Mặc dù Biển Đông có vị thế rất lớn về địa chính trị, rất ít người biết được biển cận biên này của nhiều quốc gia ven biển, đang tranh chấp vị thế kiểm soát vùng nước này.
Biển Đông là gì?
Biển Đông tiếp giáp với Thái Bình Dương và bao trùm một khu vực khoảng 1,4 triệu dặm vuông (3,5 triệu km vuông).
Biển là vùng nước bán khép kín và kéo dài từ eo biển Singapore tới eo biển Đài Loan. Các nước Trung Quốc, Indonesia, Malaysia, Brunei, Philippines, Việt Nam và Đài Loan đều có đường hải giới bao quanh trên biển Đông.
Vùng nước rộng lớn Biển Đông được coi là có nguồn tài nguyên tuyệt vời cho phát triển kinh tế biển (nguồn thủy hải sản giàu và trữ lượng dầu khí có tiềm năng khổng lồ dưới đáy biển) đồng thời là vị trị quan trọng đối với chiến lược địa chính trị của các quốc gia.
Hạm đội tàu cá Trung Quốc khởi hành từ cảng Shenjiawan tại Zhoushan, tỉnh Chiết Giang về phía ngư trường Biển Đông, ngày 17.09,2012.
Tại sao điều đó thực sự quan trọng?
Tám quốc gia ven biển Đông cùng có những tuyên bố tranh chấp chồng lấn về chủ quyền các đảo nổi và đảo chìm trên vùng nước này. Nước nào có khả năng kiểm soát được các đảo và quần đảo đó đương nhiên có khả năng kiểm soát toàn bộ vùng nước Biển Đông.
Những căng thẳng địa chính trị có xu hướng chuyển thành xung đột tiềm năng. Ý nghĩa của Biển Đông không những nằm ở nguồn tài nguyên thủy hải sản, năng lượng dầu khí, tuyến đường vận tải biển nhộn nhịp nhất thế giới, đồng thời ưu thế chiến lược sẽ thuộc về quốc gia kiểm soát vùng nước nóng này.
Khác với các vùng biển khác, Biển Đông có 3 yếu tố tạo lên vị thế một trong những biển quan trọng, nếu không nói là quan trọng nhất, buộc phải cảnh giác và dường như là nguyên nhân chắc chắn cho một cuộc xung đột rất lớn sẽ xảy ra trong vài thập kỷ tới
Biển Đông là khu vực rất giàu có về tài nguyên thủy hải sản, là nguồn sinh sống và nguồn thực phẩm dinh dưỡng cúa rất các vùng có dân số đông trong khu vực. Biển Đông cũng là vùng nước đánh bắt thủy sản hấp dẫn nhất trên thế giới. Ai có được quyền lực quản lý vùng biển cũng có nghĩa là có được một nguồn lợi khổng lồ từ vùng tài nguyên thủy hải sản lớn nhất của các vùng nước trên đại dương.
Sự sống từ nguồn tài nguyên thủy sản này rất quan trọng dựa trên cơ sở cung cấp thực phẩm cho khu vực. Cùng với sự bùng nổ dân sổ của nhiều quốc gia trong đó có Trung Quốc, vấn đề đảm bảo thực phẩm có vị trí trọng tâm trong ổn định và sức sống lâu bền của các nước ven biển Đông.
Việc khám phá được nguồn năng lượng tự nhiên dầu và khí gas dưới đáy biển đã lôi kéo các nước trong khu vực gia tăng sức nóng cho những đòi hỏi chủ quyền nhằm khống chế biển Đông. Các quan chức Trung Quốc đáng giá dự trữ dầu thô ở biển Đông vào khoảng một ngìn tỷ USD. Cục Địa chất Trung Quốc tuyên bố rằng lượng dự trữ dầu mỏ trong và xung quanh các đảo sẽ vượt quá lượng dự trữ của các quốc gia OPEC như Kuwait hay thậm chí Iraq.
Tiềm năng của khí gas tự nhiên còn lớn hơn. Nếu như nước nào đó có được quyền lực quản lý và kiểm soát khu vực biển, họ sẽ dành được sự độc lập về nguồn năng lượng và có được nguồn thu nhập ổn định. Đây là phạm trù bắt buộc thuộc lĩnh vực an ninh quốc gia đối với tất cả các nước trong khu vực, đặc biệt là Trung Quốc.
Kiểm soát biển Đông là một vấn đề sống còn trong việc hoạch định hệ thống cung cấp năng lượng của các quốc gia ven biển khu vực Á-Âu và vào sâu trong lục địa rộng lớn. Biển Đông cũng được coi là khu vực liên kết và giao tiếp tự nhiên giữa Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương. Lối liên kết hai đại dương được gọi là “Malacca Dilemma”.
Malacca Dilemma đề cập đến sự phụ thuộc của Trung Quốc và các quốc gia khác trong khu vực trên eo biển Malacca cả về kinh tế và về địa. Eo biển Malacca là tương tự trong quan tới eo biển Hormuz ở vùng Vịnh Ba Tư. Một phần ba của tất cả các quá cảnh thương mại toàn cầu thông qua các eo biển cũng như hơn đa số các nguyên liệu và nhu cầu năng lượng cho nền kinh tế của Trung Quốc và khu vực.
“Cánh cửa cuối cùng -Malacca Dilemma” cho thấy sự phụ thuộc của Trung Quốc và các quốc gia khác trong khu vực vào eo biển Malacca cả về kinh tế và địa chính trị. Eo biển Malacca có ý nghĩa quan trọng tương tự như eo biển Hormuz ở vùng Vịnh Ba Tư. Một phần ba các tuyến vận tải thương mại quá cảnh toàn cầu cũng như đại đa số nhu cầu năng lượng, nguyên liệu thô của nền kinh tế Trung Quốc và khu vực phải vận chuyển qua eo biển này.
Do lưu lượng tăng lên trong những năm qua nó đã trở thành một điểm nút. Sự bất lực của các quốc gia này có được ảnh hưởng của nó trên đường thủy cho các nhà hoạch định quân sự e ngại cuối cùng.
Cùng với sự gia tăng lưu lượng vận tải hàng hóa những năm qua, eo biển đã trở thành một điểm nút quan trọng có vị thế chiến lược địa chính trị bậc nhất toàn cầu nằm dưới quyền kiểm soát của Mỹ và đồng minh, Sự khó khăn của các quốc gia trong việc tìm kiếm một phương pháp nhằm gây ảnh hưởng lên tuyến đường vận tải quan trọng và kiểm soát nó đã khiến cho các nhà hoạch định chiến lược quân sự của siêu cường kinh tế vô cùng lo ngại về cánh cửa cuối cùng này. Điều đó cũng khiến họ thường xuyên có những động thái gây căng thẳng và gia tăng sức mạnh quân sự.
Mặc dù Trung Đông, cuộc chiến chống khủng bố và ISIS vẫn là vấn đề quan trọng nhất, thế giới cũng cần phải chú ý đến và làm quen nhiều hơn với tình hình biển Đông, trước khi những căng thẳng về tranh chấp và đòi hỏi chủ quyền dẫn đến sự bùng nổ một cuộc chiến khu vực.
