Tờ Thời báo Tự do Đài Loan ngày 6/9 cho rằng trong bối cảnh quan hệ giữa Nhật Bản và Trung Quốc căng thẳng vì vấn đề đảo Senkaku (Trung Quốc gọi là đảo Điếu Ngư), sau lễ bế mạc Hội nghị Thượng đỉnh G20, chiều ngày 5/9, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã tổ chức cuộc hội đàm lần đầu tiên trong gần 1 năm rưỡi qua.
Báo chí Nhật Bản cho hay đối với việc tàu công vụ Trung Quốc liên tiếp xâm phạm lãnh hải Nhật Bản, ông Shinzo Abe yêu cầu Trung Quốc kiềm chế, đồng thời bày tỏ lập trường "tuân thủ luật pháp" của Nhật Bản trong vấn đề Biển Đông.
Ông Tập Cận Bình dùng "quan hệ Nhật-Trung yếu ớt" để cảnh cáo ông Shinzo Abe "cần thận trọng về lời nói và hành động" trong vấn đề Biển Đông.
Đây là cuộc hội đàm chính thức lần thứ ba giữa ông Shinzo Abe và ông Tập Cận Bình kể từ khi lên cầm quyền.
Lần này, ông Tập Cận Bình thể hiện "thiện chí" với ông Shinzo Abe, không tiếp tục cố tình lạnh nhạt như cuộc hội đàm lần đầu tiên vào tháng 11/2014. Khi chụp ảnh ông Tập còn tỏ ra tươi tỉnh.
Hơn nữa, đối với chuyến thăm lần này của ông Shinzo Abe, đài truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) còn đưa tin một cách hiếm có về chuyên cơ Nhật Bản cũng như các hình ảnh ông Shinzo Abe nhận hoa khi xuống sân bay.
Tuy nhiên, để kiềm chế ông Shinzo Abe đề cập đến vấn đề Biển Đông trong Hội nghị Thượng đỉnh G20, Trung Quốc cố tình sắp xếp "hội đàm Shinzo Abe-Tập Cận Bình" sau khi bế mạc Hội nghị Thượng đỉnh G20. Hai bên tiến hành hội đàm trong thời gian khoảng nửa giờ đồng hồ.
Hãng tin Kyodo Nhật Bản dẫn lời ông Tập Cận Bình nói trong cuộc hội đàm cho rằng quan hệ hai nước Nhật Bản và Trung Quốc bị ảnh hưởng bởi các nhân tố phức tạp, có mặt yếu ớt, cần phải nỗ lực loại bỏ các phiền phức, để quan hệ hai nước quay trở lại quỹ đạo bình thường.
Ông Shinzo Abe phản hồi cho biết hy vọng xuất phát từ quan điểm quan hệ chiến lược cùng có lợi, cùng với việc quản lý kiểm soát các vấn đề khó khăn, xây dựng quan hệ hữu nghị ổn định.
Tại cuộc họp báo sau hội đàm, ông Shinzo Abe cho biết ông đã truyền đạt rõ ràng lập trường của Nhật Bản về vấn đề Biển Đông và biển Hoa Đông, nhấn mạnh xử lý vấn đề Biển Đông cần căn cứ vào luật pháp quốc tế, giải quyết bằng phương thức ngoại giao hòa bình.
Ông Shinzo Abe cũng cảnh cáo ông Tập Cận Bình về việc tàu công vụ Trung Quốc đã liên tiếp áp sát đảo Senkaku, đi vào lãnh hải Nhật Bản, cho biết Chính phủ Nhật Bản mong muốn Trung Quốc phải biết tự kiềm chế.
Hai bên đạt được đồng thuận về đẩy nhanh tham vấn để đẩy nhanh khởi động "cơ chế liên lạc trên biển, trên không" giữa cơ quan quốc phòng hai nước Nhật Bản và Trung Quốc. Ông Shinzo Abe cho rằng chỉ riêng đạt được đồng thuận này đã rất có ý nghĩa.
Ông Shinzo Abe không những đề cập đến vấn đề Biển Đông trong cuộc hội đàm, mà còn chỉ ra tại Hội nghị Thượng đỉnh G20 rằng cần phải thực hiện tự do hàng hải và hàng không và “quán triệt nguyên tắc pháp trị”. Điều này đã khiến cho ông Tập Cận Bình “không vui lắm”.
Tân Hoa xã cho biết trong cuộc hội đàm, ông Tập Cận Bình cảnh cáo ông Shinzo Abe rằng "Nhật Bản cần thận trọng về lời nói và hành động" trong vấn đề Biển Đông.
