Ngày 11/7, Thứ trưởng Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) Nguyễn Hữu Độ đã ký ban hành kế hoạch thực hiện môn Lịch sử trong chương trình giáo dục phổ thông 2018, trong đó nêu rõ phần nội dung bắt buộc.
Trao đổi về kế hoạch điều chỉnh chương trình môn Lịch sử trong bối cảnh chỉ còn hơn một tháng nữa năm học mới sẽ bắt đầu, Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học - Bộ GD&ĐT Nguyễn Xuân Thành cho biết Kế hoạch thực hiện điều chỉnh môn Lịch sử trong chương trình giáo dục phổ thông 2018, để triển khai Nghị quyết 63/2022/QH15 ngày 16/6/2022 của Quốc hội.
Theo ông Nguyễn Xuân Thành, Nghị quyết này yêu cầu nghiên cứu ý kiến cử tri, nhân dân và đại biểu Quốc hội về việc thiết kế môn Lịch sử trong chương trình giáo dục cấp trung học phổ thông (THPT), bao gồm cả phần bắt buộc và phần lựa chọn một cách hợp lý, khoa học, đảm bảo hiệu quả cao nhất trong việc giáo dục truyền thống và phát triển nhân cách cho học sinh.
Bộ GD&ĐT đang điều chỉnh môn Lịch sử theo yêu cầu nói trên của Nghị quyết 63, đảm bảo có phần bắt buộc với tất cả học sinh THPT và có phần lựa chọn cho học sinh có định hướng chuyên sâu về Lịch sử.
Kế hoạch của Bộ GD&ĐT ban hành để tổ chức việc điều chỉnh phần bắt buộc, nên không đề cập tới phần lựa chọn, vì phần này sẽ theo Chương trình giáo dục phổ thông ban hành năm 2018.
- Việc điều chỉnh môn Lịch sử sẽ ảnh hưởng tới tổ hợp các môn lựa chọn. Vậy, sau khi điều chỉnh, tổ hợp các môn được bố trí như thế nào và các cơ sở đào tạo nên triển khai ra sao cho thuận tiện, thưa ông?
Ông Nguyễn Xuân Thành: Theo yêu cầu của Nghị quyết 63, Bộ GD&ĐT đang dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 32/2018, trong đó môn Lịch sử được giữ nguyên phần chuyên đề học tập lựa chọn (35 tiết/năm học) theo định hướng nghề nghiệp; chuyển phần chủ đề môn Lịch sử 70 tiết/năm học thành phần bắt buộc và điều chỉnh chương trình còn 52 tiết/năm học, để bảo đảm phù hợp với tất cả học sinh và cơ cấu đội ngũ giáo viên Lịch sử hiện nay.
 |
Ông Nguyễn Xuân Thành - Vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học Bộ GD&ĐT. |
Đối với các môn lựa chọn, các trường xây dựng các tổ hợp 4 môn học lựa chọn (thay vì 5 môn theo thiết kế ban đầu), để vừa đáp ứng nhu cầu của người học, vừa phù hợp điều kiện về đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, thiết bị dạy học của nhà trường.
Với phương án điều chỉnh đang dự thảo như trên, ở chương trình cấp THPT, học sinh được giảm 18 tiết/năm học so với thiết kế ban đầu (tương ứng với số tiết giảm của chương trình môn Lịch sử). Các trường cần căn cứ vào đội ngũ giáo viên để điều chỉnh giảm 1 môn học trong các tổ hợp 5 môn học lựa chọn đã chuẩn bị, xây dựng thời gian qua. Thực tế chỉ cần điều chỉnh giảm 1 môn đối với tổ hợp không có môn Lịch sử.
Để kịp thời triển khai năm học 2022-2023, Bộ GD&ĐT đang thực hiện theo Kế hoạch đã ban hành, trong đó sẽ báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép thực hiện quy trình rút gọn trong việc xây dựng Thông tư sửa đổi, bổ sung Thông tư số 32.
Bộ GD&ĐT điều chỉnh cấp tốc chương trình môn Sử như thế nào?
- Nhiều ý kiến đang băn khoăn về thời gian 1 tháng để điều chỉnh chương trình môn Lịch sử có quá ngắn và ảnh hưởng tới chất lượng, kế hoạch đã có không, thưa ông?
Ông Nguyễn Xuân Thành: Sau khi Quốc hội ban hành Nghị quyết số 63, Bộ GD&ĐT mới ra được Kế hoạch điều chỉnh chương trình. Tuy nhiên, để chuẩn bị sẵn sàng các phương án điều chỉnh kịp thời cho năm học mới, việc nghiên cứu để điều chỉnh tinh giảm chương trình môn Lịch sử 70 tiết/năm học thành phần Lịch sử bắt buộc đã được Bộ GD&ĐT đề nghị Ban phát triển Chương trình môn Lịch sử nghiên cứu, thực hiện từ khi có ý kiến đề xuất môn Lịch sử là môn học bắt buộc.
Chương trình môn Lịch sử phần bắt buộc 52 tiết/năm học không phải là chương trình được xây dựng mới từ đầu, mà được điều chỉnh tinh giảm từ chương trình môn Lịch sử 70 tiết/năm học đã được xây dựng trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018, nên việc thực hiện sẽ bảo đảm tiến độ và chất lượng.
