Ngày 16/3 theo giờ địa phương, vài giờ sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky kết nối phát biểu trực tuyến trước Hạ nghị viện Mỹ và yêu cầu viện trợ nhiều hơn, Tổng thống Mỹ Biden đã có bài phát biểu trước công chúng, thông báo viện trợ quân sự bổ sung 800 triệu USD cho Ukraine, điều này khiến tổng số viện trợ quân sự của Mỹ cho Ukraine chỉ trong tuần qua lên tới 1 tỉ USD, đưa tổng số viện trợ của Mỹ cho Ukraine kể từ khi chính quyền Biden nắm quyền lên tới 2 tỉ USD.
Mặc dù trong bài diễn văn ông Biden không đề cập đến các chủng loại vũ khí cụ thể, nhưng truyền thông Mỹ đã tiết lộ danh mục một số loại vũ khí chính, bao gồm các tên lửa cá nhân vác vai như Javelin (chống tăng) và Stinger phòng không), và một thứ vũ khí mà ông Biden gọi là "tinh vi và hoàn hảo nhất": hệ thống UAV tấn công tự sát Switchblade.
 |
Thông tin về ông Biden viện trợ vũ khí khẩn cấp cho Ukraine đăng trên trang web Nhà Trắng. |
Theo tin tức được công bố trên trang web của Nhà Trắng, ông Biden ngay chiều cùng ngày đã phản hồi lời cầu viện của Tổng thống Ukraine Zelensky trong bài phát biểu của mình. Ông cho biết Mỹ đang đáp ứng những nhu cầu đó, cung cấp cho Ukraine nhiều sự trợ giúp hơn và nhiều vũ khí hơn dùng để tự vệ, "đó là những gì chúng ta đang làm."
Ông Biden đề cập rằng ngay từ năm ngoái, Mỹ đã cung cấp cho Ukraine 650 triệu USD viện trợ an ninh, bao gồm các thiết bị phòng không và chống thiết giáp. Ngay sau khi xung đột giữa Nga và Ukraine nổ ra, Mỹ đã ngay lập tức viện trợ khẩn cấp bổ sung thêm 350 triệu USD, bao gồm "hàng nghìn vũ khí chống tăng, trực thăng vận tải, tàu tuần tra vũ trang, xe cơ động cao, hệ thống radar, thiết bị thông tin liên lạc an toàn và trang thiết bị chiến thuật”, v.v. Hôm thứ Bảy (12/3), Mỹ cũng đã vừa thông qua khoản viện trợ 200 triệu USD nữa cho Ukraine.
 |
Chiều 16/3, ông Biden phát biểu thông báo giao Bộ Quốc phòng viện trợ bổ sung khẩn cấp 800 triệu USD vũ khí cho Ukraine (Ảnh: AP). |
"Bây giờ, tôi sẽ lại sử dụng quyền hạn chức vụ tổng thống của mình để khởi động đợt viện trợ an ninh bổ sung, tiếp tục giúp Ukraine chống lại các cuộc tấn công của Nga, cung cấp cho Ukraine thêm 800 triệu USD viện trợ", ông Biden nói. Như vậy, tổng số tiền viện trợ an ninh mới cho Ukraine trong một tuần qua lên tới 1 tỉ USD, và đợt thiết bị này sẽ được Bộ Quốc phòng Mỹ trực tiếp bàn giao cho Ukraine.
Về nội dung cụ thể của đợt viện trợ an ninh này, theo ông Biden, nó bao gồm 800 bộ hệ thống tên lửa phòng không, 9.000 bộ hệ thống tên lửa mang vác chống thiết giáp, 7.000 bộ vũ khí nhỏ như súng máy, súng phóng lựu, súng ngắn, 20 triệu viên đạn và máy bay không người lái.
Ông Biden đặc biệt đề cập rằng những máy bay không người lái này là “hệ thống vũ khí tiên tiến nhất” (most cutting-edge) của Mỹ, sẽ mang lại cho Ukraine khả năng tự vệ hiệu quả.
 |
6 ngàn ống phóng hỏa tiễn chống tăng AT-4 sẽ được viện trợ gấp cho Ukraine (Ảnh: AP). |
Mặc dù ông Biden không đề cập đến mẫu mã cụ thể của các loại vũ khí này nhưng trang tin Politico của Mỹ chỉ ra rằng, số vũ khí này cụ thể gồm 800 bộ tên lửa phòng không vác vai Stinger, 2.000 bộ tên lửa vác vai chống tăng Javelin, 6.000 ống phóng tên lửa chống tăng AT-4 và 1000 bộ vũ khí chống thiết giáp hạng nhẹ.
