Theo Deutsche Welle (Tiếng nói nước Đức) ngày 12/7, bà Diêm Lệ Mộng (Yan Limeng), Tiến sĩ, học giả làm việc tại Học viện Y tế Công cộng của Đại học Hồng Kông hôm 10/7 đã xuất hiện trả lời phỏng vấn của kênh Fox News, nói chính quyền Trung Quốc đã che giấu sự thật về dịch bệnh ngay từ khi họ biết virus corona mới có thể truyền từ người sang người. Bà từng định công khai sự thật, nhưng đã bị cản trở.
Trong cuộc phỏng vấn, học giả này nói rằng phòng thí nghiệm mà bà từng làm việc là cơ sở nghiên cứu hàng đầu thế giới về các loại coronavirus. Bà tuyên bố, lý do chạy sang Mỹ là để nói sự thật về virus corona mới.
Cuối tháng 12 năm ngoái đã biết virus corona mới lây truyền từ người này sang người khác
Diêm Lệ Mộng nói, vào cuối tháng 12/2019, bà là một trong những người đầu tiên trên thế giới tham gia nghiên cứu về coronavirus mới. Ngày 31/12, bà và các đồng nghiệp đã biết rằng một loại coronavirus mới tương tự như SARS đã xuất hiện ở Vũ Hán, Trung Quốc. Sau đó, Giáo sư Tiến sĩ Phan Liệt Văn (Leo Poon), sếp trực tiếp của bà và là một chuyên gia tư vấn của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đã yêu cầu bà tiến hành một cuộc điều tra bí mật về tình hình thực tế ở Trung Quốc đại lục. Chính phủ Trung Quốc từ chối cho phép các chuyên gia ở nước ngoài, kể cả các chuyên gia từ Hồng Kông đến Trung Quốc để điều tra. Vì vậy, Diêm Lệ Mộng phải tìm một số người bạn để lấy thông tin.
 |
|
Bà Diêm Lệ Mộng (thứ 4, trái qua) và các đồng nghiệp tại Học viện Y tế công cộng Đại học Hồng Kông (Ảnh: RTHK).
|
Ngày 31/12/2019, Diêm Lệ Mộng đã liên lạc với một người bạn làm việc tại Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Trung Quốc (CDC) thông qua phần mềm nhắn tin. Người này nói với bà về một trường hợp lây nhiễm tập thể gia đình, vì vậy bà cho rằng coronavirus mới có thể được truyền từ người này sang người khác.
Trong mấy tuần sau đó, WHO đã không xác nhận tính chất lây truyền từ người sang người của virus. Vào ngày 9/1, WHO đã nói trong một tuyên bố chính thức về các trường hợp viêm phổi cấp trong cộng đồng ở Vũ Hán, Trung Quốc: “Trung Quốc có khả năng và nguồn lực y tế công cộng mạnh mẽ để ứng phó và quản lý các dịch bệnh về đường hô hấp. Theo cách nói của các nhà chức trách Trung Quốc, virus này có thể gây nên bệnh nghiêm trọng ở một số bệnh nhân và không dễ lây từ người sang người", tuyên bố của WHO khẳng định.
Ngày 14/1, WHO cũng đã phổ biến thông tin qua Twitter rằng một cuộc điều tra sơ bộ được chính quyền Trung Quốc thực hiện đã phát hiện ra rằng “coronavirus mới (2019-nCoV) được tìm thấy ở Vũ Hán không có bằng chứng rõ ràng về việc lây truyền từ người sang người”.
 |
|
Giáo sư, Tiến sĩ Phan Liệt Văn (Leo Poon), người phụ trách bà Diêm Lệ Mộng ở viện nghiên cứu (Ảnh: RTHK).
