Ca ghép cả 2 phổi đầu tiên tại Bệnh viện (BV) Phổi Trung ương được thực hiện vào ngày 9/2/2024 (30 Tết Giáp Thìn), kéo dài 12 tiếng, đã diễn ra thành công ở mức cao nhất theo tiêu chuẩn của Trung tâm ghép phổi UCSF (Mỹ), như một món quà chào xuân đặc biệt của BV.
Nữ bệnh nhân 21 tuổi đã được ghép 2 lá phổi từ người cho là nam thanh niên 26 tuổi bị chết não do tai nạn giao thông. Chỉ 12 giờ sau mổ, người bệnh đã tỉnh, tự thở những hơi thở đầu tiên của hai lá phổi mới trong sự xúc động nghẹn ngào của cả người bệnh và ekíp thực hiện ca ghép. Một ngày sau mổ, nữ bệnh nhân đã … ngồi dậy và tự xúc ăn!
Ca phẫu thuật do TS.BSCC. Đinh Văn Lượng - Giám đốc BV Phổi Trung ương - cùng các chuyên gia BV Phổi Trung ương phối hợp với GS. TS. Lê Ngọc Thành - Hiệu trưởng Trường Đại học Y Dược Đại học Quốc gia Hà Nội, Chủ tịch hội Phẫu thuật Tim mạch lồng ngực Việt Nam và các chuyên gia tim mạch BV E.
TS.BSCC. Đinh Văn Lượng - Giám đốc BV Phổi Trung ương - cho hay: Ghép phổi là kỹ thuật ghép tạng rất khó và chi phí lớn, nên thường chỉ được thực hiện ở các nước phát triển, nhưng tại BV Phổi Trung ương, ca ghép này lại được thực hiện thành công trên một người bệnh nghèo ở vùng núi cao Bắc Kạn.
Cũng theo TS.Lượng, việc lấy tạng được thực hiện tại BV Trung ương Quân đội 108, rồi phổi được bảo quản nghiêm ngặt và chuyển về BV Phổi Trung ương thực hiện ghép ngay trong ngày. Ngay khi nhận được thông tin có phổi hiến từ BV Trung ương Quân đội 108, Giám đốc BV Phổi Trung ương lập tức chỉ đạo kích hoạt khẩn cấp Chương trình ghép phổi, đồng thời, hội chẩn lựa chọn người bệnh nhận tạng ngay trong đêm.
Sau khi hội chẩn với GS. Jasleen Giám đốc trung tâm ghép phổi UCSF (là Trung tâm y học uy tín lớn nhất miền Tây, Mỹ), GS. TS. Lê Ngọc Thành và TS. Nguyễn Công Hựu - Giám đốc Bệnh viện E - đã quyết định khởi động ca ghép phổi.
BV Phổi Trung ương đã huy động gần 100 thầy thuốc trực tiếp tham gia ca ghép cùng hàng chục thầy thuốc khác sẵn sàng điều động, và làm việc trực tuyến, với sự phối hợp từ Trung tâm điều phối ghép tạng Quốc gia, các BV Trung ương Quân đội 108, BV E, BV Hữu nghị, BV Tim Hà Nội …
Ca phẫu thuật được thực hiện bài bản theo tiêu chuẩn quốc tế từ Trung tâm ghép phổi UCSF - 1 trong 9 trung tâm ghép phổi lớn và uy tín nhất tại Hoa Kỳ, là dấu mốc lớn ghi nhận tiến bộ vượt bậc của các thầy thuốc BV Phổi Trung ương.
Trao đổi với VietTimes, PGS.TS. Vũ Xuân Phú - Phó Giám đốc BV Phổi Trung ương - thông tin: Ghép phổi là kỹ thuật khó nhất trong các kỹ thuật ghép tạng, đòi hỏi việc tổ chức của lãnh đạo BV rất khoa học, chặt chẽ; sự phối hợp nhịp nhàng của tất cả các bộ phận, của từng bác sĩ với việc đánh giá tình trạng phổi của người cho, người nhận rất chặt chẽ, quy trình lấy phổi và ghép phổi rất phức tạp, yêu cầu kỹ thuật cao từ khâu bảo quản, vận chuyển, kiểm soát nhiễm khuẩn, gây mê hồi sức, tim mạch, phẫu thuật lồng ngực, dược, huyết học, miễn dịch, phục hồi chức năng, dinh dưỡng,.. Bên cạnh đó, quá trình chăm sóc hậu phẫu cũng là yếu tố quyết định sự sống của người bệnh.
Thành công của ca ghép phổi này đã mở ra cơ hội sống cho hàng nghìn người bệnh mà chỉ thay phổi mới cứu chữa được, đồng thời, cho thấy Việt Nam đã tiếp cận và làm chủ được những kỹ thuật đỉnh cao trong ghép tạng. Thành tựu tiêu biểu của ngành Y tế Việt Nam này đã và sẽ góp phần quan trọng trong việc chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân.
Trước đó, BV Phổi Trung ương đã phối hợp với nhiều BV khác thực hiện thành công kỹ thuật ghép phổi, trong đó có ca bệnh ghép 2 lá phổi cho người đàn ông 56 tuổi ở Thanh Hoá được đánh giá là thành công toàn diện nhất tại Việt Nam với thời gian sống lâu nhất.
Với những thành công này Chương trình Ghép phổi của Việt Nam sẽ được ghi nhận vào danh sách của hệ thống ghép phổi trên thế giới.
Nữ bệnh nhân 21 tuổi, quê ở Bắc Kạn, đang là sinh viên một trường đại học, nhưng phải bỏ học giữa chừng vì mắc bệnh phổi giai đoạn cuối, phải thở oxy dài hạn tại nhà, phải có người hỗ trợ trong sinh hoạt hàng ngày với tiên lượng khả năng tử vong trong vòng vài tháng tới nếu không được ghép phổi.
Cô bị bệnh lý u cơ trơn bạch huyết ở phổi (LAM) hay còn gọi là bệnh phổi đục lỗ, là bệnh hiếm gặp. Bệnh này tạo các kén khí trong phổi, lan toả và làm mất chức năng phổi. Cô gái đã được quản lý tại Bệnh viện Phổi Trung ương từ năm 2020, và chờ ghép phổi từ vài tháng nay vì 2 lá phổi tổn thương nghiêm trọng, tình trạng suy hô hấp nặng.
