Ông Greg Poling, giám đốc AMTI nói: "Đây không phải lần đầu tiên. Nhưng là lần đầu tiên trong vòng một năm. Có thể còn có máy bay trong các nhà chứa gần đó".
Chuyên gia Poling không biết chiếc J-11 xuất hiện tại Phú Lâm từ bao giờ. Ông cảnh báo động thái tương tự có thể diễn ra trên các đảo nhân tạo Trung Quốc xây phi pháp trên Biển Đông bởi Bắc Kinh đã hoàn thiện các cơ sở quân sự trái phép tại đó.
Thông tin trên xuất hiện vào thời điểm tổng thống Mỹ Donald Trump có cuộc gặp với chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ở bang Florida, Mỹ. Ông chủ Nhà Trắng dự kiến nêu quan ngại của Mỹ về cách Trung Quốc theo đuổi tuyên bố chủ quyền và quân sự hóa các tiền đồn ở Biển Đông.
Mỹ trước đó cho rằng Trung Quốc điều chiến đấu cơ ra Hoàng Sa là hành động có xu hướng quân sự hóa, gây nghi ngờ về ý định của Bắc Kinh ở Biển Đông. Trung Quốc phủ nhận cáo buộc cho rằng Bắc Kinh đang quân sự hóa Biển Đông. Còn thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường khi thăm Úc đã tuyên bố rằng vũ khí nước này bố trí tại đây nhằm "duy trì tự do hàng hải".
AMTI cũng đã theo dõi các tàu tuần tra của Trung Quốc và công bố các bức ảnh vệ tinh cho thấy trong tháng 1 và 2/2017, ba tàu Trung Quốc đã tuần tra khu vực bãi đá Luconia, cách Trung Quốc tới 1.600 km và chỉ cách đảo Bornéo của Malaysia 145 km.
Cũng trong thời gian này, chỉ có một tàu của Malaysia đi tuần tra tại đây. Bộ Quốc phòng Malaysia chưa có phản ứng gì về thông tin này. Theo trung tâm AMTI, từ cuối năm 2015, Trung Quốc vẫn thường xuyên cho tàu tuần tra khu vực này, có lúc lên tới 11 tàu.
Trước đây, các tàu tuần tra Trung Quốc được trang bị vũ khí đã đi hộ tống các thuyền cá của nước này và dừng lại tại bãi đá Luconia. Ngư dân Malaysia cho biết là các tàu Trung Quốc đã xua đuổi họ ra khỏi khu vực này.
Năm 2015, Malaysia đã từ bỏ thái độ mềm mỏng trong các tranh chấp lãnh thổ với Trung Quốc, vốn vẫn được Kuala Lumpur áp dụng. Khi đó, Trung Quốc tuyên bố đã rút các tàu tuần tra ra khỏi khu vực bãi đá Luconia, nhưng theo AMTI sau đó các tàu này quay trở lại ngay lập tức. Tháng 3/2016, bộ Ngoại giao Malaysia đã triệu đại sứ Trung Quốc tại Kuala Lumpur lên yêu cầu giải thích.
Trong chuyến thăm một căn cứ quân sự trên đảo Palawan (tây Philippines) ngày 6/4/2017, tổng thống Philippines Rodrigo Duterte thông báo đã ra lệnh triển khai quân đội trên các bãi cạn và những đảo không có người ở trong vùng Biển Đông mà Manila đòi chủ quyền.
Hãng AFP trích tuyên bố trước báo giới của ông Duterte: «Đã đến lúc phải xây dựng các cơ sở quân sự và cắm cờ Philippines» trên các đảo không có người ở hay bãi cạn mà ông cho là thuộc chủ quyền của Philippines.
