Thủ tướng Chính phủ vừa chính thức ký ban hành Nghị định 122/2016 về biểu thuế xuất khẩu, biểu thuế nhập khẩu ưu đãi, danh mục hàng hóa và mức thuế tuyệt đối… đối với nhiều mặt hàng. Trong đó, nghị định mới có quy định thuế nhập khẩu đối với mặt hàng ô tô đã qua sử dụng.
Ô tô cũ gánh bốn loại thuế
Theo biểu thuế kèm theo Nghị định 122/2016, mức thuế tuyệt đối dành cho các dòng ô tô đã qua sử dụng có dung tích động cơ dưới 1 lít được ấn định là 5.000 USD/chiếc, đối với các dòng dung tích 1-1,5 lít sẽ cộng thêm 10.000 USD trên mỗi chiếc xe được đưa về Việt Nam.
Trong khi đó, mức thuế hỗn hợp dành cho các mẫu ô tô chở chín người trở xuống có dung tích động cơ 1,5-2,5 lít sẽ được tính bằng giá tính thuế ô tô đã qua sử dụng nhân với mức thuế suất của dòng ô tô mới cùng loại và cộng thêm 5.000 USD cho mỗi chiếc được nhập cảng.
Đặc biệt là các dòng xe sử dụng động cơ dung tích lớn vừa phải chịu mức thuế suất thuế nhập khẩu tương đương với các dòng xe mới cùng loại và phải cộng thêm vào 15.000 USD cho mỗi chiếc trên 2,5 lít và 17.000 USD với các xe dung tích trên 3 lít.
Theo phân tích của giới kinh doanh ô tô, ô tô mới nhập khẩu về nước ta hiện chịu ba loại thuế là thuế nhập khẩu, thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế giá trị gia tăng. Trong khi đó, ô tô cũ ngoài ba loại thuế trên còn phải chịu thêm thuế tuyệt đối, tức chịu đến bốn loại thuế. Với cách tính thuế mới này thì nhập ô tô cũ đã qua sử dụng 1-3 năm không có lợi so với nhập khẩu ô tô mới.
“Việc chịu mức thuế tuyệt đối đã đẩy các loại thuế đối với ô tô cũ tăng lên khiến giá rất nhiều dòng ô tô cũ cao hơn so với giá ô tô mới nhập về. Điều này cũng có nghĩa là cửa để ô tô cũ nhập khẩu về Việt Nam bị thu hẹp” - đại diện một công ty nhập khẩu ô tô nhận định.
Ví dụ khi nhập một chiếc xe Toyota đời 2015 có dung tích động cơ dưới 1,5 lít, mới sử dụng được một năm. Theo thông lệ quốc tế, giá chiếc xe này sẽ được tính trừ đi 10% theo giá xe đời mới, tức giả sử giá xe mới là 20.000 USD thì giá xe cũ khoảng 18.000 USD. Nhưng sau khi cộng thêm thuế tuyệt đối 5.000 USD/xe, giá chiếc xe cũ nhập khẩu trên lên tới 23.000 USD, cao hơn giá xe mới nhập khoảng 3.000 USD.
Anh Lê Anh Đức, nhà ở quận Bình Thạnh, TP.HCM chia sẻ nhiều người bạn của anh lâu nay mua ô tô nhập khẩu đã qua sử dụng 1-2 năm từ Mỹ, châu Âu vì giá rẻ. Vì vậy, anh cũng dự tính mua xe đã qua sử dụng. “Tuy nhiên, do việc áp thuế tuyệt đối cao, mua ô tô mới nhập khẩu có lợi hơn mua ô tô cũ, do vậy tôi đang suy nghĩ lại” - anh Đức nói.
