Theo trang tin Hồng Kông Đông Phương (Dongfang) ngày 3/5, hôm 2/5, ông Delfin Lorenzana Bộ trưởng Quốc phòng Philippines đã tuyên bố, mặc dù Trung Quốc kêu gọi Philippines dừng các hành động có thể làm gia tăng tranh chấp, nhưng Philippines sẽ tiếp tục tiến hành các cuộc tập trận quân sự trên biển nằm trong Vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) 200 hải lý của nước này trên Biển Đông.
Theo hãng tin Anh Reuters ngày 2/5, ông Lorenzana cho biết trong một tuyên bố: “Lực lượng bảo vệ bờ biển và Cục Nghề cá và Nguồn lợi Thủy sản Philippines sẽ tiếp tục hoạt động tuần tra trên biển ở Biển Tây Philippines (một phần Biển Đông) và quần đảo Kalayaan (một phần của quần đảo Trường Sa). Ông cũng nói: “Lập trường của chính phủ chúng tôi sẽ không bị lung lay”.
 |
Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Delfin Lorenzana tuyên bố sẽ tiếp tục các cuộc tập trận trong vùng biển tranh chấp bất chấp Trung Quốc phản đối (Ảnh: Philstar). |
Vào cuối tháng 3, khoảng 200 tàu đánh cá Trung Quốc đã neo đậu tại rạn san hô Ba Đầu trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý mà Philippines tuyên bố chủ quyền. Philippines đã chính thức gửi công hàm phản đối Trung Quốc. Ông Lorenzana đã công khai kêu gọi Trung Quốc "chấm dứt hành động xâm lược và ngay lập tức triệu hồi các tàu đã xâm phạm đến các quyền lợi biển và chủ quyền lãnh thổ của Philippine".
Ngày 28/4, Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte cũng tuyên bố “tuy Philippines mang ơn Trung Quốc rất nhiều và không muốn xảy ra chiến tranh với Trung Quốc, nhưng Philippines sẽ không lui bước trong vấn đề lãnh thổ”.
Ông Lorenzana nói rằng phát biểu của ông lặp lại quan điểm của Tổng thống Duterte về vấn đề này. Ông nói, Tổng thống Duterte "rất kiên quyết và trực tiếp ra lệnh cho quân đội Philippines bảo vệ các quyền lợi chính đáng của chúng tôi và duy trì hòa bình trên biển mà không phát động chiến tranh".
Ông Lorenzana cũng nói rằng Philippines "có thể hợp tác hữu hảo với các quốc gia khác, nhưng quyết không trả giá bằng cách hy sinh chủ quyền và quyền chủ quyền của chúng tôi".
 |
Hôm 15/4, các tàu cảnh sát biển Philippines đến giám sát các tàu Trung Quốc neo đậu gần bãi Ba Đầu (Ảnh: Reuters). |
Ngày 25/4, Lực lượng Bảo vệ bờ biển Philippines và Cục Nghề cá và Nguồn lợi Thủy sản Philippines đã tổ chức cuộc diễn tập trên biển ở Biển Đông. Các quan chức Philippines tuyên bố rằng cuộc tập trận này là một phần của việc đảm bảo quyền tài phán trên biển của Philippines trong vùng biển tranh chấp. Trong cuộc tập trận này, Philippines đã cử 8 tàu chủ lực tiến hành huấn luyện các hoạt động điều hướng, thao tác sử dụng xuồng nhỏ, bảo dưỡng và tiếp tế hậu cần ở vùng biển gần đảo Thị Tứ và bãi Scarborough (Trung Quốc gọi là đảo Hoàng Nham) tranh chấp giữa Philippines với Trung Quốc, hiện đang bị Trung Quốc kiểm soát thực tế.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên trước đó đã tuyên bố rằng bãi đá ngầm “Ngưu Ách” (tên họ tự đặt cho bãi Ba Đầu) là một phần của “quần đảo Nam Sa của Trung Quốc” (tên họ tự đặt cho quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam). Triệu Lập Kiên nói “bãi đá ngầm Ngưu Ách và vùng biển lân cận luôn là khu vực hoạt động quan trọng và là nơi trú ẩn hợp lý và hợp pháp cho tàu đánh cá Trung Quốc hoạt động ở đó. Phía Philippines cần có cái nhìn khách quan, đúng đắn, chấm dứt ngay những suy đoán vô cớ, tránh tác động tiêu cực đến quan hệ song phương và hòa bình, ổn định ở Nam Hải (tức Biển Đông)”.
 |
Tàu Hải cảnh Trung Quốc xuất hiện gần bãi Ba Đầu cản trở hoạt động diễn tập của Philippines (Ảnh: Reuters). |
Theo Đông Phương, ngày 3/5, Bộ Ngoại giao Philippines cũng đã ra tuyên bố phản đối việc Trung Quốc cản trở các tàu chiến và máy bay của Philippines tuần tra và huấn luyện. Bộ trưởng Ngoại giao Teodoro Locsin Jr. thậm chí còn dùng ngôn từ khó nghe trên Twitter để phản đối tàu Trung Quốc đi vào vùng tranh chấp chủ quyền với Philippines ở Biển Đông.
Tuyên bố của Bộ Ngoại giao Philippines phản đối việc Cảnh sát biển Philippines liên tục bị các tàu và máy bay Trung Quốc bám đuôi và ngăn chặn trong quá trình tuần tra và huấn luyện trên bãi Scarborough tranh chấp vào tháng trước. Phía Trung Quốc đã thực hiện các hành động quân sự nguy hiểm và phát thanh khiêu khích. Các nhà chức trách Philippines cũng chỉ ra rằng bãi Scarborough chỉ cách Philippines 124 hải lý, việc Trung Quốc cho rằng họ có chủ quyền đối với bãi đá này là vô căn cứ và Trung Quốc không có quyền thực thi luật pháp tại khu vực này. Philippines đồng thời chỉ trích các tàu đánh cá và dân quân biển của Trung Quốc tiếp tục ở lại bất hợp pháp trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines.
