Trước đó, Tập đoàn Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã đề xuất khôi phục việc đầu tư khai thác mỏ sắt Thạch Khê đã bị dừng triển khai từ năm 2011.
Bộ Công Thương đã đồng ý với đề nghị này của TKV, tuy nhiên đại diện tỉnh Hà Tĩnh lại không mặn mà với việc khôi phục đầu tư mỏ sắt này. Do đó, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ KHĐT rà soát, đánh giá lại các điều kiện của mỏ sắt này.
Theo kết quả rà soát của Bộ KHĐT, sau 2 lần điều chỉnh giảm tổng mức đầu tư từ hơn 14.500 tỷ đồng xuống còn gần 12.200 tỷ đồng, năng lực tài chính của Công ty CP sắt Thạch Khê – chủ đầu tư – vẫn không đáp ứng nhu cầu vốn đầu tư theo tiến độ. Dự án cũng chưa tính đủ chi phí liên quan vào tổng mức đầu tư.
Đồng thời, theo Bộ KHĐT, dự án cũng chưa dự báo giá quặng sắt trong dài hạn. Hiện, Tập đoàn Hòa Phát đã ký thỏa thuận nguyên tắc mua quặng sắt Thạch Khê giai đoạn từ năm 2017 tới năm 2021, với khối lượng khoảng 3 triệu tấn/năm, giai đoạn sau đó chưa có cam kết cụ thể. Trong khi, Formosa vẫn chưa có ý định mua quặng sắt từ mỏ Thạch Khê.
Do đó, phương án tiêu thụ quặng sắt Thạch Khê trong dài hạn là chưa chắc chắn và không đủ cơ sở tính toán hiệu quả dự án – Bộ KHĐT cho biết.
Quan trọng nhất, theo Bộ KHĐT, dự án khai thác mỏ sắt Thạch Khê hiện nay không được sự đồng thuận của tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Đoàn đại biểu quốc hội tỉnh Hà Tĩnh do còn nhiều băn khoăn về tính khả thi của dự án, hiệu quả kinh tế - xã hội, đầu tư cảng biển vận chuyển quặng sắt, phương án bảo vệ người dân...
Bộ KHĐT bày tỏ sự đồng tình với tỉnh Hà Tĩnh trước những lo ngại về vấn đề môi trường nếu dự án khởi động trở lại. Cụ thể là là về nguy cơ cạn kiệt nguồn nước ngầm; xâm nhập mặn; sa mạc hóa; sạt lở bờ moong tầng khai thác, bãi thải; ảnh hưởng xấu tới sản xuất nông nghiệp và dân sinh trong vùng... Nguy cơ sự cố môi trường có thể xảy ra, khó lường hết - Bộ đánh giá.
Với những tồn tại, vướng mắc này, Bộ KHĐT nhận xét nếu cho tiếp tục triển khai đầu tư dự án mỏ sắt Thạch Khê là không khả thi, không đáp ứng được các chỉ đạo của Bộ Chính trị và Thủ tướng Chính phủ.
