Ông Antony Blinken cho biết trong tuyên bố có tựa đề “Hỗ trợ Đài Loan tham gia vào hệ thống Liên Hợp Quốc” rằng Đài Loan đã trở thành một câu chuyện dân chủ thành công. Mô hình Đài Loan ủng hộ sự minh bạch thông tin, tôn trọng nhân quyền và pháp quyền, phù hợp với các giá trị của Liên Hợp Quốc. Đài Loan cũng đóng một vai trò quan trọng trong nền kinh tế công nghệ cao toàn cầu và cũng là một trung tâm du lịch, văn hóa và giáo dục.
Ông Blinken nói, Mỹ cũng như nhiều quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc coi Đài Loan là đối tác có giá trị và là người bạn đáng tin cậy; cho rằng vào lúc thế giới phải đối mặt với các vấn đề toàn cầu với số lượng lớn và phức tạp ít thấy, tất cả những người có lợi ích liên quan giúp giải quyết các vấn đề đều rất quan trọng. "Điều này bao gồm 24 triệu người sống ở Đài Loan", Ông nhấn mạnh rằng "sự tham gia có ý nghĩa của Đài Loan vào hệ thống LHQ không phải là một vấn đề chính trị, mà là một vấn đề thực dụng".
Ông Blinken tiếp tục cho rằng trong hầu hết thời gian 50 năm qua, sự tham gia tích cực của Đài Loan vào các cơ quan chuyên môn của Liên Hợp Quốc chứng tỏ cộng đồng quốc tế tin rằng những đóng góp của Đài Loan là đáng giá, nhưng Đài Loan gần đây đã không được phép đóng góp vào công việc của Liên Hợp Quốc.
 |
Tuyên bố của ông Antony Blinken kêu gọi ủng hộ Đài Loan tham gia hệ thống Liên Hợp Quốc (Ảnh chụp màn hình). |
Ông Blinken nêu ví dụ mỗi năm hàng chục triệu hành khách đi qua sân bay của Đài Loan, nhưng Đài Loan lại không có đại diện tại Đại hội đồng Tổ chức Hàng không Quốc tế (ICAO); công tác phòng chống dịch bệnh thuộc "đẳng cấp thế giới" của Đài Loan, mặc dù thế giới bên ngoài phải học tập nhiều điều từ họ, nhưng Đài Loan chưa thể tham gia vào Đại hội đồng Y tế thế giới. Ngoài ra, các nhà khoa học, chuyên gia nghệ thuật, doanh nhân, nghệ sĩ, nhà giáo dục, sinh viên, người hoạt động nhân quyền, v.v. của Đài Loan cũng không thể tham gia các hoạt động trao đổi của Liên hợp quốc do họ mang tấm Hộ chiếu Đài Loan.
Ông Blinken nói rằng việc loại trừ Đài Loan sẽ làm tổn hại đến các công việc quan trọng của Liên Hợp Quốc và các cơ quan liên quan. Sự đóng góp của Đài Loan có thể mang lại lợi ích rất nhiều cho các cơ quan này; do đó, Mỹ khuyến khích tất cả các quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc cùng hợp tác để hỗ trợ sự tham gia mạnh mẽ và có ý nghĩa của Đài Loan vào hệ thống LHQ và các tổ chức quốc tế. Ông Blinken nói rằng điều này phù hợp với "Chính sách Một Trung Quốc" của Mỹ được dẫn dắt bởi "Đạo luật Quan hệ Đài Loan", ba Thông cáo chung Trung-Mỹ và “Sáu bảo đảm đối với Đài Loan”.
Trung Quốc lập tức phản ứng quyết liệt về đề xuất của Mỹ. Truyền thông Trung Quốc lưu ý: ngày 25/10 đánh dấu kỷ niệm 50 năm ngày khôi phục ghế đại diện của Trung Quốc tại Liên Hợp Quốc. Gần đây, Mỹ liên tục nêu vấn đề “Đài Loan tham gia các hoạt động của Liên Hợp Quốc”. Vào ngày 26/10, Ngoại trưởng Antony Blinken đã ra tuyên bố, ngang nhiên "ủng hộ sự tham gia có ý nghĩa của Đài Loan vào hệ thống Liên Hợp Quốc".
 |
Tương tác trên Twitter giữa ông Antony Blinken và bà Thái Anh Văn |
Cùng ngày, ông Blinken nhắc lại những lời lẽ này trên Twitter, cho rằng Đài Loan là "đối tác quan trọng" của Mỹ và là "câu chuyện thành công" của nền dân chủ. Nhận xét của ông nhanh chóng thu hút sự "cảm kích" của bà Thái Anh Văn. Trong bản tweet comment phía dưới, bà Thái Anh Văn đã cảm ơn sự "ủng hộ" của ông Blinken và tuyên bố rằng Đài Loan sẽ tiếp tục cùng với các đối tác trong đó có Mỹ cùng nhau vượt qua những thách thức mà cộng đồng quốc tế phải đối mặt.
