Đối phó Trung Quốc, Nhật sắp tiến hành tập trận lớn chưa từng thấy trong vòng 28 năm

Tất cả các căn cứ, đơn vị và thao trường trên khắp Nhật Bản sẽ đồng thời tiến hành cuộc tập trận lớn trong hai tháng tới, với sự tham gia của Hải quân, Không quân, quân đội Mỹ đóng tại Nhật Bản và các đơn vị dân sự cũng sẽ hỗ trợ hậu cần vận tải. Mặc dù Bộ tham mưu Lục quân không tiết lộ chi tiết cuộc tập trận, nhưng nhiều cơ quan truyền thông Nhật Bản đã chỉ ra rằng Lục quân Nhật Bản tiến hành cuộc tập trận lớn nhất sau 28 năm này chủ yếu là để “đáp trả hành động bành trướng của Trung Quốc”. Tờ Yomiuri Shimbun nói rõ, giả định của cuộc tập trận lớn này chính là "đánh chiếm lại Senkaku” (Trung Quốc gọi là Điếu Ngư).

Tờ Southern Japan Shimbun chỉ ra rằng cuộc tập trận quy mô lớn do Lục quân Nhật tiến hành từ ngày 15/9 đến cuối tháng 11 là lần đầu tiên kể từ năm 1993, tất cả Lực lượng Lục quân tham gia một cuộc tập trận. Người ta ước tính chỉ riêng Lục quân sẽ có 100.000 người tham gia, bao gồm toàn bộ quân đến từ Kyushu, Hokkaido, Shikoku và Tohoku. Lần gần đây nhất Nhật Bản tổ chức tập trận quy mô quốc gia là vào năm 1993, khi đó 140.000 người được huy động tập trận trong khoảng 3 tuần. Trong hơn nửa thế kỷ kể từ khi Lực lượng Phòng vệ (quân đội) Nhật Bản được thành lập, các cuộc tập trận quy mô lớn tương tự mới chỉ được tổ chức 4 lần.

Các đơn vị Lục quân, Hải quân, Không quân Nhật được bố trí ở các đảo Tây Nam gần Trung Quốc (Ảnh: Storm).

Trả lời về mục đích của cuộc tập trận này, Bộ Quốc phòng Nhật chỉ nói rằng để tăng cường sức chiến đấu, trong khi tờ South Japan Shimbun viết: “Trước việc Trung Quốc tăng cường tiếp cận vùng biển, nên cuộc tập trận chủ yếu nhằm nâng cao khả năng răn đe và phản ứng trước Trung Quốc, đồng thời tăng cường khả năng phòng thủ của quần đảo Tây Nam”.

Tuy nhiên, tờ Yomiuri Shimbun hồi đầu năm đã tiết lộ rằng cuộc tập trận thực chất là một quyết định chung của Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nobuo Kishi và Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin tại Tokyo nhằm "huy động các lực lượng trên bộ, trên biển và trên không tham gia huấn luyện chung với quy mô cực kỳ hiếm thấy".

Lục quân Nhật diễn tập đổ bộ đánh chiếm đảo (Ảnh: Reuters).

Tờ Yomiuri Shimbun cũng cho biết, giả định của cuộc tập trận này là “quần đảo Senkaku bị nước ngoài xâm lược, chiếm đóng và liên quân Mỹ - Nhật sẽ giành lại vùng lãnh thổ đã mất từ ​​tay đối phương”. Tờ Okinawa Times cho biết lực lượng chính chịu trách nhiệm "tái chiếm Senkaku" có thể vẫn là Lữ đoàn 15 đóng tại Okinawa. Tờ Southern Japan Shimbun cho biết Lữ đoàn 14 cũng sẽ tiến hành huấn luyện cơ động ở Kyushu. Phần còn lại của quân đội sẽ tập trung vào huấn luyện cơ động, được coi là kiểm tra khả năng cơ động theo yêu cầu của "Kế hoạch chuẩn bị lực lượng phòng thủ trung hạn".

Mặc dù tờ Southern Japan Shimbun đưa tin độc quyền về chi tiết của kịch bản cuộc tập trận không đề cập đến chi tiết "tái chiếm Senkaku", nhưng đề cập rằng Lục quân từ cuối tháng 9 sẽ tập trung ở thao trường Kirishima và Ebino ở thành phố Ebino, tỉnh Miyazaki và Kirishima, tỉnh Kagoshima để tập trận; sẽ huy động 3.100 người và khoảng 800 phương tiện quân sự tham gia cuộc tập trận ở đây. Trong toàn bộ thời gian diễn ra cuộc tập trận, 100 ngàn binh sĩ, 20.000 xe quân sự và 120 máy bay quân sự các loại sẽ được huy động. Trọng tâm của cuộc tập trận sẽ bao gồm cả hậu cần, vận tải, trưng binh, kết nối thông tin liên lạc, hỗ trợ và chi viện dân sự.

Lục quân Nhật diễn tập bắn đạn thật Fuji tháng 5/2021 (Ảnh: Reuters).

