Cơ duyên với gen
Ở Việt Nam, ít người có khái niệm gì với cái tên Gene Friend Way. Nhưng công ty khởi nghiệp này cam kết chỉ cần một mẩu nước bọt, người xét nghiệm chờ thêm 4 tuần nữa từ phòng thí nghiệm bên Mỹ, là biết được họ cần phải ăn món gì để bổ sung vi chất, hay có khả năng gặp loại bệnh lý nào trong tương lai, đặc biệt là những căn bệnh nguy hiểm như tai biến mạch máu não, tiểu đường hay ung thư.
Trước khi trở thành đồng sáng lập và là CEO của Gene Friend Way, Cao Anh Tuấn lấy bằng Tiến sĩ về khoa học máy tính của Đại học Cornell (Mỹ). Ba năm sau đó, anh chính thức làm việc cho Google, ở bộ phận ứng dụng AI sau nhiều năm cộng tác.
Những thông tin quảng cáo của Google trên các website đều có sự góp sức của Tuấn.
Cơ duyên đưa một chàng trai chuyên ngành kỹ thuật đến ngành y tế dự phòng là vì lý do cá nhân, Tuấn kể, khi người thân có tiền sử về tai biến mạch máu não.
Tuy nhiên, vấn đề của một chuyên gia về Big Data (Dữ liệu lớn) và AI gặp phải là anh hoàn toàn không có kiến thức về gen và y tế. Vì thế, cơ duyên thực sự đến khi anh kết hôn với cô gái người Việt, lấy Tiến sĩ ở Mỹ trong lĩnh vực y sinh. Được vợ ủng hộ hết mình, kết hợp cùng 3 chuyên gia khác trong lĩnh vực y tế, cũng đến từ những trường đại học danh tiếng hàng đầu ở Mỹ, Tuấn quyết định rời Google để theo đuổi đam mê.
Nếu có thứ gì đó loài người chưa hiểu được thì bộ mã gen di truyền là một trong số đó. Trên thế giới, ngành phân tích gen đã tiến bước rất xa, giải mã được những thông tin di truyền được giấu kín bao lâu nay. Bởi lẽ, các bệnh lý của con người, bên cạnh những tác động bên ngoài, còn xuất phát từ thông tin di truyền để lại trong từng mã ADN của từng người. Không có bộ ADN nào là giống nhau, vì vậy, có người dễ mắc bệnh lý này, có người lại gặp phải bệnh lý khác. Khát vọng của Tuấn và cộng sự chính là phát hiện được điểm khác nhau đó đến từ đâu, dựa trên những bằng chứng khoa học.
Ban đầu, nhóm của Tuấn chỉ tập trung vào bệnh ung thư. Nhưng sau thời gian khảo sát thực tế, nhu cầu người dùng lại cần nhiều hơn thế. Vì thế, Gene Friend Way mới mở rộng ra thêm nhiều yếu tố khác. Kết quả phân tích về gen sẽ đáp ứng được nhu cầu cơ bản của người dùng, đó là hiểu về dưỡng chất mà cơ thể đang thiếu để có kế hoạch luyện tập thể thao và thực đơn tốt hơn, cuối cùng mới là khảo nghiệm khả năng mắc các bệnh lý nghiêm trọng, bao gồm cả ung thư.
Giải mã gen người Việt
Công nghệ phân tích về gen đã xuất hiện từ lâu ở những nước phát triển. Tuy nhiên, theo Tuấn, những nghiên cứu trên thế giới đa phần đều được thực hiện dựa trên các bộ mẫu là người da trắng. Trong khi đó, cấu trúc gen giữa các chủng người lại khác nhau.
Ở Hồng Kông, cũng có một công ty cung cấp dịch vụ kiểm tra và phân tích gen tương tự. Tuy nhiên, theo Tuấn, họ chủ yếu chỉ dùng lại các kết quả nghiên cứu của người da trắng và tập trung nguồn lực vào marketing. “Việc marketing tốt sẽ giúp thuyết phục người dùng sử dụng sản phẩm, nhưng để người dùng hiểu được công nghệ bên dưới như thế nào là rất khó. Còn mình thì công nghệ là điểm mấu chốt; người châu Á, đặc biệt là người Việt Nam phải có công nghệ phân tích gen, nghiên cứu và phát triển cho chủng tộc mình”, Tuấn nói.
“Hiện nay, số lượng gen có liên quan đến đặc tính của người mà các nhà khoa học tìm ra nhiều hơn gấp 10 lần số lượng gen được công bố 3 năm về trước. Vì vậy, các sản phẩm về phân tích gen cần phải cập nhật để phân tích các dữ liệu mới nhất”, Tuấn nhận định. Cập nhật những phát hiện mới nhất về gen, đưa vào ứng dụng ngay lập tức là điểm mà nhà sáng lập Gene Friend Way nhấn mạnh. “Các ông lớn khác chậm cập nhật công nghệ phân tích dữ liệu để đưa ngay những kết quả nghiên cứu khoa học mới nhất vào công nghệ y sinh”, Tuấn nhận định.
Điều này có thể lý giải vì sao Tuấn lại tham gia vào một đội ngũ mà 4 người sáng lập còn lại đều làm việc trong lĩnh vực y tế. Chính kinh nghiệm từ việc thực hành và ứng dụng AI từ quãng thời gian làm việc cho Google đã giúp Tuấn thay đổi vấn đề này. Việc vận dụng AI giúp đội ngũ của Tuấn giảm thiểu thời gian nghiên cứu đáng kể. Anh ví dụ, một sản phẩm có thể mất 2 năm để xây dựng nay chỉ còn 6 tháng.
“Đến năm 2020, lĩnh vực phân tích gen sẽ trở thành trào lưu chính trong y tế”, báo cáo PwC nhận định. Đến năm 2017, lĩnh vực phân tích gen di truyền toàn cầu được định giá gần 7,9 tỉ USD, tăng trưởng CAGR khoảng 11,5% trong giai đoạn 2018-2023, theo báo cáo của Mordor Intelligence.
Lĩnh vực phân tích gen thú vị đến nỗi năm ngoái, tờ The Economist có bài nhận định ngành bảo hiểm sẽ điêu đứng vì các nhà di truyền học. Bởi chỉ một bài kiểm tra với vài trăm USD, những căn bệnh đáng sợ như Alzheimer có thể sớm được phát hiện. “Thông tin khi đó sẽ trở nên rất quyền lực”, The Economist nhận định. Người dùng biết mình có gen “xấu” cố tình mua bảo hiểm, còn các công ty bảo hiểm cũng sẽ từ chối bán nếu biết được ai có gen xấu, một khi mua được thông tin về di truyền của mỗi người.
Với Tuấn, đường vẫn còn rất dài, đặc biệt là khi muốn thống kê, cần dựa vào lượng mẫu đủ lớn, tức phải cần nhiều người Việt tham gia. Việc phát hiện sớm các thông tin di truyền trên gen sẽ giúp người dùng hành xử tích cực hơn trong cuộc sống, như tăng cường tập thể thao, hay tìm cách giảm cân. Rõ ràng, chi phí cho y tế dự phòng bao giờ cũng rẻ hơn chi phí điều trị, Tuấn cho biết.
Chưa có chương trình marketing nào, nhưng Tuấn cho biết anh giảm giá 25% cho các chương trình kiểm tra gen với những người yêu thích việc chạy marathon như anh, như một cách phòng ngừa bệnh tật.
Theo Nhịp cầu Đầu tư
https://nhipcaudautu.vn/biz-tech/ky-su-google-tim-cach-doc-gen-nguoi-viet-3325711/
