Họa sĩ: Huỳnh Lê Nhật Tấn “cháy” hết mình với “Vết căn nguyên”

Họa sĩ Huỳnh Lê Nhật Tấn trả lời phỏng vấn tại triển lãm "Vết căn nguyên". Ảnh: Hòa Bình

Triển lãm “Vết căn nguyên” trưng bày bộ sưu tập 28 bức tranh sơn dầu khổ lớn của họa sĩ Huỳnh Lê Nhật Tấn vừa khai mạc chiều 27/3 tại Mây Artspace (36/70 Nguyễn Gia Trí, phường 25, Q. Bình Thạnh, TP.HCM). Đồng thời, tại triển lãm, họa sĩ giới thiệu tới công chúng đọc tập sách mỹ thuật “Vết căn nguyên”.

Với người họa sĩ này, sáng tạo chính là công cuộc để giải thoát, tranh của anh chủ yếu là “tiếng gào”, “tiếng rú” như thơ Hàn Mặc Tử, quằn quại, quặn thắt những đường cong, những gương mặt góc cạnh, những u uẩn, bất bình, những chất chứa hy vọng ẩn giấu… Họa sĩ cứ vẽ, để mặc dòng siêu thức cuốn đi.

Huỳnh Lê Nhật Tấn sinh năm 1973, sống và làm việc tại Đà Nẵng. Sau hai tập thơ tự do Men da (2009) và Que than (2017), anh vừa xuất bản tập sách mỹ thuật Vết căn nguyên (tháng 3/2022). Cả thơ và hội họa, Huỳnh Lê Nhật Tấn đều đến bằng con đường tự học và khổ luyện trong nhiều năm liên tục.

Họa sĩ đã lựa chọn để mang tới triển lãm 28 bức tranh trưng bày trong Vết văn nguyên. Triển lãm cá nhân lần đầu của Huỳnh Lê Nhật Tấn hồi năm 2007 đã được thực hiện với thể loại tranh thơ art graphic Dấu nối sinh tồn, diễn ra tại Viet Art Centre (42 Yết Kiêu, Hà Nội).

Abiding place (Trú xứ) - Oil on canvas (Sơn dầu trên bố, 160 x 90 cm, 2015)

Huỳnh Lê Nhật Tấn cũng đã có các triển lãm nhóm như sắp đặt nghệ thuật thơ Trong bé nhỏ đến rộng lớn (2010) tại Văn Miếu, Hà Nội. Trình diễn và sắp đặt thơ Những nấc thang (2010) tại Festival Huế, Thừa Thiên - Huế. Triển lãm Mỹ Sơn - cảm xúc mới (2013) tại Mỹ Sơn, Quảng Nam…

Thế giới sáng tạo của Huỳnh Lê Nhật Tấn là hai chiều ngược của tâm thức, giữa thơ và nhạc. Thơ đến với anh từ khá sớm, trong mỗi bài, qua năm tháng, nó chuyển động dần dần từ các ý tưởng rõ ràng cho đến các bài thơ mang hơi hướng siêu thực.

Hội họa đến với anh muộn hơn, chừng 10 năm trở lại đây, nơi anh còn chú trọng nhiều đến việc diễn ý, gởi gắm các tình huống hiện sinh và phi lý thông qua các ký hiệu, biểu hiện. Đến những bức tranh gần đây, vẽ sau thời Covid-19, cũng đã bắt đầu có chất siêu thực.