Hạ nghị sĩ Đảng Cộng hòa bang Texas Mike McCaul tiết lộ, Mỹ sẽ chuyển giao 100 máy bay không người lái tấn công tự sát cỡ nhỏ Switchblade tới Ukraine như một phần của gói viện trợ vũ khí mới trị giá 800 triệu USD của chính quyền Biden.
 |
Thêm 800 bộ tên lửa phòng không vác vai Stinger được viện trợ cho Ukraine. |
Switchblade có thể bay lảng vảng trên không trong 30 phút, được người điều khiển dưới mặt đất dẫn đường tới các mục tiêu cách xa hàng chục km, sau đó lao vào mục tiêu để tiêu diệt với đầu nổ mang theo. Loại máy bay không người lái này lần đầu tiên được các lực lượng đặc biệt của Mỹ sử dụng ở Afghanistan với đặc điểm là thuận tiện mang theo, có thể bỏ trong ba lô cá nhân và phóng từ nhiều nền tảng dưới mặt đất, trên biển và trên không.
Một bản tin của Đài CNN cũng đã xác nhận thông tin này. Hai nguồn tin hiểu biết về vấn đề này nói với CNN rằng Mỹ sẽ cung cấp cho Ukraine máy bay không người lái tự sát Switchblade.
 |
100 chiếc UAV tự sát Switchblade sẽ là loại vũ khí mới lần đầu được cung cấp cho Ukraine. |
CNN cũng dẫn lời hai nguồn tin cho biết trong một báo cáo trước đó rằng Switchblade là một trong những loại vũ khí nằm trong "danh sách mong muốn" của Ukraine. Ukraine vào cuối tuần trước đã đàm phán với Mỹ về dự kiến một gói viện trợ quân sự, sau đó bổ sung loại vũ khí này vào danh mục. Các nguồn tin cho biết Mỹ có thể huấn luyện quân đội Ukraine sử dụng loại vũ khí mới này thông qua một liên kết từ xa.
Hạ nghị sỹ Mike McCaul cũng tiết lộ rằng Mỹ đang "làm việc với các đồng minh" để chuyển giao thêm các hệ thống tên lửa phòng không S-300 do Nga chế tạo cho Ukraine. Theo CNN, Slovakia đã bước đầu đồng ý chuyển giao các hệ thống tên lửa phòng không S-300 mà họ đang sở hữu cho Ukraine.
 |
UAV Switchblade là loại vũ khí gọn nhẹ, dễ sử dụng. |
Chỉ vài giờ trước khi ông Biden công bố đợt viện trợ quân sự mới, ông Zelensky đã có bài phát biểu trực tuyến trước các nhà lập pháp Mỹ. Trong bài phát biểu của mình, ông khẩn cầu Mỹ cung cấp thêm viện trợ cho Ukraine, gia tăng các biện pháp trừng phạt đối với Nga và nhắc lại thỉnh cầu của ông về việc lập vùng cấm bay ở Ukraine.
Tuy nhiên, Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg cùng ngày hôm đó nhắc lại rằng NATO vẫn quyết định không thực hiện hành động như vậy (tức không lập vùng cấm bay ở Ukraine), cũng sẽ không gửi binh lính vượt qua biên giới giữa Ba Lan và Ukraine với danh nghĩa lực lượng gìn giữ hòa bình.
Thư ký báo chí Nhà Trắng Jen Psaki cùng ngày cũng cho biết rằng việc thiết lập vùng cấm bay đồng nghĩa với việc bắn hạ các máy bay Nga, điều này sẽ gây ra thách thức đối với lợi ích an ninh quốc gia của chính nước Mỹ, mà Mỹ "không muốn bị cuốn vào một cuộc chiến tranh thế giới thứ ba."
 |
Slovakia đã đồng ý chuyển giao các hệ thống tên lửa phòng không tầm xa S-300 mà họ sở hữu cho Ukraine. |
Trước đó, vào ngày 15/3, ông Biden đã ký một dự luật chi tiêu khổng lồ trị giá 1,5 nghìn tỉ USD để cung cấp cho chính phủ kinh phí hoạt động hàng ngày cho đến khi kết thúc năm tài chính vào cuối tháng 9, trong đó bao gồm 13,6 tỉ USD viện trợ quân sự, kinh tế, nhân đạo và an ninh cho Ukraine.
Cụ thể, theo bản tóm tắt của dự luật do Ủy ban Chi tiêu tài chính Hạ nghị viện cung cấp, khoảng một nửa (6,5 tỉ USD) trong số 13,6 tỉ USD sẽ được chuyển cho Bộ Quốc phòng Mỹ để triển khai quân đội đến khu vực và cung cấp thiết bị quân sự cho Ukraine; hơn 4 tỉ USD sẽ được sử dụng để hỗ trợ nhân đạo như viện trợ lương thực và chăm sóc y tế cho người tị nạn Ukraine và người vô gia cư ở Ukraine; gần 1,8 tỉ USD sẽ được sử dụng để giúp Ukraine đối phó vấn đề an ninh mạng và vấn đề năng lượng.
