Đoàn Quốc thong dong vẽ “Như một hoài niệm”

Đoàn Quốc lựa chọn màu nước, chất liệu mà lâu nay thường bị hiểu theo nghĩa dành cho những bản phác thảo nhỏ, tốc họa, diễn họa… Tuy quá trình dụng bút chưa thật dài lâu, nhưng sức công bút trong những tranh màu nước khổ lớn của Đoàn Quốc đặc sắc và đáng nể. Nó có đủ đầy các kỹ thuật bậc thầy, thong dong lột tả các vẻ đẹp đặc trưng của vật liệu, đồng thời, còn mang lại cho màu nước một chiều kích mới.

Còn trẻ về tuổi đời và cả tính cách, nên họa sĩ Đoàn Quốc không muốn bị trói buộc vào một hoài niệm cụ thể, nhưng cũng không muốn khước từ nó. Đoàn Quốc vẽ về sự hiện diện của hoài niệm, đôi khi rõ ràng, đôi khi mờ ảo, đôi khi ước lệ, đôi khi biểu trưng, đôi khi hư cấu…

Tranh Đoàn Quốc không chỉ là hoa, mà phía sau những bông hoa, là thấp thoáng những bức tranh tứ bình Xuân- hạ-thu-đông, Cầm-kỳ-thi-họa, tranh dân gian Đông Hồ, tranh Hàng Trống…, cho người xem như đang xuyên không, lạc vào một không gian huyền mị xa xưa. Ở đó là những câu thơ ngâm hoa vịnh cảnh của thi nhân, lạc vào một khúc ca trù mê dụ quyến rũ, lạc vào một vườn hạ đẫm hương sen, một vườn thu ám hương cúc, hay đắm mình vào không gian khoan thai tĩnh lặng tịch mịch thâm trầm của thư phòng.

Tác phẩm "Góc thư phòng" (màu nước trên giấy, 160cm x 100cm, 2021)

Những bình hoa trong tranh của Quốc, rất dễ nhận ra là những “dòng” gốm sứ Việt danh tiếng: gốm Bát Tràng - gốm Chu Đậu sang trọng quý phái. Những tủ, kệ, tráp… là chạm khắc gỗ, đồng tinh tế tinh xảo của làng Đồng Kỵ (Bắc Ninh), La Xuyên (Nam Định), Canh Nậu, Chàng Sơn (Thạch Thất, Hà Nội), Vạn Điểm (Hà Nội)…; Hay những “tĩnh vật” điểm xuyết xung quanh bình hoa đều mang dáng dấp của một nền mỹ thuật Việt tinh xảo”.

Họa sĩ Đoàn Quốc bày tỏ: “Nghĩ về màu nước người ta thường nghĩ về những bản phác thảo nhỏ, tốc họa, diễn họa… Còn với tranh, thường chỉ là những bức vẽ nhỏ, không mạnh về giá trị tác phẩm. Theo tôi, quan điểm này được nhìn nhận, đúc kết từ thực tế phát triển của lịch sử màu nước Việt Nam. Bởi từ trước đến nay, vẫn rất ít họa sĩ dùng màu nước trên giấy để làm sáng tác chính, chỉ mặc định vật liệu này như một công cụ bổ trợ cho việc nghiên cứu (ký hoạ). Ngay trong các trường đào tạo mỹ thuật, cũng không có khoa màu nước. Để thay đổi được suy nghĩ này và để màu nước nằm đúng vị trí của nó trong dòng phát triển chung của hội họa, tôi nghĩ mình phải thay đổi từ chính các tác phẩm của mình”.

