Trẻ không thể phát âm bình thường
Dính lưỡi (còn gọi là ngắn phanh lưỡi) là dị tật bẩm sinh nhẹ, trong đó phanh lưỡi (lớp màng mỏng nằm dưới lưỡi) bị ngắn, dầy và căng, khiến chuyển động của lưỡi bị hạn chế. Đây là nguyên nhân mà ít người biết đến, làm hạn chế cử động bình thường của lưỡi và ảnh hưởng đến sự phát âm của trẻ.
Tính từ đầu năm đến nay, Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận và phẫu thuật cho hơn 500 trẻ dính lưỡi. Trung bình mỗi ngày có khoảng 5 đến 10 trẻ phẫu thuật điều trị tại khoa.
 |
|
Hình ảnh trẻ bị dính lưỡi. Ảnh: Bệnh viện Nhi Trung ương
|
Mới đây, các bác sĩ tại Bệnh viện Nhi Trung ương đã tiếp nhận trường hợp bé Nguyễn M.N. (19 tháng tuổi, sống ở Hà Nội) để điều trị dính lưỡi. Mẹ bé cho biết, bé N. là con thứ hai trong gia đình có hai anh em. Khi bé được một tuổi đã nói được một số từ như bà, mẹ,… nhưng từ đó đến nay bé cũng chỉ nói được vài từ đơn giản.
Lo lắng con bị chậm nói so với các bạn cùng trang lứa, chị đã cho con đi khám tại Phòng khám chuyên khoa Răng Hàm Mặt – Bệnh viện Nhi Trung ương. Các bác sĩ chẩn đoán bé bị dị tật dính lưỡi - một trong những nguyên nhân gây ảnh hưởng đến sự phát âm của trẻ và được chỉ định nhập viện phẫu thuật.
Cũng giống như bé N., bé Nguyễn T.A. (5 tuổi, sống ở Hưng Yên) cũng phải nhập viện để điều trị dính lưỡi. Chị Phương - mẹ bé T.A. cho biết, con chị biết nói sớm nhưng bé nói rất ngọng. Nghĩ rằng khi con lớn hơn sẽ hết ngọng nên gia đình không cho cháu đi khám. Đến khi con chuẩn bị vào lớp một mà tình hình vẫn không cải thiện, chị Phương mới lo lắng đưa con đi khám thì được bác sĩ chẩn đoán trẻ bị dị tật dính lưỡi và có chỉ định phẫu thuật.
Không chủ quan khi trẻ dính lưỡi
ThS. BS. Đỗ Văn Cẩn – Trưởng khoa Răng Hàm Mặt - Bệnh viện Nhi Trung ương – cho hay: “Dính lưỡi (còn gọi là ngắn phanh lưỡi) là dị tật bẩm sinh nhẹ, trong đó phanh lưỡi (lớp màng mỏng nằm dưới lưỡi) bị ngắn, dầy và căng, khiến chuyển động của lưỡi bị hạn chế. Đây là một nguyên nhân mà ít người biết đến, là một dị tật bẩm sinh, làm hạn chế cử động bình thường của lưỡi và ảnh hưởng đến sự phát âm của trẻ.
Theo BS. Cẩn, trẻ bị dính lưỡi thường có các biểu hiện gồm: khó bú ở trẻ sơ sinh, khó nuốt ở trẻ ăn dặm, chậm nói, khó phát âm, nói ngọng: chủ yếu trẻ phát âm sai các phụ âm: r, kh, tr, l,… Dính lưỡi được chia làm 4 độ: độ 1, độ 2, độ 3 và độ 4.
Các chỉ định phẫu thuật cho tật dính lưỡi gồm: Dính lưỡi độ 3 và độ 4, dính lưỡi độ 1 và độ 2 có thêm các biểu hiện lâm sàng và rối loạn chức năng lưỡi như: khó bú, khó phát âm, khó nuốt, không có khả năng cong lưỡi lên môi trên hoặc môi dưới. Lưỡi không có khả năng cong chạm vòm miệng khi há miệng, thè lưỡi ra ngoài đầu lưỡi bị chẻ hình chữ V.
“Hiện, ở Khoa Răng Hàm Mặt - Bệnh viện Nhi Trung Ương - trẻ bị dính lưỡi đang được điều trị phẫu thuật bằng Laser không gây chảy máu, không đau sau mổ. Khi phát hiện trẻ có các dấu hiệu trên, gia đình nên đưa trẻ đi khám sớm để được chẩn đoán và chọn lựa phương pháp điều trị phục hồi chức năng ngôn ngữ hay phẫu thuật” – BS. Cẩn nói.
Về chăm sóc trẻ dính lưỡi sau phẫu thuật, BS. Cẩn cho hay: Thông thường sau phẫu thuật, tại chỗ cắt dính lưỡi sẽ xuất hiện vết màu trắng. Đây là diễn biến bình thường xuất hiện ở trẻ sau phẫu thuật bằng laser, các bậc phụ huynh không nên quá lo lắng. Hiện tượng này sẽ hết và vết tổn thương sẽ lành sau một vài tuần.
Gia đình cần theo dõi chăm sóc trẻ, không cho trẻ ngậm hoặc cắn các vật cứng để tránh chảy máu, không cho trẻ sờ vào vùng phẫu thuật để tránh nhiễm trùng, cho trẻ uống thuốc theo đơn của bác sĩ.
| Một số lưu ý sau phẫu thuật dính phanh lưỡi: Các bác sĩ khuyến cáo, sau phẫu thuật trẻ có thể uống sữa hoặc ăn thức ăn lỏng, mềm và nguội. Gia đình nên cho trẻ uống nhiều nước để làm sạch miệng. Đối với trẻ lớn cần hướng dẫn trẻ vận động lưỡi ngay sau mổ, uốn lưỡi lên trên, thò lưỡi ra ngoài. Với trẻ nhỏ cần vệ sinh dưới lưỡi, nâng lưỡi lên trên. Sau khi vết thương lành nên hướng dẫn trẻ thực hiện vận động lưỡi để giúp lưỡi di động tốt. |
