Tuần trước, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) đưa ra quyết định rằng Afghanistan sẽ không còn được tiếp cận các nguồn tài chính nữa, trong đó bao gồm khoản tiền hơn 370 triệu USD dự định sẽ được chuyển tới vào cuối tháng này.
Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng tuyên bố rằng tài sản của Ngân hàng Trung ương Afghanistan tại Mỹ sẽ không để cho Taliban tiếp cận do đây là tổ chức bị Bộ Tài chính Mỹ áp lệnh trừng phạt kể từ sự kiện ngày 11/9/2001.
Theo giới truyền thông và các cựu quan chức chính phủ Afghanistan, Mỹ đã đóng băng gần 9,5 tỉ USD thuộc về Ngân hàng Trung ương của nước này.
Đức, một trong số những nước tài trợ hàng đầu cho Afghanistan, cũng đã ngừng nguồn tiền viện trợ phát triển 500 triệu USD trong năm nay. Nhiều nước khác cũng đe dọa sẽ làm tương tự. Liên minh châu Âu (EU) trước đây từng cam kết chi 1,4 tỉ USD trong vòng 4 năm tới cùng viện trợ khẩn cấp, mà giờ cũng đang tạm hoãn.
Đây không phải những quyết định dễ dàng đối với phương Tây. Việc ngừng rót tiền viện trợ đương nhiên sẽ ảnh hưởng tới khả năng cai trị của Taliban, nhưng nó cũng gây ra tác động không nhỏ đối với thường dân Afghanistan. Theo Ủy ban Cứu trợ Quốc tế, khoảng 18,4 triệu người Afghanistan đang cần viện trợ nhân đạo.
Tình hình hiện tại sẽ ngày càng khiến cuộc sống của người dân Afghanistan thêm phần khó khăn. Tuần trước, Western Union và MoneyGram đã ngừng hết dịch vụ ở Afghanistan, cắt đứt một kênh chuyển tiền từ nước ngoài cho đất nước này. Các ngân hàng ở Mỹ giờ đang chờ có chỉ đạo mới để đưa ra cách ứng xử với các ngân hàng của Afghanistan.
Đối với Taliban, trong năm tài khóa 2020, tổ chức này được cho là đã thu được 1,6 tỉ USD; theo một báo cáo mật của NATO. Còn theo báo cáo mới đây của LHQ, nguồn thu chính của Taliban chủ yếu đến từ “các hoạt động tội phạm, bao gồm buôn lậu thuốc phiện, tống tiền, bắt cóc đòi tiền chuộc và khai khoáng trái phép”.
Trong tổng số tiền mà Taliban thu được kể trên, ước tính khoảng 460 triệu USD thu được từ buôn bán thuốc phiện. Khai khoáng được cho là giúp Taliban thu về 440 triệu USD trong năm ngoái.
Ở những khu vực mà Taliban kiểm soát, nhóm phiến quân này cũng thiết lập một dạng đánh thuế, mà theo một số báo cáo thì thuế thu hoạch là 10%, thuế tài sản là 2,5%. Taliban cũng nhận được những khoản tiền tài trợ đáng kể từ nhiều cá nhân giàu có đến từ các quốc gia ở Vùng Vịnh – khoảng 240 triệu USD.