|
Diêm Lệ Mộng nói rằng cho đến ngày 16/1, bà cảm thấy bất an vì chính phủ Trung Quốc hầu như không cung cấp bất kỳ chi tiết nào về sự lây lan của coronavirus mới. Trước đó, bà đã biết trong một nhóm WeChat tập hợp các bác sĩ lâm sàng của các bệnh viện trên khắp Trung Quốc, vào một buổi sáng sau ngày 31/12, một bác sĩ đã hỏi liệu có bác sĩ nào ở Vũ Hán trong nhóm chia sẻ các thông tin về loại virus SARS mới hay không. Khi đó, một người nào đó đã ngay lập tức cảnh báo rằng "Chớ có hỏi", chủ đề này quá nhạy cảm. Họ không thể thảo luận, nhưng nhắc nhau cần phải đeo khẩu trang.
Diêm Lệ Mộng nói rằng vào thời điểm đó, bà đã biết rằng hiện tượng virus corona mới lan truyền từ người sang người ở Vũ Hán đã trở nên rất nghiêm trọng. Quá nhiều bệnh nhân không được chẩn đoán và điều trị kịp thời; cả các bác sĩ và bệnh nhân đều không có biện pháp phòng hộ, những người bình thường cũng vậy. Chính phủ không cho phép mọi người công bố thông tin này. Các bác sĩ ở các bệnh viện rất sợ hãi và không thể nói bất cứ điều gì. Các nhân viên của CDC cũng rất sợ hãi.
Cảnh báo của cấp trên
Học giả Hồng Kông gốc Thanh Đảo này khi đó đã phản ánh tình hình lên Giáo sư, Tiến sĩ Leo Poon (Phan Liệt Văn) là cấp trên trực tiếp của mình tại Học viện Y tế Công cộng thuộc Đại học Hồng Kông. Phản ứng đầu tiên của Leo Poon là yêu cầu bà “cẩn thận và giữ im lặng”. Trước đó, Diêm Lệ Mộng đã nhận được cảnh báo "Đừng chạm vào lằn ranh đỏ", nếu không sẽ "gặp rắc rối" và sẽ "bị biến mất". Vào thời điểm đó, bà đề nghị rằng thông tin về virus lây truyền từ người sang người nên được và khẩn cấp công khai cho công chúng. Nhưng sau khi chờ đợi vài ngày, bà thấy rằng cấp trên của mình đã không có bất kỳ hành động hay biện pháp nào.
 |
|
Tiến sĩ Diêm Lệ Mộng khi còn làm việc tại Học viện Y tế công cộng, Đại học Hồng Kông (Ảnh: 6park.com).
|
Diêm Lệ Mộng cũng nói với FOX News rằng ngoài ông Phan Liệt Văn ở Học viện Y tế Công cộng thuộc Đại học Hồng Kông, một giáo sư tên là Malik Peiris ở Phòng thí nghiệm của WHO tại trường cũng thuộc nhóm người biết được tình hình này, "nhưng họ cũng không không làm điều gì cả".
Diêm Lệ Mộng cho rằng với tư cách là chuyên gia virus học, một số người thậm chí là bác sĩ, những đồng nghiệp của bà cũng biết rõ tình hình nghiêm trọng như thế nào. "Đây là một cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng và họ lẽ ra cần nhanh chóng ứng phó. Họ đáng lẽ nên thực hiện nhiều biện pháp. Họ có nhiều sự lựa chọn để kiểm soát dịch bệnh và không để virus lây lan, trở thành thảm họa lớn nhất trong lịch sử loài người”, bà Diêm Lệ Mộng nói.
FOX News nói trong cuộc phỏng vấn rằng WHO đã bác bỏ những tuyên bố của Tiến sĩ Diêm Lệ Mộng và nói “có rất nhiều người làm công tác tư vấn cho chúng tôi ...” nhưng, “Tiến sĩ Diêm (Lệ Mộng), Tiến sĩ Peiris và Tiến sĩ Phan (Liệt Văn) không phải là nhân viên công tác của chúng tôi”. WHO khẳng định, "những người này không đại diện cho WHO”. Deutsche Welle đã cố gắng liên lạc với Học viện Y tế Công cộng của Đại học Hồng Kông, nhưng không thành công.
