Nam sinh này là trường hợp mắc cúm A(H5N1) thứ 2 kể từ năm 2014 sau nhiều năm không ghi nhận trường hợp mắc bệnh trên người tại Việt Nam. Trước đó, vào tháng 10/2022, Phú Thọ đã ghi nhận 1 trường hợp.
Cúm A(H5N1) là bệnh truyền nhiễm do virus cúm gia cầm gây ra và lây cho người. Bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cũng như chưa có vắc xin phòng bệnh. Đặc biệt, vi rút A(H5N1) là chủng cúm độc lực cao, người bị nhiễm thường diễn tiến nặng và tử vong với tỷ lệ cao, trên 50%. Bộ Y tế nhận định trong thời gian tới vẫn tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm cúm gia cầm sang người.
Chiều 24/3, Bộ Y tế đã thông báo chính thức về ca tử vong mới nhất. Theo Bộ Y tế, bệnh nhân là nam, 21 tuổi, trú tại thôn Tân Ninh, xã Ninh Trung, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa.
Ngày 11/3/2024, bệnh nhân xuất hiện triệu chứng sốt, ho và tự điều trị nhưng các triệu chứng không thuyên giảm. Bệnh nhân đến khám và điều trị tại Trung tâm Y tế Ninh Hòa vào ngày 16-17/3/2024, sau đó được chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Khánh Hòa điều trị với chẩn đoán viêm phổi.
Ngày 19/3, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Khánh Hòa đã lấy mẫu bệnh phẩm của bệnh nhân để xét nghiệm và kết quả là bệnh nhân dương tính với cúm A(H5N1). Kết quả của Viện Pasteur Nha Trang cũng xác định bệnh nhân dương tính với cúm A(H5N1).
Bệnh viện Bệnh nhiệt đới tỉnh Khánh Hòa đã hội chẩn Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Hà Nội) và Bệnh Nhiệt đới TP HCM nhưng do bệnh diễn tiến nặng, bệnh nhân đã tử vong vào ngày 23/3/2024.
Theo kết quả điều tra dịch tễ, trước và sau Tết Nguyên đán 2024, bệnh nhân có đi bẫy chim hoang dã ở địa bàn nơi bệnh nhân sinh sống; xung quanh khu vực gia đình bệnh nhân ở không có gia cầm ốm, chết. Gần 90 người tiếp xúc gần với bệnh nhân đang được theo dõi sức khỏe hàng ngày, chưa phát hiện thêm trường hợp mắc mới.
Từ cuối năm 2023 đến nay, thế giới ghi nhận nhiều đợt bùng phát cúm gia cầm trên động vật ở tất cả các khu vực, chủ yếu là do chủng vi rút cúm A(H5N1). Campuchia tiếp tục ghi nhận các ca bệnh cúm A(H5N1) trên người từ cuối năm 2023.
Ở Việt Nam, dịch cúm gia cầm vẫn được ghi nhận rải rác trên đàn gia cầm trên cả nước. Từ đầu năm 2024 đến nay có 6 ổ dịch cúm gia cầm tại Bắc Ninh, Ninh Bình, Khánh Hòa, Bà Rịa - Vũng Tàu, Long An và Tiền Giang.
Bộ Y tế nhận định trong thời gian tới, nguy cơ lây nhiễm cúm gia cầm sang người vẫn tiềm ẩn.
Theo Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế), nguồn truyền nhiễm cúm H5N1 là chim nước di trú, hầu hết là các loài vịt. Tiếp xúc trực tiếp hay gián tiếp với loài chim nước di cư là nguyên nhân của dịch. Những chợ chim sống cũng có nguy cơ làm lan truyền dịch.
Nhiễm vi rút cúm gia cầm ở người xảy ra đồng thời với dịch cúm gia cầm có độc lực cao ở các loài gia cầm. Các điều tra cho thấy người bệnh có tiếp xúc mật thiết với gia cầm nhiễm bệnh và vi rút lây truyền trực tiếp từ gia cầm sang người.
Thời kỳ ủ bệnh của cúm H5N1 dài hơn thời kỳ ủ bệnh của cúm theo mùa, từ 2-8 ngày và có thể dài đến 17 ngày.
Thời kỳ lây bệnh như cúm mùa, người bệnh đào thải vi rút khoảng 1-2 ngày trước khi khởi phát và 3-5 ngày sau khi có triệu chứng lâm sàng, tuy nhiên có thể dài hơn, từ 7-10 ngày.
Người có thể bị lây bệnh do tiếp xúc trực tiếp với gia cầm bị bệnh qua chăn nuôi, vận chuyển, giết mổ, chế biến, ăn gia cầm và sản phẩm của gia cầm bệnh chưa được nấu chín hoặc chế biến không hợp vệ sinh.
Vi rút bị giết chết ở 56 độ C trong 3 giờ và 60 độ C trong 30 phút và các chất tẩy uế thông thường như formalin, iodin.
Bộ Y tế khuyến cáo: Để chủ động phòng, chống dịch cúm A(H5N1) lây từ gia cầm sang người, người dân cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
1. Không ăn gia cầm, các sản phẩm gia cầm ốm, chết và không rõ nguồn gốc; đảm bảo ăn chín, uống sôi; rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn.
2. Không giết mổ, vận chuyển, mua bán gia cầm và sản phẩm gia cầm không rõ nguồn gốc.
3. Khi phát hiện gia cầm ốm, chết tuyệt đối không được giết mổ và sử dụng mà phải thông báo ngay cho chính quyền địa phương và đơn vị thú y trên địa bàn.
4. Hạn chế tiếp xúc, giết mổ, ăn các loại động vật hoang dã, đặc biệt là chim.
5. Khi có biểu hiện cúm như sốt, ho, đau ngực, khó thở có liên quan đến gia cầm phải đến ngay cơ sở y tế để được tư vấn, khám và điều trị kịp thời.