Of dog and man (Phận người và chó) - Oil on vancans (Sơn dầu trên bố, 150 x 102 cm, 2018)

Họa sĩ Huỳnh Lê Nhật Tấn cho biết: “Mùa đông năm 2012, khởi đầu cho chủ đề Vết căn nguyên, tôi vẽ bức tranh mang tên Ngược chiều kéo dài miên man, từng mảng màu ẩm ướt. Ở tâm trạng sầu não, tôi thấy nỗi đau va chạm cuộc đời. Hai khuôn mặt đàn ông, đàn bà hoang dã, con số 6, xoay vòng hoán vị giống nhau, và chúng chỉ là một - biến đổi suy niệm nhiều khía cạnh, có thể tinh thần suy sụp - về tượng dạng thất bại đời sống xã hội biến đổi giới tính. Ý nghĩ càng dày đặc, nó thổi lên mặt phẳng, diễn bày hội hoạ ngữ ngôn. Đã có vài người chia sẻ. Họ xem, tán thưởng, thấu hiểu, chạm phải tượng hình trong tâm can, sự trùng hợp. Sau đó, tôi quyết thường xuyên khởi điểm vẽ theo sợi dây đó, đi bấp bênh bằng vết màu đen mang dấu chấm. Nghĩa là phải thấu cảm vấn đề nào đó, rồi tìm ra dấu tích xoi mói như đoản khúc, ý thơ siêu hình vậy, đứng trên trục tung, trục hoành, đường thẳng cong vút in trong trí não”.

Họa sĩ Huỳnh Lê Nhật Tấn mê. mải đi tìm "Vết căn nguyên"

“Căn nguyên bắt nguồn từ tâm điểm, xoay rộng gieo gì gặp đó, nghĩ gì thì vẽ đó, nghĩa là danh tính người vẽ hiện ra ý tưởng, bắt đầu cho tranh là vết, dấu chấm, nét chấm cọ, vũng sơn đổ tràn lên toan, khoảng trống nằm bất động, bản thảo phơi ý, phút giây chợt hiện... Tôi điên cuồng hình tượng người nông dân, đôi tay anh ta mang bầu hạt giống, khuôn mặt tươi nở nụ cười, gieo rắc mùa màng. Anh mong chờ hy vọng bội thu hay là thất bát. Nó đều bắt nguồn từ hạt giống và thời tiết là căn nguyên. Vậy, tôi vẽ cũng mang cốt ý đó, tâm tánh thể hiện từng bức họa, hàng loạt mệnh đề triết học, chúng là tiêu đề cho từng bức tranh ra đời, mang tên như bài thơ nhiều ẩn dụ: Nhìn sự rỗng không của thế gian, Lời độc địa, Hủy diệt từ lòng bàn tay đen, Những hạt giống nẩy mầm, Vòng roi ngựa, Máu đôi mắt bò tót, Ô vàng trên ngôi vị quyền lực, Vỏ bọc, Vũ trụ nguyên sơ, Trên bàn tiệc, Giọt linh hồn rơi vào đêm, Giao cảm sóng…” – Họa sĩ bộc bạch.

Sprouting seeds | Những hạt giống nẩy mầm - Oil on vancas | Sơn dầu trên bố | 56 x 42 cm, 2016

Rage | Cuồng nộ - Oil on canvas | Sơn dầu trên bố | 63 x 42 cm, 2015

See the empty world | Nhìn sự trống không của thế gian - Oil on vancas | Sơn dầu trên bố | 80 x 80 cm, 2012

Và anh kết luận: “Nếu ai đó hỏi vì sao vẽ, phải bỏ mọi thứ để vẽ. Tôi sẽ nói rằng, vẽ để bắt đầu bằng một Vết, để đi tìm từ đâu có Vết đó. Vì nghệ thuật là phù du tan biến, vật chất trao đổi mọi thứ. Thì, nghệ thuật cũng vậy, phát minh bằng sáng tạo nuôi hạt giống tâm hồn. Nghệ thuật hội họa có mặt từ một đứa trẻ, vắng mặt nó nền văn minh nhân loại điêu tàn, hội họa vòng luân hồi tiếp nối”.

Khôi phục tác phẩm của họa sĩ Picasso nhờ công nghệ AI

Họa sĩ Lê Thiết Cương đưa thơ thiền vào triển lãm “Kinh gốm”

“Tháng trưng bày sơn mài Việt Nam” xác lập kỷ lục với 100 họa sĩ