Trong vài ngày qua, xe tăng và pháo binh Nga và các đơn vị quân đội rút khỏi khu vực xung quanh Kiev, đã lần lượt đến khu vực phía bắc thành phố Izyum, miền đông Ukraine. Quân đội Ukraine cũng bắt đầu di chuyển từ miền bắc Ukraine sang khu vực Donbass ở miền đông (bao gồm các tỉnh Donetsk và Luhansk).
Theo phân tích của The Wall Street Journal, mục tiêu giai đoạn này của Nga là chiếm khu vực Donbass mà Nga vẫn chưa kiểm soát được. Không giống như giai đoạn đầu của cuộc xung đột Nga-Ukraine kéo dài 6 tuần, việc thay đổi mục tiêu tác chiến buộc quân đội Ukraine phải sử dụng xe tăng, pháo binh và máy bay để thực hiện các trận đánh thông thường trên địa hình bằng phẳng, điều này cũng làm nổi bật ưu thế các trang thiết bị quân sự của quân đội Nga. .
Trên thực tế, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergey Shoigu đã đưa ra cảnh báo vào cuối tháng 3 rằng nhiệm vụ chính của giai đoạn đầu tiên của "chiến dịch quân sự đặc biệt" đã hoàn thành, có thể tập trung sự chú ý vào mục tiêu chính, đó là "giải phóng" Donbass.
Đồng thời, gần đây tiếng còi báo động các cuộc không kích đã vang lên ở nhiều thành phố miền Đông Ukraine, và giới chức Ukraine kêu gọi người dân rời khỏi miền Đông. Ngoại trưởng Ukraine Dmytro Kuleba ngày 7/4 cho biết trận chiến ở Donbass, miền đông Ukraine sẽ khiến mọi người nhớ đến tình hình trong Thế chiến thứ Hai, khi đó sẽ triển khai lực lượng quân sự quy mô lớn, với hàng nghìn xe tăng, xe bọc thép và máy bay chiến đấu được huy động.
 |
Thủ tướng Anh Johnson tới thăm Kiev, axa viện trợ xe thiết giáp và tên lửa chống hạm cho Ukraine. |
Trọng tâm của cuộc xung đột đã chuyển sang phía đông
Khi trọng điểm của cuộc xung đột Nga-Ukraine dần dần dịch chuyển về phía đông tới khu vực Donbas, một số nhà phân tích cho rằng giai đoạn mới của cuộc xung đột sẽ mang lại cho quân đội Nga lợi thế hoạt động lớn hơn.
Tờ Washington Post dự đoán rằng quân đội Nga có thể tiến về phía nam từ khu vực Kharkov ở miền đông Ukraine, sau đó từ Donetsk tiến về phía bắc để bao vây quân đội Ukraine ở khu vực Donbass. Cuộc tấn công này sẽ phát huy được ưu thế về số lượng xe tăng, xe bọc thép của quân Nga.
Phân tích cũng chỉ ra rằng trong không gian rộng lớn ở miền đông Ukraine, quân đội Ukraine khó có thể thực hiện các hoạt động chiến tranh du kích như trong các khu rừng ở phía tây và phía bắc, đồng thời Ukraine cũng không có khả năng tập kết hàng loạt xe tăng, xe bọc thép và lực lượng cơ giới hóa như quân Nga.
"Chiến đấu ở phía đông nam (Ukraine), địa hình khác hẳn phía bắc". Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, chỉ ra trong một cuộc điều trần của Mỹ vào tuần trước rằng quân đội Ukraine cần thêm xe thiết giáp và pháo binh, ông hy vọng các đồng minh NATO có thể cung cấp cho Ukraine các trang thiết bị phù hợp.
 |
Các nước NATO sở hữu xe tăng T-72 của Liên Xô đang tiến hành chuyển giao cho Ukraine. |
Philip Breedlove, cựu Tư lệnh tối cao của Lực lượng Đồng minh châu Âu của NATO, cũng chỉ ra với Washington Post rằng quân đội Nga có thể dựa vào một số lượng lớn thiết giáp cơ giới, bao gồm xe tăng và xe bọc thép. So với quân đội Ukraine nhỏ hơn, Nga có ưu thế rõ ràng trong vấn đề này. Ngoài ra, Philip Breedlove, người hiện làm việc tại Viện nghiên cứu Trung Đông, cũng cho rằng Nga còn có các hệ thống hỏa lực có tầm bắn xa hơn vũ khí của Ukraine, điều này mang lại nhiều khó khăn cho quân đội Ukraine.
