Internet luôn chứa đầy thông tin sai lệch, nhưng ít nhất cũng không khó để phân biệt sự thật với hư cấu. Sự gia tăng của các công cụ trí tuệ nhân tạo (AI) tinh vi đã thay đổi điều này mãi mãi, khiến sự hoài nghi trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.
Deepfake
Cụm từ “deepfake” chứa cả một nhóm công nghệ, tất cả đều cùng sử dụng mạng thần kinh học sâu để đạt được mọi mục đích. Deepfake đã thu hút sự chú ý của công chúng khi việc thay thế khuôn mặt của ai đó trong một đoạn video trở nên dễ dàng. Vì vậy, ai đó có thể thay thế khuôn mặt của một diễn viên bằng khuôn mặt của tổng thống Mỹ hoặc chỉ thay thế miệng của tổng thống và khiến họ nói những điều chưa từng xảy ra.
Thời gian trước, chúng ta sẽ phải giả giọng nói nhưng giờ đây công nghệ deepfake cũng có thể tái tạo giọng nói. Công nghệ deepfake hiện có thể được sử dụng theo thời gian thực. Điều này mở ra khả năng tin tặc hoặc kẻ xấu khác có thể mạo danh ai đó trong cuộc gọi video thời gian thực hoặc chương trình phát sóng. Bất kỳ “bằng chứng” video nào bạn thấy trên internet đều cần được cân nhắc khả năng sử dụng deepfake cho đến khi được xác minh.
Tạo hình ảnh AI
Trình tạo hình ảnh AI đã gây xôn xao cộng đồng nghệ sĩ vì tất cả những tác động của nó đối với những người kiếm sống bằng nghệ thuật. Các hệ thống tạo hình ảnh AI có thể tạo ra toàn bộ hình ảnh chân thực bằng cách sử dụng hình ảnh minh họa hoặc hình ảnh gốc cho mục đích thao túng. Ví dụ, bạn có thể xóa một số phần nhất định của hình ảnh gốc, sau đó sử dụng kỹ thuật được gọi là “inpainting” để AI thay thế phần đã xóa của hình ảnh bằng bất kỳ thứ gì bạn muốn. Bạn có thể dễ dàng tạo hình ảnh của riêng mình trên PC bằng phần mềm Stable Diffusion.
Nếu muốn biến một ai đó đang cầm súng đồ chơi thành một 1 khẩu súng thật, đó không phải là vấn đề to tát đối với AI. Một ví dụ điển hình của việc sử dụng công cụ tạo hình ảnh AI (và deepfake) chính là tạo ra 1 hình ảnh tai tiếng của 1 người nổi tiếng. Bạn thậm chí có thể tạo khuôn mặt giống như thật của những người không tồn tại.
Tạo video AI
Tạo hình ảnh bằng AI và deepfake chỉ mới là bước khởi đầu. Meta (công ty mẹ của Facebook) đã chứng minh khả năng tạo video AI. Dẫu chỉ có thể tạo ra một vài giây cảnh quay thế nhưng chắc chắn độ dài của video và khả năng kiếm soát mà người dùng sẽ có đối với nội dung trong video sẽ được mở rộng theo cấp số nhân.
Hiện tại, AI có thể hoàn toàn tạo ra một đoạn clip về quái vật hồ Loch Ness mà không cần phải bay đến Scotland. Vì vậy, tốt nhất là bạn đừng nên tin hoàn toàn vào bất kỳ video nào mà bạn xem được ở trên mạng.
Các bot chat AI
Khi bắt đầu trò chuyện với bộ phận hỗ trợ khách hàng, bạn đang nói chuyện với một cỗ máy chứ không phải con người. Công nghệ trí tuệ nhân tạo (cùng những phương pháp lập trình truyền thống) đủ tốt để máy móc có thể thực hiện trò chuyện với chúng ta, đặc biệt nếu đó là một lĩnh vực hẹp chẳng hạn như yêu cầu thay thế bảo hành hoặc nếu bạn có câu hỏi kỹ thuật về điều gì đó.
Nhận dạng và tổng hợp giọng nói hiện đã phát triển ở trình độ khá cao và những nội dung giới thiệu về những hệ thống như Google Duplex cho thấy chatbot AI đã có những thành tựu ấn tượng. Khi các chatbot dựa trên AI được đưa đến những nền tảng mạng xã hội, khả năng xảy ra các chiến dịch thông tin sai, kéo theo nhiều hệ quả trong thế giới thực.
Công bằng mà nói, các nền tảng truyền thông xã hội như Twitter luôn gặp sự cố về bot, nhưng nhìn chung những bot này không phức tạp. Giờ đây, hãy hình dung rằng bạn có thể tạo ra 1 người bịa đặt trên mạng xã hội có khả năng đánh lừa bất kỳ ai. Chúng thậm chí còn có thể sử dụng các công nghệ khác trong danh sách này để tạo ra hình ảnh, âm thanh và video để “chứng minh” rằng chúng là có thật.
Phóng viên AI
Chúng ta truy cập internet để tìm thông tin về thế giới và tìm hiểu những gì đang diễn ra trên toàn cầu. Các phóng viên (con người) là nguồn chính của thông tin đó, nhưng những phóng viên AI đang trở nên đủ giỏi để đưa ra tác phẩm có chất lượng tương tự.
Cũng giống như những nghệ sĩ vẽ tranh AI, ngày càng nhiều lo ngại về việc phần mềm cũng có thể thay thế những cây bút đang kiếm sống bằng nghề viết lách.
Nếu bạn có thể tạo ra một khuôn mặt nguyên bản, tạo bot cá nhân trên mạng xã hội, tạo video và giọng nói của cùng một người không có thật, bạn cũng có thể tạo ra toàn bộ ấn phẩm chỉ sau một đêm. Các trang web “tin tức” đáng ngờ là nguồn cung cấp thông tin sai lệch khiến nhiều người dùng internet tin sái cổ, nhưng công nghệ AI như vậy có thể khiến vấn đề này trở nên trầm trọng thêm.
Vấn đề về khả năng phát hiện
Những công nghệ này gây ra nhiều vấn đề bởi chúng không chỉ mở ra những con đường mới cho việc lạm dụng, mà còn khiến việc phát hiện thông tin giả mạo trở nên khó khăn hơn. Deepfake đã đạt đến mức độ mà ngay cả các chuyên gia cũng khó phân biệt đâu là thật, đâu là giả. Đây là lý do tại sao họ đang cố gắng “lấy độc trị độc”: sử dụng công nghệ AI để phát hiện các hình ảnh được tạo ra bằng cách tìm kiếm những dấu hiệu nhận biết mà mắt người không thể nhìn thấy.
Điều này sẽ hiệu quả trong một thời gian, nhưng nó cũng có thể tạo ra một cuộc "chạy đua vũ trang" AI ngoài ý muốn, điều trớ trêu thay có thể đẩy các công nghệ tạo nội dung giả mạo lên mức độ trung thực cao hơn. Lời khuyên đối với chúng ta hiện nay là hãy giả định bất cứ thứ gì chúng ta nhìn thấy trên internet đều là giả mạo cho đến khi được xác thực hoàn toàn.
Theo How To Geek
