Trong những tháng tới đây, Thiếu tướng Aviv Kochavi - Tham mưu trưởng quân đội Israel - sẽ phải đưa ra một trong những quyết định quan trọng nhất đối với lực lượng quốc phòng của họ: sử dụng số tiền 11 tỷ USD để mua những mẫu máy bay chiến đấu nào để trang bị cho lực lượng không quân Israel (IAF), để chúng phát huy hiệu quả trong nhiều thập kỷ tới.
Kế hoạch chi tiêu quốc phòng lớn nhất của Israel sẽ ngốn tới 1/4 tổng số tiền viện trợ quân sự của Mỹ trong thập kỷ tới. Cụ thể, Israel sẽ phải mua một phi đội chiến đấu cơ mới, 5-7 máy bay tiếp nhiên liệu và nhiều trực thăng vận tải để thay thế cho mẫu Yasur (Sea Stallion) mà IAF đã sử dụng suốt 4 thập kỷ qua. Tất cả thương vụ trên đều đi kèm các khoản đầu tư để mua các hệ thống mới lắp đặt trên máy bay, chi phí phát triển trang thiết bị đặc biệt, chi phí vận hành và bảo dưỡng cơ sở vật chất...
Và quyết định quan trọng nhất đối với Israel trong kế hoạch này là lựa chọn giữa 2 mẫu chiến đấu cơ: F-35I Adir (máy bay tàng hình) của hãng Lockheed Martin và mẫu F-15IA, biến thể mới của mẫu Eagle, của hãng Boeing. Lockheed Martin hiện đang đưa ra đề xuất cung cấp cho Israel phi đội F-35 thứ ba, thêm vào đó là nhiều trực thăng vận tải và máy bay tiếp nhiên liệu A330 mà công ty Airbus chế tạo - theo thỏa thuận hợp tác chiến lược giữa công ty. Trong khi đề xuất của Boeing cũng hấp dẫn không kém: Một phi đội chiến đấu cơ gồm 25 chiếc F-15, thêm vào đó là nhiều máy bay tiếp nhiên liệu KC-46 cùng các trực thăng vận tải tối tân.
Trong thập kỷ qua, Israel đã có 3 thương vụ mua F-35, tổng cộng tới 50 chiếc, với giá mỗi chiếc trong khoảng 100 - 110 triệu USD. Israel sẽ sở hữu 2 phi đội F-35 vào năm 2024. Tính đến nay thì Lockheed Martin đã cung cấp cho IAF tới 14 chiếc F-35 và tốc độ cung cấp trong tương lai sẽ là 6 chiếc mỗi năm.
Bộ Quốc phòng Israel dự định sẽ đưa ra quyết định cuối cùng của mình trong mùa Hè năm nay. Cùng thời điểm, một số nguồn tin quốc phòng cho hay họ nhận thấy các tín hiệu cho thấy Israel có thể lựa chọn gói đề xuất của Boeing, nhưng họ lại cần một lực lượng hỗn hợp: Israel cần cả chiến đấu cơ tàng hình của Lockheed Martin và máy bay ném bom của Boeing. Nếu nguồn ngân sách cho phép, IAF có thể mua cả hai.
Vậy tại sao Israel lại cần cả hai? Đó là bởi IAF rất hài lòng với khả năng toàn diện của mẫu chiến đấu cơ tàng hình F-35 mà họ đang sử dụng. Cùng lúc, họ cũng nhận thấy rằng F-35 có khả năng tải đạn hạn chế hơn so với mẫu F-15 của Boeing. Nhưng tăng khả năng tải đạn của F-35 cũng đồng nghĩa với việc giảm khả năng tàng hình của mẫu này.
Boeing hiện đề xuất gói F-15IA - mẫu được phát triển đặc biệt cho lực lượng không quân Israel. Nó không có khả năng tàng hình, nhưng lại sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội so với F-35, ví dụ, nó có thể mang đạn dược các loại nhiều gấp đôi so với F-35.
Thỏa thuận này sẽ được rót vốn nhờ nguồn tiền viện trợ của Mỹ, nên Israel không thể yêu cầu mua lại các sản phẩm của nhau, như họ từng làm với công ty Thyssenkrupp của Đức trong thỏa thuận mua tàu ngầm hay của công ty Leonardo trong thỏa thuận huấn luyện không quân. Tuy nhiên, Bộ Quốc phòng Israel tin rằng để nhận được đơn hàng của Israel, các công ty Mỹ sẽ tự nguyện đề xuất mua hàng của các công ty nước họ.
Theo National Interest
