Theo Thượng tá Nguyễn Văn Cương, Phó trưởng Phòng Cảnh sát đường thủy, Công an TP Hà Nội, hiện nay trên địa bàn thành phố có hàng chục doanh nghiệp đăng ký khai thác nạo vét luồng, bãi nổi, nước cảng, bến thủy nội địa và kết hợp tận thu sản phẩm.
Tuy rằng hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, sai phép trên địa bàn Hà Nội đã được xử lý, nhưng từ năm 2015 đến nay, khi các cơ quan chức năng ra chủ trương chấp thuận các dự án nạo vét luồng đường thủy, kết hợp tận thu sản phẩm, cấp phép, chấp thuận việc đăng ký khối lượng cát theo dự án thì nổi lên một số vấn đề gây mất ổn định trật tự an toàn giao thông, an toàn xã hội.
Trong đó, hầu hết các doanh nghiệp “quên” thông báo kế hoạch triển khai dự án; phương tiện không có đầy đủ giấy tờ về an toàn kỹ thuật; phương tiện không đúng chủng loại, số lượng phương tiện thi công nhiều hơn số lượng phương tiện được cho phép; thi công cả vào ban đêm gây phức tạp tình hình.
Trước thực trạng này, tại Hội nghị đánh giá tình hình về khai thác cát vừa diễn ra ngày 23/9, Đại tá Khuất Văn Kiều, Trưởng Phòng Cảnh sát đường thủy yêu cầu các doanh nghiệp khai thác cát khẩn trương hoàn tất các thủ tục liên quan đến đăng ký, cấp phép và tuyệt đối không được khai thác vào ban đêm. Phòng Cảnh sát đường thủy sẽ tổng kiểm tra hoạt động khai thác cát trên địa bàn các tuyến sông, thu giữ, tiêu hủy tất cả những phương tiện tàu bè tự chế khai thác cát trái phép.
Theo thống kê của cơ quan chức năng, trong năm 2016 lực lượng Công an TP Hà Nội đã phát hiện, bắt giữ nhiều vụ khai thác cát trái phép trên dọc tuyến sông Hồng, sông Đuống thuộc địa bàn các huyện Gia Lâm, Ba Vì và quận Long Biên.
Cụ thể, khoảng 22h30 ngày 3/5, cơ quan chức năng đã bắt giữ 1 tàu vỏ sắt số hiệu NĐ – 3014 đang hút trộm cát trái phép dưới lòng sông (đoạn thuộc địa bàn xã Bát Tràng, huyện Gia Lâm). Cùng thời điểm này, chiếc tàu vỏ sắt số hiệu HY - 0458 do Trần Văn Hùng (31 tuổi) và Nguyễn Văn Trường (33 tuổi) đều ở huyện Kim Thành, tỉnh Hải Dương đang vận hành hút cát trái phép dưới lòng sông thuộc địa bàn xã Bát Tràng.
Vào lúc 1h30 ngày 4/5, đơn vị đã bắt giữ 1 tàu hút cát số hiệu HD - 0502 đang khai thác cát trái phép dưới lòng sông, đoạn thuộc địa bàn phường Thanh Lương, quận Hai Bà Trưng. Ngày 5/4, bắt giữ 2 tàu hoạt động hút cát trái phép lòng sông Hồng, thuộc thôn Phú Xuyên, xã Phú Châu, huyện Ba Vì.
Có thể thấy, lợi nhuận từ việc khai thác cát trái phép quá lớn nên dù bị kiểm tra, xử lý gắt gao, các đối tượng “cát tặc” luôn tìm mọi thủ đoạn để đối phó, tiếp diễn vi phạm. Trong đó, các đối tượng thường xuyên hoạt động vào ban đêm hòng tránh sự kiểm tra, giám sát của cơ quan chức năng.