Tren de Aragua, băng đảng khét tiếng khiến ông Trump kích hoạt đạo luật thời chiến, là gì?

Lệnh hành pháp của Tổng thống Trump trong hôm 15/3 viện dẫn Đạo luật Kẻ thù từ bên ngoài (Alien Enemies Act) nhắm vào công dân Venezuela từ 14 tuổi trở lên có quan hệ với băng đảng xuyên quốc gia Tren de Aragua, nói rằng họ "có khả năng bị bắt giữ, hạn chế, giam giữ và trục xuất vì là kẻ thù từ bên ngoài".

Mặc dù lệnh của Tổng thống Donald Trump đã nhanh chóng bị thách thức tại tòa án, nhưng cần lưu ý rằng băng đảng này đã trở thành mối lo ngại ngày càng tăng đối với giới chức Mỹ trong năm qua.

Chính quyền Biden đã liệt Tren de Aragua vào danh sách tổ chức tội phạm xuyên quốc gia vào năm 2024, Sở Cảnh sát New York đã nêu bật hoạt động của tổ chức này ở Bờ Đông nước Mỹ và Nhà Trắng dưới thời ông Trump đã bắt đầu quá trình liệt tổ chức này vào danh sách các tổ chức khủng bố nước ngoài từ tháng 1 năm nay.

Vậy băng đảng này bắt nguồn từ đâu và nguy hiểm như thế nào?

Băng đảng trỗi dậy từ Venezuela

Tren de Aragua (Train of Aragua, hay Aragua Train) có nguồn gốc từ nhà tù Tocorón ở bang Aragua miền Bắc Venezuela. Các thủ lĩnh của băng đảng này thậm chí đã biến khu vực mà chúng đóng đô thành một thành phố nhỏ với hồ bơi, nhà hàng và cả sở thú...Những kẻ này thường xuyên ghi lại các vụ hành quyết và tra tấn dã man để duy trì sự kiểm soát đối với các tù nhân khác.

Trong bối cảnh nền kinh tế Venezuela suy sụp, tổ chức tội phạm này bắt đầu tìm cách lợi dụng những người di cư dễ bị tổn thương. Ảnh hưởng của Tren de Aragua sớm lan rộng sang các khu vực khác của Mỹ Latinh và phát triển thành một trong những tổ chức tội phạm bạo lực và khét tiếng nhất khu vực, tập trung vào buôn bán tình dục, buôn người và ma túy.

Các quan chức Colombia vào năm 2022 đã cáo buộc băng đảng này thực hiện ít nhất 23 vụ giết người sau khi cảnh sát bắt đầu tìm thấy nhiều bộ phận thi thể trong túi. Nhiều thành viên của băng đảng này cũng đã bị bắt giữ ở Chile và Brazil, nơi mà chúng liên kết với Primeiro Comando da Capital, một trong những đường dây tội phạm có tổ chức lớn nhất của nước này.

Thâm nhập vào nước Mỹ

Mặc dù có nhiều điều chưa biết về quy mô thực sự hoặc những hoạt động tinh vi của Tren de Aragua tại Mỹ, nhưng băng đảng này đã nổi lên như một nguồn cơn gây lo ngại thực sự đối với cơ quan thực thi pháp luật trong vài năm trở lại đây.

Tại Thành phố New York, theo cảnh sát, băng đảng này tập trung vào việc ăn cắp điện thoại di động; trộm cắp ở các điểm bán lẻ, đặc biệt là trộm cắp hàng hóa cao cấp trong các cửa hàng bách hóa và trộm cắp khi đi xe tay ga; buôn bán một loại ma túy tổng hợp màu hồng, dạng bột, được gọi là “Tusi” – thường được pha với ketamine, MDMA hoặc fentanyl.

Cảnh sát cho biết rằng băng đảng này cũng tuyển dụng thêm thành viên mới từ bên trong những nơi tạm trú dành cho cho người di cư của thành phố và đã có nhiều xung đột hoặc liên minh với các băng đảng khác.

Ở các khu vực khác của Mỹ, những người bị buộc tội có liên hệ với Tren de Aragua thường tham gia vào các hành vi phạm tội như xả súng và buôn người, chủ yếu nhắm vào các thành viên của cộng đồng người Venezuela.

Vào tháng 5/2024, các viên chức liên bang đã phát hiện ra một đường dây buôn bán tình dục mà trong đó băng đảng này đã ép buộc phụ nữ Venezuela quan hệ tình dục để trả nợ cho những kẻ buôn người đã hỗ trợ họ vượt biên. Theo đơn khiếu nại được đệ trình lên tòa án liên bang, đường dây này trải dài khắp các bang Louisiana, Texas, Virginia, Florida và New Jersey.

Sự hiện diện của băng đảng nguy hiểm này tại Mỹ từng trở thành “điểm nóng” tranh luận trong cuộc bầu cử năm 2024, khi ông Trump cáo buộc chính quyền Biden để tội phạm luồn vào nước này. Trong một cuộc tranh luận giữa hai ứng viên Tổng thống, ông Trump còn nói sai sự thật rằng băng đảng này đã chiếm thành phố Aurora, bang Colorado.

Nguồn gốc của sự kỳ thị đối với người di cư

Chính quyền Trump đã nhiều lần mô tả Tren de Aragua là trọng tâm trong nỗ lực trục xuất của mình.

Những người di cư Venezuela xin tị nạn ở Mỹ cho biết sự hiện diện của băng đảng này và những lời bàn tán xung quanh nó ở Mỹ đã tạo ra sự kỳ thị và phân biệt đối xử gây tổn thương đối với họ.

"Bất kỳ ai trong số chúng tôi mà có hình xăm, họ đều nghĩ rằng chúng tôi là Tren de Aragua", Evelyn Velasquez, một phụ nữ Venezuela 33 tuổi, nói với tờ New York Times vào tháng 9 năm ngoái. "Tôi đi xin việc và khi họ nghe nói rằng chúng tôi là người Venezuela, họ từ chối chúng tôi luôn".

Vào tháng 2 năm nay, thư ký báo chí Nhà Trắng thông tin có 10 người đàn ông bị bắt và giam giữ tại Vịnh Guantanamo, Cuba là thành viên của Tren de Aragua. Chị gái của một trong những người đàn ông bị giam giữ cho biết anh ta không phải là thành viên băng đảng.

Vào cuối tháng 2, chính quyền Trump đột ngột dỡ bỏ 2 địa điểm giam giữ mà chính phủ đã sử dụng để giam giữ 177 người Venezuela được đưa đến từ Mỹ, bao gồm cả một tòa nhà nhà tù quân sự trước đây được sử dụng để giam giữ những kẻ bị tình nghi khủng bố. Các quan chức liên bang đã di dời nhóm người di cư thứ hai trong tháng này.

Ông Trump phản ứng trước thông tin đặc phái viên Mỹ “bị bỏ mặc” suốt 8 giờ

Ông Trump nói thứ Hai là ngày quan trọng đối với xung đột ở Ukraine

Moscow cấm đặc phái viên Ukraine của ông Trump tham gia đàm phán hòa bình