Họa sĩ Đoàn Quốc đam mê với tranh màu nước

Nhà nghiên cứu mỹ thuật Ngô Kim Khôi nhận định: “Xem bộ tranh Như một hoài niệm, với chất liệu màu nước, làm tôi nghĩ về sự tiến hóa của “thủy họa” trong mỹ thuật Việt Nam. Đã từ lâu, ảnh hưởng nghệ thuật Trung Hoa, những bức tranh mực nho đã xuất hiện. Tiếp đó, sự ra đời của Trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương đã đem sắc màu thủy họa kết hợp với cái nhìn phương Tây, cho ra đời những bức tranh rất thú vị, điển hình là các tác giả như Nam Sơn, Thang Trần Phềnh…”

“Rồi dần dần, tranh màu nước không còn là chất liệu được nhiều người sử dụng, thoảng hoặc chỉ dùng trong việc phác thảo, tốc họa, diễn họa… Cho đến hôm nay, xem bộ tranh màu nước Như một hoài niệm của Đoàn Quốc, với nhiều kỹ thuật mới, có hay không sẽ là một “cuộc trỗi dậy” của chất liệu kỳ diệu này? Nói đến kỹ thuật thủy họa, phải nói đến việc gia giảm một cách tinh tế độ nước, sẽ cho ra một dãy sắc màu vô cùng đa dạng, từ tông sáng đến tông tối mượt mà nhất” – Nhà nghiên cứu Ngô Kim Khôi nói.

Họa sĩ Đoàn Quốc cho rằng: “Từ việc lựa chọn phong cách vẽ và đẩy tới cùng sự hoàn thiện trong chất liệu đã giúp các bức tranh màu nước tiếp cận được hiệu quả biểu đạt hoàn thiện, không khác gì những vật liệu khác. Chỉ như vậy thì màu nước hoặc bất kỳ vật liệu nào khác cũng không còn là vấn đề nữa, mà việc truyền tải được hiệu quả thị giác và những tư tưởng, ý đồ của mình thông qua các tác phẩm mới quan trọng”.

Tác phẩm Cánh bướm lửa đèn (màu nước trên giấy, 100cm x 160cm, 2021)

Đoàn Quốc tên đầy đủ Đoàn Cao Quốc, sinh tại Quảng Ngãi, học Đại học Mỹ thuật TP.HCM. Hoạt động nghệ thuật chuyên nghiệp từ năm 2014. Là thành viên Hội Mỹ thuật TP.HCM; thành viên International Watercolor Society; thành lập và quản lý Vietnam Watercolor Art.

Họa sĩ đoạt nhiều giải thưởng như: Giải Nhì tại Giải thưởng mỹ thuật TP.HCM 2022; Giải thưởng Xuất sắc tại Cuộc thi Goddess of Beauty International Watercolour Flowers Exhibition 2022 (Excellence Award in the Goddess of Beauty International Watercolour Flowers Exhibition 2022); Giải A tại Triển lãm sáng tác mới, Bảo tàng Mỹ thuật TP.HCM 2020; Giải A tại trại sáng tác của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật TP.HCM 2021; Giải A tại Trại sáng tác của Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật TP.HCM 2021; Đại diện họa sĩ trẻ dưới 30 tuổi của Việt Nam tham gia Festival màu nước Fabriano Ý tại Milan tháng 1/2020.

Một số tác phẩm của họa sĩ Đoàn Quốc trưng bày tại triển lãm lần này:

Họa sĩ Đoàn Quốc vẽ trực họa trên phố

Tác phẩm "Tự do" (màu nước trên giấy, 56cm x 76cm, 2022)

Tác phẩm "Vinh hoa phú quý" (màu nước trên giấy, 100cm x 160cm, 2021)

Tác phẩm "Góc khuê phòng" (màu nước trên giấy, 100cm x 160cm, 2022)

Tác phẩm "Tự tại" (màu nước trên giấy, 80cm x 130cm, 2021

Nguyễn Thị Thu Hiền: Nghiêm túc, cần mẫn sáng tạo “Nắng nghiêng lưng trời”

“Những sân ga dọc đường” – một cõi không đặc quánh

Triển lãm “Gặp gỡ Hà Nội” kết nối các nghệ sĩ xứ Thanh