Tránh biến Việt Nam thành bãi rác xe cũ
Mặc dù Nghị định 122/2016 không nêu rõ lý do đánh thuế cao đối với ô tô cũ nhưng tại một số quyết định liên quan đến thuế nhập khẩu ô tô đã qua sử dụng trước đó đã nêu rõ: Căn cứ tình hình thực tế trong từng thời kỳ, ban hành quyết định điều chỉnh tăng hoặc giảm trong phạm vi 20% mức thuế… nhằm ngăn ngừa hiện tượng khai giá xe nhập khẩu thấp hơn so với thực tế để trốn thuế, đảm bảo tuân thủ nguyên tắc công khai, minh bạch...
Một số chuyên gia cũng có chung nhận định rằng nghị định mới sẽ khiến thị trường ô tô cũ thu hẹp vì khi giá cao thì các công ty nhập khẩu lẫn người tiêu dùng sẽ quay lưng với dòng ô tô này. Tuy vậy, việc tăng thuế đối với ô tô cũ là cần thiết nhằm tránh biến Việt Nam thành bãi rác xe cũ, khuyến khích nhập xe mới, tiết kiệm nhiên liệu, bảo vệ môi trường. Ngoài ra nhằm kích cầu cho xe sản xuất, lắp ráp trong nước phát triển.
Nói thêm về vấn đề này, luật sư Trần Xoa, chuyên gia thuế, cho rằng: “Đối với xe cũ thì khó xác định được mức giá đúng để tính thuế nhập khẩu vì tùy tuổi thọ, kiểm định máy móc, linh kiện phụ tùng… Do vậy, việc áp dụng thuế tuyệt đối đối với ô tô cũ nhập khẩu là để tránh gian lận thuế, tránh thất thu thuế. Có nghĩa xe giá bèo hay xe cũ giá cao cũng phải đóng mức thuế tuyệt đối theo dung tích động cơ. Việc áp thuế tuyệt đối sẽ khuyến khích các công ty nhập khẩu những xe hiện đại, tạo sự bình đẳng về nghĩa vụ thuế”.
Ông Nguyễn Tấn, giám đốc một công ty nhập khẩu ô tô tại TP.HCM, cũng nêu thực tế có tình trạng xe mới hợp thức hóa thành xe cũ để nhập khẩu về Việt Nam nhằm né thuế. Do đó cơ quan chức năng đã áp thuế tuyệt đối nhằm ngăn chặn tình trạng trên.
Thêm “vòng kim cô” với xe nhập khẩu
Bộ Công Thương vừa có văn bản gửi Bộ GTVT góp ý về dự thảo thông tư quy định về kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới nhập khẩu. Theo đó, Bộ Công Thương đề nghị bổ sung quy định phải có “giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường hoặc giấy tờ tương đương”.
Như vậy, ngoài yêu cầu phải có bản chính “giấy chứng nhận chất lượng của nhà sản xuất hoặc phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng” được quy định tại dự thảo thông tư, doanh nghiệp muốn nhập khẩu ô tô sẽ phải có thêm giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật về bảo vệ môi trường hoặc các loại giấy tờ có giá trị tương đương.
Trước đó, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho rằng trong các trường hợp phải kiểm tra thực tế tại Việt Nam, nếu yêu cầu thêm bản chính giấy chứng nhận và phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng như tại dự thảo là không cần thiết; gây khó khăn, phức tạp về thủ tục hành chính mà không có tác dụng bảo đảm chất lượng xe theo quy định của pháp luật Việt Nam.
Tiền nhập ô tô tăng gần 20 lần
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong tám tháng đầu năm, Việt Nam đã nhập khẩu khoảng 71.000 xe, trị giá gần 1,6 tỉ USD. So với cùng kỳ năm ngoái, lượng xe nhập khẩu ít hơn hơn 23.000 xe nhưng giá trị lại cao gấp 19 lần. Thái Lan là thị trường lớn nhất cung cấp ô tô cho Việt Nam,kế sau là Hàn Quốc, Trung Quốc và Ấn Độ.
Theo PL TPHCM
