Brexit - Những điều sẽ thay đổi từ 1/2

Anh sẽ rời Liên minh châu Âu (EU) vào 23h giờ London ngày 31/1, tức 6h ngày 1/2 giờ Hà Nội, sau 47 năm là thành viên. Đây là một trong những thay đổi kinh tế và chính trị lớn nhất châu Âu thời hiện đại.

Trong giai đoạn chuyển tiếp, Anh sẽ tiếp tục tuân theo các quy định của EU và trả tiền cho EU. Hầu hết mọi thứ vẫn giữ nguyên, ngoại trừ một số vấn đề dưới đây.

Các nghị sĩ Anh tại Nghị viện châu Âu (MEP) mất ghế

Những cái tên như Nigel Farage và Ann Widdecombe nằm trong số 73 MEP của Anh mất ghế tại Nghị viện châu Âu. Nguyên nhân là khi Brexit diễn ra, Anh sẽ rời khỏi mọi thể chế, cơ quan chính trị của EU.

Tuy nhiên, ngoài việc Anh vẫn tuân thủ các quy định EU trong giai đoạn chuyển tiếp, Tòa án Công lý châu Âu tiếp tục là bên có phán quyết cuối cùng về các tranh chấp pháp lý.

Không còn hội nghị thượng đỉnh EU

Thủ tưởng Anh Boris Johnson sẽ phải được mời đặc cách nếu ông muốn cùng lãnh đạo các nước khác dự hội nghị thượng đỉnh Hội đồng châu Âu trong tương lai.

Các bộ trưởng Anh không dự họp các cuộc họp định kỳ của EU như hạn chế đánh bắt cá.

Thương mại

Anh có thể bắt đầu đàm phán với các nước khác để tự thiết lập quy tắc mới về mua bán hàng hóa, dịch vụ. Việc này bị cấm khi Anh còn là thành viên EU. Những người ủng hộ Brexit cho rằng nếu được tự do thiết lập chính sách riêng về thương mại sẽ thúc đẩy kinh tế Anh.

Ưu tiên hàng đầu của London hiện là thỏa thuận thương mại Anh – EU nhằm tránh xuất hiện thêm thuế và rào cản khi giai đoạn chuyển tiếp kết thúc, thời điểm mọi thỏa thuận, nếu đạt được, bắt đầu có hiệu lực.

Hộ chiếu Anh đổi màu

Hộ chiếu màu xanh da trời của Anh (trái) và hộ chiếu màu đỏ tía của EU. Ảnh: BBC.
Hộ chiếu màu xanh da trời của Anh (trái) và hộ chiếu màu đỏ tía của EU. Ảnh: BBC.

Hộ chiếu màu xanh da trời của Anh sẽ tái xuất sau hơn 30 năm bị thay thế bởi màu đỏ tía. Thay đổi này được thông báo năm 2017, bộ trưởng nhập cư khi đó là Brandon Lewis đã ca ngợi sự trở lại của cuốn hộ chiếu “biểu tượng”, sử dụng lần đầu năm 1921.

Quá trình thay đổi được thực hiện dần dần trong nhiều tháng. Toàn bộ hộ chiếu mới sẽ có màu xanh da trời vào giữa năm nay. Hộ chiếu màu đỏ tía vẫn có hiệu lực.

Xu Brexit

Khoảng 3 triệu đồng xu 50p (0,5 GBP) kỷ niệm có in ngày “31 January” cùng mô tả “hòa bình, thịnh vượng và hữu nghị với mọi quốc gia” sẽ được lưu hành từ ngày 31/1.

Đồng xu vấp phải sự phản ứng từ những người chọn ở lại EU. Họ tuyên bố sẽ không đón nhận đồng tiền mới.

London từng có kế hoạch phát hành đồng xu tương tự vào ngày 31/10/2019, thời điểm Brexit trước đó. Những đồng xu này sau đó được nung chảy khi hạn chót được lùi lại đến 31/1.

Bộ phụ trách Brexit của Anh giải tán

Nhóm quan chức phụ trách đàm phán Anh – EU và mọi sự chuẩn bị cho Brexit không thỏa thuận sẽ được giải tán vào ngày 31/1.

Bộ phụ trách quá trình Brexit do cựu thủ tướng Anh Theresa May thành lập năm 2016, sau khi người dân Anh bỏ phiếu chọn rời EU.

Những cuộc đàm phán tiếp theo sẽ do nhóm thương lượng tại Downing Street phụ trách.

Đức sẽ không dẫn độ công dân sang Anh

Nghi phạm hình sự sẽ không bị dẫn độ về Anh nếu họ bỏ trốn sang Đức. Hiến pháp Đức không cho phép dẫn độ công dân, ngoại trừ đến quốc gia trong EU.

“Ngoại lệ này không còn được áp dụng sau khi Anh rời EU”, người phát ngôn Bộ Tư pháp Đức nói với BBC.

Hiện chưa rõ các quốc gia khác có nối gót Đức hay không. Slovenia nói tình hình còn phức tạp trong khi Ủy ban châu Âu chưa bình luận.

Văn phòng Nội vụ Anh nói quy định về bắt giữ châu Âu tiếp tục được áp dụng trong giai đoạn chuyển tiếp.

Đồng xu 50p kỷ niệm Brexit. Ảnh: PA.
Đồng xu 50p kỷ niệm Brexit. Ảnh: PA.

Do Anh sẽ bước sang giai đoạn chuyển tiếp sau Brexit, những điều sau đây vẫn giữ nguyên, ít nhất cho đến ngày 31/12.

Di chuyển

Các chuyến bay, tàu, tàu hỏa vẫn hoạt động bình thường.

Về kiểm soát thị thực, trong giai đoạn chuyển tiếp, công dân Anh vẫn được phép xếp hàng tại khu vực chỉ dành cho công dân EU.

Bằng lái và hộ chiếu thú cưng

Vẫn được chấp nhận nếu còn thời hạn.

Thẻ bảo hiểm y tế châu Âu (EHIC)

Đây là loại thẻ cung cấp dịch vụ y tế công cho công dân Anh trong trường hợp bệnh tật hoặc tai nạn. Thẻ có thể sử dụng tại mọi quốc gia EU và sẽ tiếp tục có hiệu lực trong giai đoạn chuyển tiếp.

Thẻ bảo hiểm y tế châu Âu. Ảnh: Alamy.
Thẻ bảo hiểm y tế châu Âu. Ảnh: Alamy.

Sống và làm việc tại EU

Tự do đi lại tiếp tục được áp dụng trong giai đoạn chuyển tiếp, do đó, công dân Anh vẫn có thể sinh sống và làm việc tại EU như hiện tại. Công dân EU muốn sống và làm việc ở Anh cũng tương tự.

Hưu trí

Công dân Anh sống tại EU tiếp tục nhận lương hưu và mức tăng thường niên như bình thường.

Đóng góp ngân sách

Anh sẽ tiếp tục đóng góp ngân sách cho EU trong thời gian chuyển tiếp, đồng nghĩa các chương trình do EU trợ cấp sẽ tiếp tục.

Thương mại

Thương mại Anh – EU vẫn tiếp tục và không có thêm phụ phí hay quy trình kiểm tra mới.

Theo NDH