Cựu thủ tướng Đức Angela Merkel đã bảo vệ quyết định chặn con đường gia nhập NATO của Ukraine trong nhiệm kỳ của mình, cảnh báo rằng bà biết rằng việc mời Kiev gia nhập khối liên minh do Mỹ lãnh đạo sẽ khiêu khích Nga và gây nguy hiểm cho an ninh châu Âu.
Trong các trích đoạn từ cuốn sách “Tự do: Ký ức 1954-2021” do Die Zeit xuất bản trong hôm 21/11, bà Merkel viết về hội nghị thượng đỉnh NATO quan trọng năm 2008 tại Bucharest, nơi các đơn xin gia nhập Kế hoạch hành động thành viên (MAP) của Ukraine và Georgia đã được tranh luận.
Bà Merkel, khi đó đang trong nhiệm kỳ thứ hai với tư cách là Thủ tướng Đức, đã phản đối động thái này, lập luận rằng nó sẽ gây hấn với Moscow mà không cung cấp đủ bảo đảm an ninh cho những bên nộp đơn.
“Tôi nghĩ rằng thật ảo tưởng khi cho rằng quy chế MAP sẽ bảo vệ được Ukraine hoặc Georgia”, bà giải thích. “Liệu các quốc gia thành viên NATO có đáp trả bằng quân sự, bằng quân đội và vật chất, nếu Nga tấn công không? Liệu tôi có được Bundestag (Quốc hội) ủy nhiệm để gửi quân Đức không? Tôi không nghĩ vậy”.
Bà Merkel kể lại cuộc trao đổi với Tổng thống Nga Vladimir Putin, người được cho là đã nói với bà: “Bà sẽ không làm Thủ tướng mãi mãi. Và sau đó họ sẽ trở thành thành viên của NATO. Và tôi muốn ngăn chặn điều đó”. Bà nói thêm, “Tôi nghĩ: Ông cũng sẽ không làm Tổng thống mãi mãi. Tuy nhiên, mối lo ngại của tôi về căng thẳng với Nga tại Bucharest vẫn không thay đổi”.
Những người chỉ trích cho rằng cách tiếp cận thận trọng của bà Merkel đã tiếp thêm động lực cho ông Putin. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky là một trong những người chỉ trích bà gay gắt nhất, cáo buộc Đức ưu tiên quan hệ năng lượng với Nga hơn là an ninh của Kiev.
Merkel thừa nhận rằng lời hứa hẹn mơ hồ của hội nghị thượng đỉnh rằng Ukraine và Georgia "sẽ trở thành thành viên NATO" là một sự khiêu khích nhắm vào Moscow. Bà mô tả đó là một "tiếng thét xung trận", đồng thời nói thêm rằng sự do dự của bà xuất phát từ nhu cầu bảo vệ an ninh tập thể của NATO.
"Các thành viên mới phải củng cố liên minh nói chung", bà viết, chỉ ra rằng chỉ có một số ít người Ukraine ủng hộ tư cách thành viên NATO vào thời điểm đó.
Mặc dù đã rút lui khỏi đời sống công chúng, bà Merkel vẫn phải đối mặt với những lời chỉ trích liên tục về chính sách của bà đối với Nga, bao gồm cả việc Berlin phụ thuộc vào khí đốt giá rẻ của Nga. Năm 2022, bà đã từ chối những lời kêu gọi xin lỗi, khẳng định rằng các quyết định của bà xuất phát từ thực tế của thời điểm đó.
Việc Ukraine gia nhập NATO đã trở thành chủ đề tranh luận giữa các thành viên hiện tại của khối. Nhiều quốc gia đã lên tiếng ủng hộ Kiev cuối cùng sẽ gia nhập tổ chức này; Estonia lập luận rằng động thái này sẽ mang lại sự đảm bảo an ninh tốt nhất cho Ukraine.
Tuy nhiên, một số quốc gia thành viên, dẫn đầu là Mỹ và Đức, được cho là vẫn chưa muốn chính thức gửi lời mời đến Kiev. Đại sứ của Washington tại NATO, Julianne Smith, đã nói với Politico vào tháng trước rằng khối này vẫn chưa đạt đến điểm mà họ sẵn sàng cung cấp tư cách thành viên cho Ukraine. Thủ tướng Đức Olaf Scholz cũng bày tỏ lo ngại rằng động thái như vậy có thể dẫn đến một cuộc chiến tranh toàn diện giữa Nga và NATO.
Tổng thống Putin cảnh báo đáp trả các nước cung cấp vũ khí tấn công Nga
Lộ diện tướng chỉ huy lực lượng đặc biệt Triều Tiên chiến đấu bên cạnh quân đội Nga