Mặc dù quân đội Nga có ưu thế khi chiến đấu ở miền đông Ukraine, nhưng một số nhà phân tích cho rằng quân đội Ukraine đóng ở miền đông có kinh nghiệm phong phú. BBC đưa tin, kể từ cuộc khủng hoảng Ukraine năm 2014 đến nay, các đơn vị ở miền Đông Ukraine đã phụ trách việc làm dịu xung đột trong khu vực. Washington Post cũng chỉ ra rằng Ukraine có 40.000 binh sĩ được đào tạo bài bản và được trang bị tốt ở miền đông Ukraine, chiếm khoảng 1/4 tổng quy mô quân đội Ukraine.
Ukraine: đã sẵn sàng “đại quyết chiến một trận” với quân đội Nga ở miền Đông Ukraine
Về một cuộc xung đột quy mô lớn mới có thể xảy ra, ông Podoljak, cố vấn của Văn phòng Tổng thống Ukraine, ngày 9/4 cho biết Kiev đã sẵn sàng cho một "trận đại quyết chiến" với quân đội Moscow ở miền Đông Ukraine.
 |
Ngoại trưởng Ukraine Kuleba ngày 7/4 tuyên bố, trận chiến ở Donbass, miền đông Ukraine sẽ khiến mọi người nhớ đến tình hình trong Thế chiến thứ Hai. |
Ông Podoljak cũng nói rằng, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và Tổng thống Nga Vladimir Putin sẽ không gặp nhau cho đến sau khi Ukraine đánh bại Nga ở miền đông Ukraine", điều này sẽ giúp Ukraine có được vị thế thuận lợi trong các cuộc đàm phán.
Hãng truyền hình Anh BBC dẫn lời Chuẩn tướng đã nghỉ hưu Brigadier Ben Barry ở Viện Nghiên cứu Chiến lược Quốc tế (Institute for Strategic Studies, ISS) cho biết, quân đội Ukraine đã chuẩn bị chiến tranh trong nhiều năm, và quân đội Nga khó có thể đẩy lui họ.
Ông Barry chỉ rõ thêm rằng, phía Ukraine không chỉ chuẩn bị các chiến hào như những chiến hào được sử dụng trong Thế chiến I, mà còn xây dựng các công sự quân sự kiên cố ở các thành phố và làng mạc trọng yếu. "Các phương tiện bọc thép của Ukraine và các thiết bị khác được đặt trong hào hoặc tường chắn để bảo vệ."
Đồng thời, ông Zelensky vào ngày 9/4 cũng đã kêu gọi, hy vọng phương Tây sẽ hỗ trợ khẩn cấp cho Ukraine trước một cuộc xung đột mới. Ông cũng cho biết Ukraine đã sẵn sàng cho một "cuộc chiến khó khăn" với quân đội Nga đang tập kết ở phía đông đất nước.
 |
The Wall Street Journal ngày 10/4 đăng bài về phát biểu của ông Kuleba nhận định về trận quyết chiến sắp tới ở miền Đông Ukraine. |
Chính phủ Anh đã nhanh chóng đáp lại lời kêu gọi của Ukraine. Thủ tướng Anh Boris Johnson cho biết sau khi ông đến Kiev vào ngày 9/4 để hội đàm với Zelensky rằng, Vương quốc Anh sẽ cung cấp cho Ukraine các phương tiện bọc thép và hệ thống tên lửa chống hạm mới. Ngoài ra, Johnson cũng cho biết, Vương quốc Anh sẽ cung cấp cho Ukraine khoản bảo lãnh tín dụng bổ sung trị giá 500 triệu USD thông qua Quỹ Tiền tệ Quốc tế. Đồng thời, Anh sẽ tăng viện trợ quân sự cho Ukraine thêm 100 triệu USD và cung cấp các thiết bị bao gồm tên lửa chống tăng, tên lửa phòng không và máy bay không người lái cảm tử.