Về địa điểm diễn tập của Lực lượng Phòng vệ ở các đảo Tây Nam, Thông tấn xã Jiji cho rằng rất có thể chọn đảo Kuba và đảo Taisho thuộc quần đảo Senkaku, chứ không phải là đảo lớn nhất Senkaku. Ngoài việc tránh làm gia tăng tranh chấp Nhật - Trung, đảo Kuba và đảo Taisho vốn đã được quân đội Mỹ sử dụng làm địa điểm tập trận và do quân đội Mỹ đồn trú tại Nhật Bản quản lý. Chỉ cần Mỹ đồng ý, khả năng tiến hành các cuộc tập trận ở hai nơi này là hoàn toàn có thể.

Thông tấn xã Jiji chỉ ra rằng theo "Hướng dẫn Hợp tác phòng vệ Mỹ-Nhật" năm 2015, Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản không chỉ chịu trách nhiệm bảo vệ các hòn đảo xa bờ mà còn đóng vai trò là lực lượng tác chiến chính. Quân đội Mỹ chỉ hỗ trợ, nhưng mức độ can dự thực tế của quân đội Mỹ vẫn chưa rõ ràng.

Bản kế hoạch tập trận của Lục quân Nhật sắp diễn ra (Ảnh: Storm).

Trên thực tế, vào tháng 10 năm ngoái, các cơ quan truyền thông Nhật Bản đã đưa tin Nhật Bản và Mỹ sẽ tiến hành các cuộc tập trận quy mô lớn chống lại các mối đe dọa từ Trung Quốc. Khi đó, tờ Yomiuri Shimbun cho rằng giả định diễn tập là “sau khi Trung Quốc vũ trang xâm phạm Đài Loan gây nên chiến tranh, các đảo Tây Nam bị cuốn vào; quần đảo Senkaku thậm chí bị rơi vào tay Trung Quốc chỉ 4 ngày sau khi chiến tranh bắt đầu”.

Yomiuri Shimbun vào thời điểm đó đã đưa tin độc quyền rằng Lực lượng Lục quân sẽ tiến hành cuộc tập trận chưa từng có với quy mô 140.000 người vào năm 2021. Tuy nhiên, giả định được đưa ra vào thời điểm đó không chỉ là "các lực lượng vũ trang nước ngoài xâm lược Senkaku", mà là sự tham gia của các đảo Tây Nam Nhật Bản sau khi Trung Quốc vũ trang xâm chiếm Đài Loan gây ra chiến tranh. Khi đó, một quan chức Nhật Bản cũng tiết lộ rằng việc Trung Quốc có vũ trang xâm phạm Đài Loan tương đương với một "trò chơi sân khách" đối với quân đội Mỹ. Theo suy luận của quân đội Mỹ, trong tình huống quân đội Trung Quốc xâm lược Đài Loan, quân đội Mỹ tiếp tục thua trận, Yomiuri Shimbun thậm chí còn ước tính quần đảo Senkaku rơi vào tay kẻ thù chỉ 4 ngày sau khi bắt đầu nổ ra chiến tranh.

Ông Taro Kono, cựu Bộ trưởng Ngoại giao và Quốc phòng Nhật, ứng cử viên chức Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do tới đây (Ảnh: Storm).

Ông Taro Kono ngày 10/9 vừa chính thức thông báo tham gia tranh cử chức Chủ tịch Đảng Dân chủ Tự do, năm ngoái đã tham gia diễn đàn trên mạng của "Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế" (CSIS) ở Washington với tư cách là Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Nhật Bản. Ông Taro Kano khi đó nhấn mạnh rằng Nhật Bản cần thể hiện thái độ cứng rắn đối với Trung Quốc và nói thẳng: "Trung Quốc là một mối đe dọa an ninh đối với Nhật Bản" và tin rằng các lực lượng Đồng minh sẽ đứng ra bảo vệ quần đảo Senkaku.

Ông Taro Kono nói rằng Nhật Bản không nên nhân nhượng Trung Quốc, nếu không Biển Hoa Đông sẽ trở thành một Biển Đông khác. "Đối với quần đảo Senkaku, chúng ta sẵn sàng chiến đấu chống lại Trung Quốc!".

Các Bộ trưởng Quốc phòng và Ngoại giao Mỹ, Nhật tại cuộc gặp gỡ "2+2" hồi tháng 2/2021 (Ảnh: AP).

Ông Taro Kono khi đó cho biết, trước đây khi còn là Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, ông rất thận trọng về quan hệ Trung - Nhật và cố gắng không trực tiếp đưa ra những tuyên bố kiểu như "Trung Quốc là mối đe dọa của Nhật Bản", chỉ nhiều lần bày tỏ quan ngại trước báo giới. Nhưng bây giờ với tư cách là Bộ trưởng Quốc phòng, ông phải thừa nhận rằng "Trung Quốc đã trở thành một mối đe dọa an ninh đối với Nhật Bản". (Lưu ý: ông Kono đã từ chức cùng với Thủ tướng Shinzo Abe ngày 16/9 năm ngoái, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng hiện nay là ông Nobuo Kishi).

Ông Taro Kono cũng nói tại một diễn đàn năm ngoái rằng Trung Quốc hiện có sức mạnh và tham vọng, vì vậy Nhật Bản phải theo dõi chặt chẽ những gì họ sẽ làm và cần thể hiện quyết tâm bảo vệ mình. Nhật Bản và Mỹ cũng sẽ xác nhận xem Trung Quốc có kế hoạch bành trướng trong khu vực hay không.