Theo Trung Quốc, đây không phải là lần đầu tiên Mỹ nhấn mạnh chủ đề này trong thời gian gần đây. Vào ngày 23/10, Bộ Ngoại giao Mỹ cũng đã đưa ra một tuyên bố, tiết lộ rằng các quan chức Mỹ và Đài Loan đã thảo luận về cách để Đài Loan có thể tham gia "có ý nghĩa" vào các vấn đề của Liên Hợp Quốc.
Ngoài Mỹ, các nhà chức trách Đài Loan cũng đề cập về chủ đề này gần đây. Người phát ngôn của "Bộ Ngoại giao" Đài Loan, Âu Giang An hôm 25/10 tuyên bố Đài Loan đã được "cộng đồng quốc tế công nhận rộng rãi" và có quyền chiếm một vị trí trong hệ thống Liên Hợp Quốc và nói rằng Liên Hợp Quốc không nên "khuất phục trước sức ép chính trị của Trung Quốc đại lục" và gạt Đài Loan ra ngoài trong vấn đề chống COVID-19.
Đáp lại phát biểu của ông Antony Blinken, người phát ngôn của Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ cùng ngày 26/10 đã đưa ra một tuyên bố nhắc lại quan điểm của Trung Quốc, bày tỏ sự bất bình mạnh mẽ, quyết không chấp nhận, đồng thời nghiêm khắc giao thiệp với phía Mỹ.
Bản tuyên bố viết: “Ngày 26/10, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã ra tuyên bố “ủng hộ sự tham gia có ý nghĩa của Đài Loan vào hệ thống Liên Hợp Quốc”. Mỹ gần đây đã tăng cường nỗ lực của họ, sử dụng nhiều dịp khác nhau để thổi phồng vấn đề Đài Loan, giúp Đài Loan mở rộng cái gọi là "không gian quốc tế" và công khai thách thức nguyên tắc Một Trung Quốc. Trung Quốc bày tỏ sự bất bình mạnh mẽ và sẽ không bao giờ chấp nhận điều đó”.
Tuyên bố viết: “Trên thế giới chỉ có một Trung Quốc, chính phủ Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa là chính phủ hợp pháp duy nhất đại diện cho toàn bộ Trung Quốc, và Đài Loan là một phần lãnh thổ không thể chia cắt của Trung Quốc. 180 quốc gia trên thế giới trong đó có Mỹ, đã thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc trên cơ sở tôn trọng nguyên tắc một Trung Quốc. Việc Đài Loan tham gia vào các hoạt động của các tổ chức quốc tế như Liên Hợp Quốc phải được xử lý theo nguyên tắc Một Trung Quốc. Nghị quyết số 2758 của Đại hội đồng đã giải quyết hoàn toàn vấn đề về quyền đại diện của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa tại Liên Hợp Quốc về mặt chính trị, pháp lý và thủ tục. Hệ thống Liên Hợp Quốc, các cơ quan chuyên môn và Ban thư ký Liên Hợp Quốc cần tuân theo nguyên tắc một Trung Quốc và Nghị quyết 2758 của Đại hội đồng trong bất kỳ vấn đề nào liên quan đến Đài Loan”.
Tuyên bố viết: “Cần phải chỉ ra rằng Liên Hợp Quốc là một tổ chức quốc tế liên chính phủ, chỉ các quốc gia có chủ quyền mới được tham gia. Vấn đề liên quan đến Đài Loan là vấn đề chính trị nghiêm trọng, không phải là vấn đề được gọi là giá trị. Mỹ lấy đây là cái cớ để đánh tráo khái niệm, lẫn lộn trắng đen trong vấn đề Đài Loan”.
