“Săn đầu người” qua cách nhìn của Jim Collins trong cuốn bestseller “Từ tốt đến vĩ đại”

Triết lý chọn “người lên xe”

Hãy tưởng tượng bạn là một nhà lãnh đạo doanh nghiệp. Doanh nghiệp của bạn chính là chiếc xe mà bạn đang cầm lái. Nhiệm vụ của bạn là quyết định 3 vấn đề: Chiếc xe này sẽ đi tới đâu, đi tới đó bằng cách nào, và ai sẽ đi cùng bạn trên chuyến xe này. Việc nên ưu tiên giữa “Đi cùng ai”, “Đi đâu” và “Đi bằng cách nào” chính là khoảng cách giữa một doanh nghiệp bình thường và một doanh nghiệp “vĩ đại”.

Nhân sự là tài sản quý giá nhất của doanh nghiệp, nhưng không phải nhà lãnh đạo doanh nghiệp nào cũng hiểu được điều này. Ở nhiều công ty, người giám đốc thường dành phần lớn thời gian cho những quyết định về chiến lược, mô hình kinh doanh, còn việc tuyển dụng nhân sự - tuyển “người lên xe” – chỉ là một công việc mang tính thời vụ. Các giám đốc này coi trọng hành trình của chuyến xe hơn là người đi cùng trên xe.

Tuyển dụng theo cách làm của các doanh nghiệp hiện nay là lấp đủ vị trí khi thiếu người và cố gắng giữ những người có khả năng làm việc.

Theo ông Jim Collins, tác giả cuốn sách bán rất chạy “Từ tốt đến vĩ đại”, với cách thức tuyển dụng như vậy, thì nếu chiếc xe có đi đúng hướng thì doanh nghiệp cũng chỉ mãi ở mức bình thường.

Chìa khóa của một doanh nghiệp để đi “từ tốt đến vĩ đại” là phải tìm và chọn đúng “người lên xe”, đưa những người không phù hợp “ra khỏi xe”, từng người phải ngồi đúng chỗ của mình, rồi mới xem xét nên lái xe đi đâu – góc nhìn của Jim Collins.

Nếu trên xe có được những người tài năng nhất, thì dù lộ trình như thế nào, những người trên xe cũng “đủ thông minh để nhìn ra những gì sắp đến, và đủ linh hoạt để xử lý chúng”. Đây cũng chính là quan điểm đã giúp hãng Wells Fargo vượt qua giai đoạn suy thoái trầm trọng của ngành ngân hàng và trở thành “đội ngũ xuất sắc nhất từ trước tới nay” - theo lời tỷ phú Warren Buffett.

Không chỉ là tìm đúng người, Jim Collins còn nhấn mạnh vào việc phải quyết liệt đưa “những người không phù hợp ra khỏi xe”. Cách duy nhất để giữ chân người giỏi là đừng làm vướng chân họ hay bắt họ phải dọn dẹp hậu quả của những cá nhân kém cỏi – những người không đủ năng lực hoặc không cùng ý tưởng. Khi người lãnh đạo biết cần phải thay thế ai, anh ta cần phải hành động ngay lập tức.

Săn đầu người bằng ATS (Applicant Tracking System)

Jim Collins và cuốn sách "Từ tốt đến vĩ đại" (ảnh: Getty Images)

Cái giá phải trả cho việc tuyển dụng sai người còn đắt hơn chi phí khi vuột mất một nhân tài. Với tư tưởng “làm với ai quan trọng hơn làm cái gì”, các doanh nghiệp phải thực sự khắt khe với những lựa chọn của họ về con người, trước bất kỳ quyết định quan trọng nào khác. Ở các doanh nghiệp lớn, sẽ không bao giờ có sự thỏa hiệp trong tuyển dụng.

Nhưng săn được đúng nhân sự không phải là một việc dễ dàng, khi mà phần lớn doanh nghiệp hiện nay không có nhiều sự lựa chọn về ứng viên. Để lấp đầy “chỗ trống trong xe”, doanh nghiệp buộc phải nhận những người không hoàn toàn phù hợp.

Theo khảo sát của Base.vn, một công ty cung cấp dịch vụ hỗ trợ tuyển dụng, việc lựa chọn nhân sự ở nhiều doanh nghiệp hiện nay còn thiếu các cơ sở khách quan. Những người lãnh đạo công ty bị thiếu thông tin, và cũng ít trao đổi thảo luận với nhau để đưa ra quyết định chính xác.

Những khó khăn trong tuyển dụng còn khiến cho các doanh nghiệp ngần ngại trong việc từ chối hay sa thải nhân viên.

Để giải quyết bài toán này, doanh nghiệp cần chuẩn hóa hoạt động “săn đầu người”. Việc tuyển dụng cần phải được thống nhất từ người lãnh đạo đến nhân viên. Hơn nữa, doanh nghiệp cũng cần có những nền tảng công nghệ hỗ trợ tuyển dụng. 

Một trong những công nghệ đã và đang tạo ra một cuộc cải cách trong tuyển dụng cho hàng loạt các doanh nghiệp lớn trên thế giới chính là Hệ thống Quản trị Tuyển dụng ATS (Applicant Tracking System). Hệ thống này đang được sử dụng bởi 90% doanh nghiệp thuộc top 500 công ty lớn nhất thế giới (Fortune 500). Theo thống kê của Bullhorn (một công ty cung cấp phần mềm tuyển dụng) ATS dự kiến đem lại tăng trưởng lợi nhuận cho 87% doanh nghiệp đang quyết định đầu tư sử dụng.

Tất nhiên, công nghệ như ATS không thể thay thế con người trong việc đưa ra quyết định tuyển dụng nhân sự, nhưng có thể giúp họ tránh được nguy cơ chọn nhầm người đồng hành trên chuyến xe. Với sự cộng hưởng về sức mạnh của tự động hóa, xử lý dữ liệu, cùng khả năng kết nối - cộng tác, ATS trở thành một nền tảng “săn đầu người” hiệu quả, minh bạch và tự động, để từ đó doanh nghiệp có thể lựa chọn được ứng viên phù hợp.

“Talent Acquisition” – Cách thức “săn đầu người” kiểu mới