"Với việc cuộc xung đột Nga-Ukraine bước sang một giai đoạn mới, liệu vũ khí do phương Tây cung cấp có thể đảo ngược tình thế?", tờ The Guardian của Anh đăng một bài báo đặt câu hỏi rằng Moscow đang muốn phát động một "cuộc chiến" quy ước hơn ở Donbass. Ngược lại, mục tiêu của phương Tây kém rõ ràng hơn: thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine, hay là chọc giận Điện Kremlin bằng cách khiến quân đội Nga phải chịu một thất bại lớn?
Trước đó, Giám đốc Cơ quan Tình báo Đối ngoại Nga Naryshkin ngày 7/4 cho biết, nhiệm vụ chính của Mỹ hiện nay là kéo dài tối đa thời gian xung đột giữa Nga và Ukraine, để hai nước tiêu tốn nhiều tài nguyên hơn, nhưng không để xung đột lan rộng hơn đến phương Tây.
 |
Nga bổ nhiệm Thượng tướng Alexander Dvornikov có kinh nghiệm chiến đấu ở Syria làm Tổng chỉ huy các lực lượng ở Ukraine. |
Nga: Tổ chức lại hệ thống chỉ huy chiến đấu ở Ukraine
Mặt khác, cũng có tin quân đội Nga đã cải tổ lại hệ thống chỉ huy tác chiến, động thái nhằm cải thiện những vấn đề tồn tại trong quá trình tác chiến trước đây.
Tờ Washington Post từng phân tích chỉ ra rằng trong giai đoạn đầu của cuộc xung đột Nga-Ukraine, quân đội Nga gặp vấn đề về tiếp tế hậu cần không đạt, quy hoạch không phù hợp và không đủ nhân lực tại các khu vực chiếm được.
Tuy nhiên, khi cuộc chiến bước sang một giai đoạn mới quan trọng, Nga đã tổ chức lại bộ chỉ huy tác chiến ở Ukraine và chọn một viên tướng có nhiều kinh nghiệm chiến đấu ở Syria để chỉ huy chiến dịch ở Ukraine. Theo The New York Times, BBC và các hãng truyền thông nước ngoài đưa tin, Alexander Dvornikov, Tư lệnh Quân khu phía Nam của Nga với kinh nghiệm chiến đấu phong phú ở Syria, sẽ chỉ huy các hoạt động quân sự của quân đội Nga ở Ukraine.
Trước đây, mỗi đơn vị Nga được chỉ huy riêng biệt, nhưng ông Dvornikov mới được bổ nhiệm sẽ thống nhất tất cả các đơn vị dưới sự lãnh đạo của Tư lệnh Trung ương Nga tại Ukraine. "Người chỉ huy mới có nhiều kinh nghiệm phong phú trong các hoạt động của Nga ở Syria. Do đó, chúng tôi dự đoán khả năng chỉ huy và kiểm soát tổng thể của Nga sẽ được cải thiện", một quan chức cấp cao của phương Tây nói với BBC.
Ngoài ra, quân đội Nga có thể sẽ được bổ sung số quân đã bị tổn thất trước đó. Tờ Deutsche Welle dẫn các nguồn tin tình báo Anh cho biết, Nga cũng đang cố gắng bù đắp cho lượng quân bị tổn thất ngày càng tăng bằng cách gọi tái ngũ các cựu binh. Trong một thông tin tình báo đăng trên Twitter, Bộ Quốc phòng Anh cho biết quân đội Nga đang tuyển mộ các cựu binh xuất ngũ trong 10 năm qua để bổ sung quân số.
