Trong cuốn tiểu thuyết khoa học viễn tưởng "The Three Body Problem" (Tam Thể) của nhà văn Lưu Từ Hân (Trung Quốc), một loài ngoài hành tinh đã cố gắng xâm chiếm trái đất bằng việc ngăn cản tiến bộ khoa học của con người. Việc người ngoài hành tinh ngăn chặn những đột phá trong vật lý cũng giống như bật nút công tắc ngăn con người không thể đạt được tiến bộ công nghệ được nữa.
Thành công ngắn hạn
Quan sát cuộc đối đầu công nghệ hiện tại giữa Mỹ và Trung Quốc, sự siết chặt của Mỹ đối với lĩnh vực bán dẫn cũng giống như sự thất bại của con người trong tiểu thuyết của Lưu Từ Hân. Với việc yêu cầu tất cả các nhà cung cấp của Mỹ phải xin giấy phép bán công nghệ cho SMIC - nhà sản xuất chip tiên tiến và lớn nhất Trung Quốc, Washington đã tuyên bố ý định của mình một cách rõ ràng: Mỹ sẽ làm mọi thứ để ngăn chặn những tiến bộ trong lĩnh vực bán dẫn cũng như tiến bộ công nghệ nói chung của Trung Quốc. Đòn tấn công này của Mỹ trước mắt đã đạt được 3 điều cùng một lúc:
Thứ nhất, Mỹ đã bước đầu ngăn chặn sự tiếp cận của SMIC đối với các quy trình sản xuất chip tiên tiến như 14nm và 7nm, trong đó, các nút quy trình càng nhỏ, các chip càng tiên tiến.
SMIC có trụ sở tại Thượng Hải đã lên kế hoạch tăng cường nghiên cứu các tiến trình tiên tiến 14nm trong năm nay và sắp tới là 7nm. Tuy nhiên, sau lệnh cấm, hãng hầu như không thể tiếp tục kế hoạch theo đuổi các công nghệ này được nữa vì hãng phụ thuộc vào các nhà cung cấp Mỹ về thiết bị và một số vật liệu quan trọng.
 |
|
Ảnh: FT
|
Thứ hai, yêu cầu giấy phép mới của Washington đã xóa sạch hy vọng mong manh cuối cùng của Huawei trong việc để cho nhà sản xuất chip bên thứ ba sản xuất chip trong khi công ty giữ vai trò thiết kế. SMIC đã không thể hợp tác với Huawei do lệnh cấm tất cả các công ty ngoài Mỹ bán linh kiện có chứa công nghệ Mỹ cho Huawei.
Trước đây, từng có hy vọng rằng nếu SMIC có thể thành công trong việc làm chủ quy trình 14nm và 7nm, hãng có thể tìm ra cách thoát khỏi lệnh cấm và tiếp tục sản xuất chip cho Huawei. Tuy nhiên, không chỉ viễn cảnh đó tiêu tan mà chính tương lai của SMIC cũng đang bị hoài nghi.
Thứ ba, các yêu cầu về giấy phép khiến năng lực phát triển của toàn bộ ngành công nghiệp bán dẫn Trung Quốc bị giảm một cách đáng kể. Các nhà máy sản xuất chất bán dẫn, xưởng sản xuất chip, nhà thiết kế mạch tích hợp và người dùng cuối,… tất cả tạo đã tạo nên toàn bộ dây chuyền công nghiệp bán dẫn. Nếu SMIC không thể thúc đẩy các quy trình sản xuất chip của mình thì các phân đoạn liên quan cũng không thể hoạt động.
Với quy mô thống trị và tính ưu việt trong công nghệ chip của Mỹ, việc Mỹ tiếp tục ngăn chặn sự nghiệp bán dẫn của Trung Quốc vẫn phát huy tác dụng. Theo Nikkei, mục tiêu cuối cùng của chính phủ Mỹ là duy trì và thậm chí là tăng cường sự phụ thuộc của Trung Quốc vào công nghệ chip nước này.
Trung Quốc vẫn là thị trường bán dẫn lớn nhất thế giới về lượng tiêu thụ sau khi Intel và ADM có được giấy phép để tiếp tục cung cấp chip cho Huawei. Một công ty công nghệ khác của Mỹ - Qualcomm cũng có khả năng sẽ tiếp được cấp giấy phép. Nhìn chung, lệnh cấm xuất khẩu dường như được thiết kế để tạo điều kiện cho các nhà sản xuất chip Mỹ tiếp tục thống trị thị trường Trung Quốc.
Liệu Mỹ có đang thúc đẩy ngành công nghiệp chip của Trung Quốc?
 |
|
Ảnh: Bloomberg
|
Ở một phương diện khác, việc bị Mỹ o ép đã khơi dậy lòng tự tôn dân tộc của Trung Quốc. Các công ty và chính phủ Trung Quốc đều đồng lòng ủng hộ việc tự lực sản xuất chip.
Nhu cầu về một ngành công nghiệp chip thay thế trong nước tại Trung Quốc đang trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Huawei được cho là đang xây dựng dây chuyền sản xuất chip của riêng mình mà không sử dụng công nghệ Mỹ. Một dây chuyển sản xuất quy trình 45nm dự kiến sẽ đi vào hoạt động vào cuối năm nay và dây chuyền 28nm sẽ ra mắt vào năm sau khi Huawei tiếp tục cải thiện quy trình sản xuất chip của hãng.
Các nhà đầu tư cũng đang đặt kỳ vọng vào các công ty có bán dẫn của Trung Quốc, chẳng hạn như các công ty thiết bị, vật liệu và phần mềm. Các hợp đồng đầu tư trong lĩnh vực này đã tăng 200% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 60 tỷ NDT trong 7 tháng đầu năm 2020. Con số này dự kiến sẽ đạt 100 tỷ NDT vào cuối năm nay, hoặc gấp ba tổng số năm ngoái. Sự quan tâm mạnh mẽ của khu vực tư nhân đối với lĩnh vực bán dẫn như vậy cũng chưa từng được chứng kiến trong thời kỳ trước đây.
Với tiền, năng lực và thị trường chip lớn nhất thế giới, khó khăn để Trung Quốc có thể xây dựng chuỗi công nghiệp nội địa của riêng mình chỉ là vấn đề thời gian. Nếu quốc gia này xây dựng thành công, nó sẽ trở thành tổn thất lớn nhất đối với các công ty bán dẫn Mỹ. Washington chắc chắn biết về mối đe dọa này nhưng “chủ nghĩa ăn xổi” của nó chỉ ủng hộ những lợi ích trước mắt và không có gì khác ngoài điều đó.
Đương nhiên, nỗ lực xây dựng chuỗi cung ứng nội địa của Trung Quốc đã và đang phải đối mặt với một số thách thức lớn. Đã có một số dự án thất bại khiến các khoản đầu tư trị giá hàng chục tỷ NDT “bốc hơi”. Sự gián đoạn này cũng ảnh hưởng không nhỏ đến chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu, gây thiệt hại cho các quốc gia ngoài Mỹ và Trung Quốc.
Trong “Tam Thể” của Lưu Từ Hân, người ngoài hành tinh và con người đã phải đối mặt với sự hủy diệt sau nhiều thế kỷ đối đầu - một kết cục hai bên cùng thất bại đã được định sẵn ngay từ đầu tiểu thuyết. Quay trở lại cuộc chiến công nghệ Mỹ - Trung hiện nay, vẫn có tia hy vọng rằng cả hai quốc gia sẽ tránh được thương vong nếu đi theo con đường giải quyết vấn đề mang tính xây dựng.
Theo Nikkei Asian Review