Bị đuổi việc khi đang ở Mỹ
Sau đó, Diêm Lệ Mộng đã tiết lộ thông tin mà bà nắm giữ thông qua "Luther bình luận", một trong những kênh truyền thông bằng tiếng Trung thuộc sở hữu của doanh nhân giàu có Quách Văn Quý người Trung Quốc đang lưu vong ở Mỹ. Sau đó, chính phủ Trung Quốc đã xác nhận thực tế là coronavirus mới truyền từ người sang người vào ngày 20/1. Ba ngày sau, Vũ Hán bị phong tỏa. Vài tuần sau, bà nhận được lời nhắc nhở của "Luther bình luận" rằng bà "đang gặp nguy hiểm" và phải rời Hồng Kông càng sớm càng tốt.
Bất chấp sự phản đối của chồng, Diêm Lệ Mộng được quỹ Rolfoundation giúp thu xếp vé máy bay và ngày 28/4 đã lên máy bay, tới Mỹ vào ngày 29. Bà nói rằng quá trình rời khỏi Trung Quốc diễn ra suôn sẻ mà không gây nên sự chú ý nào của chính quyền. Sau khi đến sân bay Los Angeles, bà đã bị các quan chức Mỹ chặn lại và thẩm vấn. Bà nói rằng mình đến Mỹ "để nói sự thật về coronavirus mới." Sau đó, FBI Hoa Kỳ đã can thiệp, trao đổi với Diêm Lệ Mộng trong vài giờ và mang điện thoại di động của bà đi để lấy bằng chứng, đồng thời cho phép bà tiếp tục hành trình của mình ở Mỹ.
 |
|
Các thông tin này về bà Diêm Lệ Mộng hiện đã bị Học viện Y tế công cộng, Đại học Hồng Kông xóa bỏ trên trang web chính thức (Ảnh: Twitter).
|
Theo Diêm Lệ Mộng, cùng lúc đó, chính quyền Trung Quốc nhận ra rằng bà đã đến Mỹ. Một số nhân viên của Bộ An ninh Quốc gia Trung Quốc đã về quê bà ở Thanh Đảo và "cảnh sát đã đến nhà tôi để gây rắc rối". Đồng thời, dù đang trong kỳ nghỉ phép hàng năm nhưng bà không thể đăng nhập vào tài khoản công việc và email cơ quan nữa. Đại học Hồng Kông cũng nói với FOX News rằng Diêm Lệ Mộng không còn là nhân viên của họ, nhưng từ chối giải thích lý do việc bà bị sa thải. Diêm Lệ Mộng cho biết bà tin rằng tất cả những người mà bà quen biết hiện đang gặp nguy hiểm. Bà lo lắng về sự an toàn của gia đình, bạn bè và tất cả những người đã gửi tin nhắn của bà, dù đó là bác sĩ, quan chức hay nhân viên phòng thí nghiệm, nhà nghiên cứu, nhà khoa học. Diêm Lệ Mộng tiết lộ rằng những người này hiện đang bị theo dõi giám sát và gặp rắc rối, "mọi người trong gia đình tôi bị đe dọa tính mạng mỗi ngày”.
Người phát ngôn của Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ nói với FOX News rằng họ "chưa bao giờ nghe nói về Tiến sĩ Diêm”, và "chính phủ Trung Quốc đã phản ứng nhanh chóng và hiệu quả sau khi dịch bệnh bùng phát”.
Đại học Hồng Kông : "Không phù hợp với thực tế chúng tôi biết"
Vào thứ Bảy (11/7), Đại học Hồng Kông (HKU) đã ra một tuyên bố bằng tiếng Trung và tiếng Anh trên trang web chính thức của họ, nói rằng “Diêm Lệ Mộng đã làm việc với tư cách một nghiên cứu viên sau tiến sĩ tại Đại học Hồng Kông, hiện đã thôi việc” và nói rằng “những nội dung có liên quan trên báo chí không phù hợp với và sự thật mà Đại học Hồng Kông biết".
