỉ huy, dẫn đường cho các phi đội tiêm kích đánh chặn đến các mục tiêu trên không và máy bay chiến đấu tới các mục tiêu trên bộ và trên biển. Tháng 12/2022, một nguồn tin trong ngành hàng không quân sự cho biết A-50 sẽ được hiện đại hóa trên kinh nghiệm sử dụng AEW&C trong chiến dịch quân sự đặc biệt.
Máy bay Beriev A-50 (định danh NATO : Mainstay) là máy bay cảnh báo sớm và kiểm soát, chỉ huy trên không (AEW&C) được phát triển từ thời Liên Xô trên nền tảng máy bay vận tải Ilyushin Il-76.
Phiên bản hiện đại hóa A-50U, được Vega và TANTK bắt đầu vào năm 2003, những cuộc thử nghiệm cấp nhà nước bắt đầu ngày 10/9/2008. Phiên bản mới được lắp đặt hệ thống điện tử hàng không hàng không kỹ thuật số mới do công ty Vega sản xuất, tăng cường tốc độ xử lý dữ liệu và khả năng theo dõi các tín hiệu vô tuyến trên không, khả năng phát hiện mục tiêu.
Quá trình nâng cấp A-50U tạo cơ sở cho ý tưởng chế tạo chiếc Beriev A-100 AEW&C. Cấu hình của máy bay AEW&C mới sẽ được thay thế bằng các mô đun kiến trúc mở, thuận tiện cho nâng cấp và trang bị radar quét mảng điện tử chủ động Vega Premier thế hệ mới.
Ưu điểm của phiên bản nâng cấp A-50U là thời gian hoạt động trên không tăng hơn 15-20%, cho phép máy bay bay hơn 9 giờ không cần tiếp nhiên liệu. Phiên bản nâng cấp được trang bị radar Shmel II thế hệ mới cho phép nhận thức tình huống tốt hơn. A-50U có thể theo dõi cùng lúc 300 vật thể bay, cung cấp dữ liệu mục tiêu cho các phi đội máy bay chiến đấu và các khẩu đội phòng không mặt đất.
A-50U phát hiện các vụ phóng tên lửa ở phạm vi hơn 1000km, theo dõi máy bay chiến đấu ở phạm vi xa tới 600 km và các mục tiêu mặt đất trên phạm vi 300 km. A-50U được tăng cường khả năng phát hiện các mục tiêu bay thấp và tàng hình như máy bay trực thăng và tên lửa hành trình kể cả trong điều kiện đối phương sử dụng các biện pháp đối phó điện tử mạnh mẽ.
Một tính năng chiến thuật quan trọng mà quân đội Nga rất cần thiết phải sử dụng A-50U là khả năng tấn công tầm xa của các hệ thống tên lửa phòng không S-400 và S-500. Tháng 11/2023, tên lửa phòng không 40N6 từ hệ thống phòng không S-400 đã tấn công thành công một máy bay trực thăng Ukraine, bay ở độ cao thấp trên khoảng cách trên 300 km.
Sử dụng thông tin của A-50U, hệ thống phòng không S-400 đã bắn hạ 24 máy bay của đối phương chỉ trong 5 ngày. Đây là khả năng mà các hệ thống tên lửa khác trên thế giới không thể thực hiện do bị che khuất bởi độ cong Trái đất.
Tên lửa phòng không tầm xa 40N6 được chế tạo để liên kết và sử dụng các dữ liệu mục tiêu từ tất cả các loại radar trên không, do đó khả năng phân biệt và xác định các mục tiêu bay thấp đặc biệt tiên tiến của A-50U khiến máy bay trở thành đài radar dẫn đường tên lửa hiệu quả trong những cuộc tấn công tầm xa.
Trong thời gian tới, Nga tích cực sử dụng các loại vũ khí hiện đại tấn công tầm xa như tên lửa hành trình phóng từ trên không, trên biển và trên đất liền, các máy bay không người lái tầm xa và tên lửa phòng không tầm xa S-400. Chiến thuật này đòi hỏi phải có sự hỗ trợ hơn nữa của các máy bay AEW&C A-50U.
Tình huống tổn thất hai chiếc A-50U buộc cả ngành công nghiệp hàng không quân sự và quân đội Nga phải có những kỹ thuật phù hợp và chiến thuật sử dụng A-50U mới để bảo vệ những phương tiện chiến đấu quý giá nhưng dễ bị tổn thương này.
Theo TASS