- Theo kế hoạch, trước ngày 20/9, Bộ GD&ĐT mới hoàn thành việc tập huấn và hướng dẫn thực hiện. Lúc đó, năm học mới đã bắt đầu được gần một tháng thì liệu kế hoạch có phù hợp?
Ông Nguyễn Xuân Thành: Việc bồi dưỡng giáo viên triển khai Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, trong đó có môn Lịch sử - theo chương trình 70 tiết/năm học - đã được tổ chức thực hiện trong những năm qua và sẵn sàng triển khai năm học 2022-2023. Nay, việc điều chỉnh chương trình được thực hiện tinh giảm từ chính chương trình mà giáo viên đã được bồi dưỡng, nên giáo viên đã bảo đảm năng lực để thực hiện.
Tuy nhiên, để giáo viên nắm chắc hơn về chương trình đã được điều chỉnh, giúp nhà trường, giáo viên xây dựng kế hoạch giáo dục, kế hoạch bài dạy và tổ chức dạy học đạt hiệu quả cao nhất, Bộ GD&ĐT tổ chức bồi dưỡng cho một số cán bộ quản lí, giáo viên cốt cán của các địa phương, cơ sở giáo dục trong quá trình tổ chức thực hiện để nắm chắc hơn và kịp thời áp dụng, đáp ứng yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học môn Lịch sử theo chương trình mới.
Xin cảm ơn ông!
Những điều chỉnh này được thực hiện trong bối cảnh Nghị quyết kỳ họp thứ 3 Quốc hội khóa XV (ngày 27/6/2022) đặt ra yêu cầu Bộ GD&ĐT nghiên cứu thiết kế lại môn Lịch sử bậc THPT trong chương trình giáo dục phổ thông mới áp dụng từ năm học 2022 - 2023, gồm cả hai phần tự chọn và bắt buộc.
Trước đó, đã có rất nhiều ý kiến từ các chuyên gia giáo dục, chuyên gia ngành Lịch sử và giáo viên cho rằng nên đưa Lịch sử thành môn lựa chọn ở giai đoạn định hướng nghề nghiệp và điều cần quan tâm là dạy môn Lịch sử như thế nào.
Bộ GD&ĐT cũng khẳng định, cách sắp xếp các môn giáo dục lịch sử trong Chương trình giáo dục phổ thông 2018 là phù hợp với xu hướng giáo dục quốc tế, có căn cứ khoa học và phù hợp với các mục tiêu lớn của giáo dục quốc gia.
Mặc dù vậy, một số Đại biểu quốc hội và Ủy ban Văn hóa Giáo dục của Quốc hội bảo lưu ý kiến rằng Lịch sử cần phải trở thành môn bắt buộc, bởi môn học này đóng vai trò chủ đạo trong việc giáo dục chính trị, tư tưởng, lòng yêu nước, bồi dưỡng năng lực tư duy và hành động cho thế hệ trẻ, để từ đó, các em có thái độ ứng xử đúng đắn trong xã hội.
Bộ GD&ĐT xây dựng, lựa chọn, điều chỉnh, thẩm định chương trình Lịch sử cấp THPT phần bắt buộc với thời lượng 52 tiết/năm học (lớp 10, lớp 11, lớp 12) để dạy cho tất cả học sinh.
Cùng đó, biên soạn, thẩm định tài liệu tập huấn thực hiện chương trình Lịch sử bắt buộc; Tổ chức tập huấn cho cán bộ quản lý, giáo viên cốt cán các Sở GD&ĐT về hướng dẫn thực hiện chương trình Lịch sử phần bắt buộc 52 tiết đối với lớp 10, lớp 11, lớp 12.
Bộ GD&ĐT yêu cầu Vụ Giáo dục Trung học thành lập Ban phát triển chương trình Lịch sử cấp THPT và thực hiện nhiệm vụ xây dựng, rà soát, điều chỉnh chương trình Lịch sử cấp THPT; biên soạn tài liệu hướng dẫn thực hiện chương trình. Thời gian hoàn thành các việc này trước ngày 25/8/2022.
Ngoài ra, thành lập và tổ chức thẩm định của Hội đồng quốc gia thẩm định chương trình Lịch sử cấp THPT phần bắt buộc đối với lớp 10, lớp 11, lớp 12. Thời gian hoàn thành trước ngày 15/8/2022.
Như vậy, môn Lịch sử từ môn học lựa chọn theo thiết kế ở cấp THPT chương trình giáo dục phổ thông mới, giờ đây trở thành môn học vừa có phần bắt buộc, vừa có phần lựa chọn.
Ngoài 52 tiết bắt buộc/năm ở cấp THPT mà tất cả các học sinh đều phải học, Lịch sử cũng nằm trong nhóm môn học lựa chọn (học sinh nào có mong muốn học thêm) ở cụm môn Khoa học xã hội (gồm Lịch sử, Địa lý, Giáo dục Kinh tế và Pháp luật).
Ở phần nội dung tự chọn này, các chuyên đề, chủ đề của môn Lịch sử cấp THPT là những nội dung chuyên sâu, giúp học sinh hiểu sâu sắc hơn các nội dung cơ bản ở cấp THCS./.
Tọa đàm Dạy và học Sử ở cấp THPT – Phần 1: Những hiểu lầm về “khai tử” môn Sử
Tọa đàm Dạy và học Sử ở THPT - Phần 2: Không học Sử sẽ không còn lòng yêu nước?