Tuyên bố có đoạn: "Trên thực tế, từ tháng 12/2019 đến tháng 1/2020, Diêm Lệ Mộng chưa bao giờ tiến hành nghiên cứu về việc truyền virut từ người sang người tại HKU như bà ấy nhấn mạnh trong bài trả lời phỏng vấn của mình. HKU cũng lưu ý rằng các nội dung bà Diêm nói trong bài trả lời phỏng vấn giống như tin đồn và không có sự hỗ trợ về khoa học”.
HKU cũng nhấn mạnh trong tuyên bố của mình rằng họ tôn trọng quyền tự do ngôn luận và biểu hiện cá nhân, nhưng ý kiến và quan điểm cá nhân của Diêm Lệ Mộng không đại diện cho HKU và nói rằng họ sẽ không bình luận và phản hồi về những tin đồn này nữa.
 |
|
Các thông tin mới được bà Diêm Lệ Mộng tiết lộ trong cuộc phỏng vấn kéo dài 4 giờ tới đây sẽ được phát trên Fox News (Ảnh: taiwanjustice).
|
Sắp tới Diêm Lệ Mộng sẽ công khai “những tình hình kinh khủng”
Diêm Lệ Mộng, nghiên cứu viên về virus và Miễn dịch học của Trung tâm nghiên cứu Bệnh truyền nhiễm, Học viện Y tế công cộng Hồng Kông, sinh ra ở Thanh Đảo, Trung Quốc. Bà đã lấy bằng Tiến sĩ tại Đại học Y khoa Nam Phương (Quảng Châu), tập trung vào các bệnh truyền nhiễm. Trong những năm gần đây, nghiên cứu của cô tập trung vào vaccine cúm, kháng thể phản ứng chéo và miễn dịch tế bào. Trước khi chạy sang Mỹ cuối tháng 4/2020, bà làm nghiên cứu sinh sau tiến sĩ tại Đại học Hồng Kông. Bà đã đăng tải nhiều bài báo trên các tạp chí chuyên môn như Nature và The Lancet. Bà cũng là đồng tác giả của tài liệu nghiên cứu về SARS-CoV-2 mang tên “Pathogenesis and transmission of SARS-CoV-2 in golden hamsters” (Sinh bệnh học và truyền SARS-CoV-2 ở chuột đồng vàng) với Sin Fun Sia và Alex W. H. Chin được công bố ngày 14/5/2020.
Sau khi rời Hồng Kông đến Mỹ, ngày 10/7/2020, bà được Fox News phỏng vấn, nói rằng từ cuối tháng 12/2019 đến đầu tháng 1/2020, một số bác sĩ ở Trung Quốc đại lục đã cảnh báo các đồng nghiệp trong nhóm WeChat rằng virus Corona mới có thể truyền từ người sang người.
Diêm Lệ Mộng tuyên bố bà có trách nhiệm nói lên sự thật và cũng biết "họ" đối xử với người tố giác như thế nào. Khi Diêm Lệ Mộng vừa chạy sang Mỹ đã có tin người chạy trốn là nghiên cứu viên Thạch Chính Lệ của Viện nghiên cứu virus Vũ Hán. Cho đến khi Diêm Lệ Mộng công khai xuất hiện, người ra mới rõ người chạy trốn là bà chứ không phải Thạch Chính Lệ.
Fox News đã có cuộc phỏng vấn kéo dài 4 giờ, nhưng hiện họ mới chỉ công bố phần đầu có thời lượng 13 phút. Nhà báo Luther nói, đây mới chỉ là sự bắt đầu, tới đây họ sẽ công bố nhiều nội dung “với những tình hình kinh khủng”.