Tuyên bố chỉ trích: “Nhà cầm quyền Đài Loan ngoan cố kiên trì lập trường ly khai ‘Đài Loan độc lập’, từ chối công nhận ‘Đồng thuận 92’, dựa vào sự ủng hộ và khuyến khích của chủ Mỹ để mở rộng cái gọi là ‘không gian quốc tế’ và ngày càng đi xa hơn trên con đường ‘Đài Loan độc lập’. Đây là mối đe dọa thực sự lớn nhất đối với hòa bình và ổn định ở eo biển Đài Loan, và nó cũng là mấu chốt của việc Đài Loan liên tục bị cản trở tham gia vào các hoạt động của Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế, Tổ chức Y tế Thế giới và các tổ chức đa phương khác trong những năm gần đây...”.
 |
Tuyên bố của Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ về việc Ngoại trưởng Mỹ ủng hộ Đài Loan tham gia hệ thống Liên Hợp Quốc. |
Tuyên bố viết: “Năm mươi năm trước, Mỹ đã cố gắng tạo ra ‘một Trung Quốc, một Đài Loan’ hoặc ‘hai Trung Quốc’ trong Liên Hợp Quốc, nhưng đều thất bại thảm hại. Ngày nay, Mỹ đang công khai ủng hộ thế lực ‘Đài Loan độc lập’ trên trường quốc tế, nỗ lực thách thức luật pháp quốc tế và các chuẩn mực cơ bản trong quan hệ quốc tế, trong đó có nguyên tắc một Trung Quốc là vô ích và sẽ không bao giờ thành công.
Cần phải chỉ ra rằng nguyên tắc Một Trung Quốc và ba thông cáo chung Trung-Mỹ là nền tảng chính trị của quan hệ Trung-Mỹ. Cái gọi là ‘Đạo luật quan hệ Đài Loan’ và ‘Sáu bảo đảm đối với Đài Loan’ do Mỹ đơn phương dựng lên đã bị phía Trung Quốc kiên quyết phản đối ngay từ đầu và sẽ không bao giờ chấp nhận. Tuyên bố của Mỹ đặt cái gọi là ‘Đạo luật Quan hệ Đài Loan’ lên trước ba bản thông cáo chung Trung-Mỹ càng hoang đường vô lý. Trung Quốc kêu gọi Mỹ nhìn nhận thực tế, tuân thủ các cam kết của mình, tuân thủ nguyên tắc Một Trung Quốc và các quy định của ba bản thông cáo chung Trung-Mỹ, tuân thủ Nghị quyết số 2758 của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, ngừng ngay các cuộc tiếp xúc chính thức với Đài Loan, chấm dứt đưa ra những lời lẽ vô trách nhiệm và sai lầm, dùng những hành động cụ thể bảo vệ đại cục của quan hệ Trung-Mỹ và hòa bình, ổn định trên eo biển Đài Loan”.
Chiều ngày 27/10, tại cuộc họp báo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, một phóng viên đặt câu hỏi: ngày 26/10, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken đã ra tuyên bố nói rằng sự tham gia có ý nghĩa của Đài Loan vào hệ thống Liên Hợp Quốc là một vấn đề thực dụng hơn là một vấn đề chính trị. Mỹ khuyến khích tất cả các quốc gia thành viên Liên Hợp Quốc cùng Mỹ ủng hộ sự tham gia tích cực và có ý nghĩa của Đài Loan vào hệ thống Liên Hợp Quốc và cộng đồng quốc tế. Điều này phù hợp với chính sách "Một Trung Quốc" của Mỹ, được dẫn bởi "Đạo luật Quan hệ Đài Loan", ba thông cáo chung Mỹ-Trung Quốc và "Sáu bảo đảm". Phản ứng của Trung Quốc đối với việc này như thế nào?
 |
Ông Triệu Lập Kiên kịch liệt phản đối tuyên bố của ông Antony Blinken tại cuộc họp báo chiều 27/10 (Ảnh: Guancha). |
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên trả lời chỉ rõ tuyên bố của Mỹ đã vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc Một Trung Quốc và các quy định của ba thông cáo chung Trung-Mỹ, vi phạm các cam kết của chính nước này, vi phạm các quy tắc cơ bản trong quan hệ quốc tế và gửi một tín hiệu sai lầm nghiêm trọng tới các thế lực "Đài Loan độc lập”. Trung Quốc rất bất bình về điều này và kiên quyết phản đối, đã nêu rõ lập trường của mình với Mỹ và đưa ra những giao thiệp nghiêm khắc.
Sau khi nhắc lại lập trường tương tự như trong tuyên bố trước đó của Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ, ông Triệu Lập Kiên tuyên bố Trung Quốc thúc giục Mỹ tuân thủ các cam kết của mình, tuân theo nguyên tắc Một Trung Quốc và các quy định của ba thông cáo chung Trung-Mỹ, tuân thủ Nghị quyết số 2758 của Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, ngừng đưa ra những nhận xét vô trách nhiệm và sai lầm, ngừng giúp Đài Loan mở rộng cái gọi là “không gian quốc tế”, không gửi những tín hiệu sai trái tới các thế lực “Đài Loan độc lập”, và có những hành động cụ thể để duy trì nền tảng chính trị của quan hệ Trung-Mỹ.
