Trung tướng Phạm Xuân Thệ, nguyên Tư lệnh quân khu 1 nói về toan tính của Mỹ trong việc đưa tàu sân bay vào Biển Đông và khả năng đụng độ Mỹ - Trung.
Với chính sách hướng Đông, việc Mỹ đưa tiềm năng quân sự vào Biển Đông là điều tất yếu. Khu vực này cũng không phải xa lạ gì với Hạm đội Thái Bình Dương khi họ đã có mặt ở đây từ thế kỷ trước.
Theo tướng Thệ, toan tính sâu xa nhất của Washington là thiết lập một NATO thu nhỏ ở châu Á – Thái Bình Dương, duy trì vị thế siêu cường quân sự tại khu vực này và kiềm chế Trung Quốc.
NATO châu Á, do Mỹ dẫn đầu có thể sẽ có các thành viên cơ bản như Nhật Bản, Ấn Độ, Hàn Quốc, Úc, Philippines, Indonesia.
Tướng Thệ cho rằng chính sách hướng Đông của Mỹ sẽ không thay đổi, họ sẽ từng bước thực hiện điều đó. Người Mỹ đang toan tính thành lập khối NATO thu nhỏ ở Thái Bình Dương với nền móng là các nước sau: Nhật Bản, Ấn Độ, Hàn Quốc, Úc, Philippines, Indonesia. “Tôi nghĩ họ có những toan tính riêng, đó là lập liên minh quân sự để đối trọng với Trung Quốc ở khu vực này”, ông Thệ nói.
Trở ngại lớn nhất trong chiến lược nêu trên của Mỹ là việc Ấn Độ - quốc gia có tiềm lực quân sự mạnh nhưng lại có biên giới với Trung Quốc. New Delhi hiểu rõ rằng, Trung Quốc sẽ có những cách gây khó dễ ở khu vực biên giới nếu láng giềng của họ gia nhập liên minh quân sự do Mỹ đứng đầu.
“Việc này có thể sẽ khiến tình hình ở Biển Đông trở nên ‘nóng’ hơn bao giờ hết, bởi chẳng bao giờ tàu sân bay hoạt động đơn độc. Đi kèm nó là hàng loạt tàu chiến bảo vệ, máy bay cảnh giới, hệ thống vệ tinh tình báo v.v. Và rất có thể phải tính tới phương án Mỹ còn điều tàu ngầm theo bảo vệ tàu sân bay và phục vụ những mục đích của riêng họ”, nguyên Tư lệnh quân khu 1, nhận xét.
Việt Nam không đơn độc
Phân tích ảnh hưởng của sự kiện tàu sân bay Mỹ vào Biển Đông, tướng Thệ nói: “Có thể nói chúng ta không đơn độc trong cuộc đấu tranh bảo vệ chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc. Trường Sa và Hoàng Sa là lãnh thổ của Việt Nam, lịch sử ghi nhận điều đó và không thế lực nào thay đổi được sự thực ấy. Lãnh hải của Trung Quốc chỉ đến cực Nam đảo Hải Nam, nhưng họ chưa bao giờ từ bỏ dã tâm độc chiếm Biển Đông”.
Chúng ta đã đấu tranh và sẽ còn tiếp tục đấu tranh trên mọi mặt trận, đặc biệt là mặt trận ngoại giao, tranh thủ sự ủng hộ của bạn bè quốc tế. Tôi lấy ví dụ Tuyên bố chung Mỹ - ASEAN vừa qua, chúng ta có thể thấy rõ cộng đồng quốc tế đều lên án việc “bắt nạt” các nước khác của Bắc Kinh, lên án việc cải tạo, quân sự hóa Trường Sa, Hoàng Sa.
Tính từ 2014 đến nay, tổng diện tích Trung Quốc bồi lấn trái phép ở Trường Sa là 1.200ha. Trong khi đó, tổng diện tích mà các nước ở ASEAN làm chỉ là 46ha. Có những thời điểm, tại 7 điểm đảo, đá Trung Quốc chiếm đóng trái phép của Việt Nam, có tới 500 tàu thuyền nước này hoạt động.
Nhưng Mỹ sẽ không bao giờ đem cho không ai cái gì. Đương nhiên việc Mỹ hiện diện quân sự ở Biển Đông ít nhiều sẽ khiến Trung Quốc chùn bước, thận trọng hơn.
Xét từ góc độ khác, Mỹ là nước buôn bán vũ khí lớn nhất trên thế giới. Họ cũng không thể để quân đội ngồi yên không hoạt động, không thể xếp mãi vũ khí trong kho. Những hoạt động như tuần tiễu, đưa tàu sân bay vào Biển Đông cũng phục vụ cho mục đích diễn tập quân sự, thử nghiệm vũ khí, khí tài. Rất có thể, họ cũng muốn thử nghiệm năng lực tác chiến điện tử trong bối cảnh Trung Quốc đang ngày càng hung hăng.
Cả Washington và Bắc Kinh sẽ kiềm chế không để xảy ra xung độ quy mô lớn bởi điều này sẽ kéo theo những hệ lụy rất lớn mà cả hai cùng không muốn đối mặt. Nói cách khác, có thể sẽ có những vụ tàu Trung Quốc và tàu Mỹ vờn nhau, hay Trung Quốc tìm cách ngăn cản tàu Mỹ nhưng chỉ dừng ở va chạm nhỏ. Cả Washington và Bắc Kinh đều biết rằng Thế chiến I bắt nguồn từ một phát súng ám sát, họ đương nhiên không muốn điều đó lặp lại.
Mỹ có lẽ sẽ không ngăn được quá trình cải tạo đảo trái phép của Trung Quốc, không ngăn được Trung Quốc triển khai vũ khí ở Trường Sa và Hoàng Sa. Nhưng việc Mỹ hiện diện cũng là cách phát đi thông điệp rõ ràng để Bắc Kinh hiểu rằng không thể tác oai tác quái ở Biển Đông.
V.V
