Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA) đang lấy ý kiến hội viên về việc kiến nghị Bộ Tài chính cho phép các doanh nghiệp, tổ chức mà BCTC thuộc đối tượng bắt buộc phải kiểm toán được lùi thời hạn nộp BCTC năm kết thúc ngày 31/12/2019 cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền và công bố thông tin chậm nhất trước ngày 30/4/2020.
Theo phản ánh của VACPA, các doanh nghiệp kiểm toán và các doanh nghiệp, tổ chức mà báo cáo tài chính (BCTC) thuộc đối tượng phải kiểm toán bị ảnh hưởng lớn bởi dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút Corona (nCoV) gây ra.
Cụ thể, nhiều công ty có vốn đầu tư nước ngoài từ các quốc gia, vùng lãnh thổ có người bị lây nhiễm (đặc biệt là Trung Quốc, Hồng Kông, Đài Loan, Nhật Bản,…) có ban lãnh đạo và nhiều nhân sự nước ngoài chưa sang Việt Nam.
Đối với các doanh nghiệp trong nước, hiện có nhiều cán bộ nhân viên nghỉ làm việc do con em họ phải nghỉ học (không có người trông). Đặc biệt, các doanh nghiệp sử dụng nhiều lao động phải nghỉ việc để phòng tránh lây nhiễm nhất là các tỉnh, thành phố có người đã nhiễm dịch hoặc phải cách ly.
Một số doanh nghiệp không hoàn thành được việc đóng sổ kế toán, lập BCTC, đặc biệt là BCTC hợp nhất, do thiếu hụt nhân sự hoặc không trao đổi/thu thập được thông tin cần thiết từ công ty me, công ty trong cùng tập đoàn, công ty con, công ty liên kết hoặc các bên nhận đầu tư,... mà các công ty này ở các quốc gia hay tỉnh, thành phố bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh.
Dịch nCoV gây khó cho việc kiểm toán ra sao?
Trong khi đó, bản thân các công ty kiểm toán cũng gặp nhiều khó khăn khác nhau vì dịch do virus Corona.
Theo đó, do không bố trí được nhân sự hoặc chậm đóng sổ, lập BCTC nên nhiều doanh nghiệp, tổ chức yêu cầu doanh nghiệp kiểm toán lùi lịch kiểm toán so với thỏa thuận ban đầu dẫn tới thiếu hụt nhân sự kiểm toán trong giai đoạn tháng 2 và tháng 3 năm 2020.
Công việc kiểm toán bị giới hạn phạm vi do khách hàng không bố trí đầy đủ nhân sự làm việc hoặc không cung cấp được kịp thời thông tin cần thiết dẫn đến kiểm toán viên không thu thập được đầy đủ bằng chứng kiểm toán thích hợp làm cơ sở đưa ra ý kiến kiểm toán về BCTC.
Thậm chí, có doanh nghiệp từ chối không tiếp nhóm kiểm toán trong thời gian hiện tại khi biết có thành viên trong nhóm đã từng đến khu vực có dịch dù hiện tại cá nhân này không có biểu hiện nhiễm bệnh.
VACPA nhận định công việc kiểm toán không được hoàn thành xong trong thời gian dự kiến dẫn đến việc BCTC đã kiểm toán không nộp đúng thời hạn theo quy định của Luật Kế toán (khoản 3 điều 29).
Đồng thời, chất lượng kiểm toán sẽ bị ảnh hưởng do kiểm toán viên không có đủ thời gian cần thiết hợp lý để hoàn thành công việc kiểm toán theo yêu cầu của chuẩn mực kiểm toán.
Đơn vị này cũng cảnh báo một số báo cáo kiểm toán có thể phải đưa ra kiến kiểm toán ngoại trừ hoặc từ chối do bị giới hạn phạm vi kiểm toán mà không phản ảnh thực chất tình hình tài chính của đơn vị được kiểm toán.
Ngoài ra, do bị giới hạn phạm vi kiểm toán nên kiểm toán viên sẽ có thể không phát hiện được các sai sót để đề xuất đơn vị được kiểm toán điều chỉnh các sai sót và do đó tính trung thực và hợp lý của BCTC có thể bị ảnh hưởng buộc kiểm toán viên phải đưa ra ý kiến ngoại trừ./.
