Chiến binh phiến quân người Thổ Nhĩ Kỳ Alparslan Celik – kẻ từng huênh hoang tuyên bố đã tấn công và bắn chết phi công Su-24 của Nga được cho là đã xác định được mục tiêu tại tỉnh Latakia sau hàng loạt các chiến thắng của các lực lượng trung thành với tổng thống Bashar al-Assad.
Với sự yểm trợ của lực lượng không quân Nga và lực lượng dân quân địa phương, quân đội Syria đã đánh chiếm được hàng loạt thị trấn tại tỉnh có chung đường biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ này.
Ưu tiên hàng đầu là các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt cuộc xung đột Syria đã bắt đầu tại Geneva ngày 29/1 và đã dấy lên sự lo lắng tại Thổ Nhĩ Kỳ và hoàn cảnh khốn cùng của phiến quân người Thổ Nhĩ Kỳ đang phải chịu những tổn thất nặng nề.
Truyền thông Nga cho hay Celik, công dân Thổ Nhĩ Kỳ (người vừa xuất hiện trong một đám tang tại Thổ) đang chiến đấu cho phiến quân người Thổ Nhĩ Kỳ, dường như đang ẩn náu tại thị trấn Rabi.
Mặc dầu lúc đầu Celik tuyên bố rằng đã giết cả hai phi công Nga, nhưng sau đó thực tế Nga đã cứu thoát viên phi công còn lại.
Celik sau đó tuyên bố rằng trung tá phi công Oleg Peshkov đáng chết, khiến Bộ Ngoại giao Nga yêu cầu bắt giữ hắn. Celik tiếp đó còn chế giễu Moscow rằng hắn ta sẽ bị giết bởi “bụi và khói bom Nga”. Tuy nhiên, trong một tuyên bố được báo Thổ Nhĩ Kỳ Vatan đăng tải, hắn thừa nhận rằng lực lượng phiến quân đang phải khốn khổ đối phó với các cuộc không kích của Nga.
Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đứng về hai chiến tuyến đối lập trong cuộc xung đột Syria kể từ khi cuộc nội chiến bùng phát năm 2011, nhưng vụ Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ Su-24 đã nhấn quan hệ hai nước vào một cuộc chiến tranh lạnh.
Căng thằng tăng lên khi Thổ Nhĩ Kỳ ngày càng tức tối trước những thắng lợi của quân đội chính phủ Syria được Nga hỗ trợ, uy hiếp các tuyến tiếp tế cho phiến quân và có thể buộc Thổ Nhĩ Kỳ phải chia sẻ nhiều biên giới hơn với tổng thống Assad.
Khu vực biên giới Thổ Nhĩ Kỳ-Syria tập trung nhiều nhóm phiến quân, bao gồm người Thổ Nhĩ Kỳ nói tiếng Thổ và lữ đoàn phiến quân người Thổ nhận được sự hậu thuẫn của Ankara. Sự nghiệp của nhóm phiến quân này được nhiều kẻ theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan Thổ Nhĩ Kỳ như Celik theo đuổi.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erodgan lặp đi lặp lại cảnh báo Kremlin đang chống lại “những người anh em người Thổ chúng ta” trong khu vực. Hoàn cảnh tuyệt vọng của phiến quân Thổ được nêu ra trong cuộc họp an ninh quốc gia nước này hôm 27/1. Truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ la lối rằng cộng đồng người Thổ đang đối mặt nguy cơ “diệt chủng” tại các làng mạc ở Latakia trong nỗ lực biến khu vực này thành một thành trì của Assad.
Một quan chức Thổ Nhĩ Kỳ nói với tờ The Independent rằng tình hình tại tỉnh này “rất dễ tổn thương” khi Nga ồ ạt không kích và chiến sự nổ ra dữ dội. Các nhóm phiến quân đang mất dần lãnh thổ, ông ta thừa nhận. Vị này và một số nguồn tin địa phương nói rằng phần lớn dân thường đã chạy khỏi làng mạc tới khu vực Bayirbucak, nhưng còn 5.000-6.000 người Thổ đang sống trong điều kiện hết sức khó khăn tại các trại tị nạn gần biên giới Syria.
Xung đột Nga-Thổ đã làm phức tạp thêm tình hình vốn hỗn loạn, cũng như những nỗ lực tổ chức hòa đàm nhằm chấm dứt cuộc xung đột Syria, một cuộc chiến sẽ sớm bước sang năm thứ 6.
T.N