Về hình thức tấn công mà Nga có thể áp dụng, Tướng về hưu Barry đã phân tích với BBC rằng Nga có thể sử dụng nhiều hỏa lực pháo binh để đánh nát hệ thống phòng thủ của Ukraine, sau đó tiến công trên bộ. Đồng thời, để tấn công các vị trí của Ukraine từ khoảng cách xa hơn, quân đội Nga đã từng bước thiết lập nhiều hệ thống tên lửa phóng loạt.
Từ những tín hiệu mà Nga đưa ra ở miền Đông Ukraine, dự kiến xung đột ở khu vực này có thể sẽ gia tăng trong thời gian tới. Theo Hãng thông tấn Nga Sputnik ngày 11/4, Denis Pushlin, nhà lãnh đạo của "Cộng hòa Nhân dân Donetsk" tự tuyên bố độc lập ở miền Đông Ukraine, cho biết, "Hoạt động hiện nay sẽ được tăng cường bởi vì chúng tôi càng trì hoãn lâu hơn, sự đau khổ của dân thường càng lớn. Chúng tôi đã xác định một số hướng đi mà chúng tôi cần phải đẩy nhanh bước đi".
 |
Ukraine đang gấp rút sơ tán dân khỏi khu vực miền Đông để chuẩn bị cho trận đánh lớn. |
Đối với Ukraine, so với Nga, sự chênh lệch về lực lượng là quá lớn, và trận chiến này quả thực không hề dễ dàng. Nhưng Ukraine không đơn độc chiến đấu.
Đức, "người đứng đầu" EU, đã cung cấp cho Ukraine các vũ khí chống tăng, bệ phóng tên lửa và tên lửa đất đối không.
Không chịu thua kém, nước Anh cựu đứng đầu EU, Thủ tướng Johnson đã đích thân tới thăm Kyiv và hứa cung cấp cho Ukraine xe bọc thép và hệ thống tên lửa chống hạm mới.
Mark Milley, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ cũng cho biết, Mỹ và các nước NATO đã cung cấp cho Ukraine khoảng 60.000 vũ khí chống tăng và 25.000 vũ khí phòng không.
Điều đáng nói là các loại vũ khí này được đưa tới tay Ukraine dễ dàng để đảm bảo rằng chúng có thể được sử dụng trên chiến trường ngay lập tức. Tuy nhiên, khi một chiến dịch lớn xảy ra ở miền Đông Ukraine, nơi cách xa biên giới phía Tây giáp với các nước NATO cả ngàn cây số, việc vận chuyển, tiếp tế của Quân đội Ukraine sẽ trở nên khó khăn hơn, trong khi đối với quân Nga thì ngược lại…
 |
Địa hình bằng phẳng, trống trải sẽ là điều kiện để không quân Nga phát huy ưu thế trên không. |
Mỹ ngồi nhìn từ xa, cung cấp thông tin tình báo và hỗ trợ kỹ thuật
Tin cho biết, chính Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin cũng thừa nhận rằng về vấn đề Donbas, Mỹ đã cung cấp các thông tin tình báo cho quân đội Ukraine và không ngăn cản nước này phát động cuộc tấn công vào quân Nga.
Điều quan trọng hơn, theo thông tin tình báo mà Đài CNN nhận được, Mỹ sẽ điều chỉnh thêm nội dung và các thủ tục liên quan về thông tin tình báo để cung cấp thông tin tình báo thời gian thực cho chiến trường mới.
Điều này cho thấy Mỹ sẽ tích cực đưa ra các thông tin tình báo và chỉ đạo chiến thuật tại miền Đông Ukraine, nơi sắp nổ ra xung đột, sẽ cực kỳ có lợi cho Ukraine.
Tất cả những tín hiệu trên đều cho thấy một trận quyết chiến lớn ác liệt giữa Nga và Ukraine sắp xảy ra ở miền Đông Ukraine với quy mô “khiến người ta nhớ lại Chiến tranh Thế giới thứ Hai” như Ngoại trưởng Ukraine Kuleba nói. Đây có thể là trận chiến quyết định kết cục của chiến tranh Nga-Ukraine.
