Ngoại trưởng Mỹ John Kerry sẽ gặp Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và các quan chức ngoại giao hàng đầu của Saudi Arabia và Thổ Nhĩ Kỳ tại Vienna (Áo), trong bối cảnh chính quyền của ông Obama đang cố tìm cách cứu chiến lược Trung Đông khỏi bị đổ vỡ.
Đáng nói là cuộc gặp này được sắp xếp ngay sau khi chuyến thăm Moscow bất ngờ trong tuần này của tổng thống Syria Bashar al-Assad (chuyến ra nước ngoài đầu tiên của ông Assad kể từ khi nội chiến Syria bùng phát 4 năm trước). Đó là sự thể hiện thách thức đối với phương Tây và một dấu hiệu cho thấy Nga đang nỗ lực củng cố vị thế với tư cách một tay chơi quyền lực trong khu vực.
Ông Kerry được cho là sẽ bày tỏ quan ngại về chiến dịch không kích của Nga nhằm vào các đối thủ của ông Assad và những gì mà Washington thấy cần thiết để tiến tới một sự chuyển giao chính trị tại Syria mà mục tiêu là lật đổ Assad khỏi quyền lực. Tuy nhiên, kỳ vọng của Mỹ đã bị chiến dịch quân sự của Nga ngáng đường.
Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ John Kirby cho biết, giới chức Mỹ không ngạc nhiên về chuyến thăm Nga của ông Assad, cho thấy quan hệ giữa Syria và Nga, cũng như những hoạt động quân sự của Nga tại Syria.
Tại Moscow, tổng thống Nga Vladimir Putin ngồi đối diện với ông Assad ở Kremlin. Ông Putin nói chính phủ Syria đã đạt được những “kết quả tích cực quan trọng” trong cuộc chiến đấu chống các lực lượng chống đối và Nga đã chuẩn bị giúp đưa Syria tới một giải pháp chính trị nhằm chấm dứt chiến tranh. Hãng thông tấn Syria xác nhận rằng ông Assad đã gặp ông Putin theo lời lời của nhà lãnh đạo Nga, hai ông đã thảo luận thúc đẩy hơn nữa các chiến dịch phối hợp chống các nhóm khủng bố tại Syria.
Nga phát động chiến dịch không kích hậu thuẫn quân đội của ông Assad từ cuối tháng 9 vừa qua, một động thái làm nản lòng và gây trở ngại Washington và các đồng minh, đồng thời làm phức tạp thêm chiến dịch tiêu diệt IS của liên minh do Mỹ dẫn đầu.
Bằng chiến dịch can thiệp quân sự, Kremlin tự đặt mình vào vị thế tay chơi chủ chốt trong việc giải quyết xung đột Syria và giúp ông Assad tránh được thất bại hoàn toàn trên chiến trường. Vài tháng trước chiến dịch không kích của Nga, quân đội chính phủ Syria kiệt quệ vì đào ngũ và thương vong. Hiện nay, chính quyền Syria đã đủ sức tự tin tổ chức phản công giành lại các vùng lãnh thổ nằm ngoài vòng kiểm soát của ông Assad.
Quân đội Syria phát động phản công xung quanh thành phố Aleppo. Binh sĩ Syria, các chiến binh Iran và lực lượng Hezbollah được máy bay Nga yểm trợ đã chiếm lại hàng loạt làng mạc. Chính phủ Syria đã giành thắng lợi lớn kể từ khi Nga can thiệp quân sự. Chiến sự tiếp tục dữ dội khi quân đội Syria cố gắng tiến về phía tây, hướng tới đường cao tốc dẫn ra biển và phía nam thủ đô Damascus.
Đây không phải lần đầu Nga ra tay cứu ông Assad. Năm 2013, chính quyền Obama đã hủy bỏ việc xúc tiến hành động quân sự chống Assad sau khi Nga đề xuất kế hoạch cho Syria giao nộp vũ khí hóa học cho cộng đồng quốc tế. Tại Moscow, ông Assad nói với ông Putin rằng chủ nghĩa khủng bố đang ngăn cản con đường dẫn tới một giải pháp chính trị và chiến dịch quân sự hai nước tiến hành cần phải có các bước đi chính trị tiếp sau.
Tổng thống Putin cho biết Nga không chỉ muốn thực hiện hành động quân sự chiến đấu chống chủ nghĩa khủng bố mà còn muốn theo đuổi một giải pháp chính trị để chấm dứt xung đột. Kremlin mô tả chiến dịch quân sự hỗ trợ ông Assad nhằm đánh bại các phần tử cực đoan nước ngoài trước khi chúng quay về Nga. Kremlin nói hàng ngàn công dân các nước Liên Xô cũ đã tìm đường sang Syria, nơi chúng được IS nhồi sọ và huấn luyện.
“Điều đó khiến nước Nga chúng tôi lo ngại. Tôi muốn nói rằng, thật không may là có ít nhất 4.000 tên ở các nước cộng hòa thuộc Liên Xô cũ đã cầm vũ khí chống các lực lượng chính phủ và hiện đang chiến đấu trên lãnh thổ Syria”, ông Putin nói. Trong khi Nga tuyên bố đánh các mục tiêu IS, Washington cáo buộc chủ yếu các cuộc không kích nhằm vào các nhóm phiến quân được Mỹ đào tạo và trang bị vũ khí.
Chiến dịch quân sự tại Syria trước tiên do các chiến đấu cơ thực hiện, tăng cường ném bom hỗ trợ các lực lượng của ông Assad. Tuy nhiên, ông Putin công khai tuyên bố không loại trừ khả năng triển khai bộ binh tại Syria.
Quân đội Nga đang vận hành các máy bay không người lái và chiến đấu cơ tại một căn cứ không quân của Syria được bảo vệ bằng các đơn vị thiết giáp và xe tăng. Đại diện đại sứ quán Nga tại Damascus bác bỏ các thông tin về việc quân Nga đã phải chịu thương vong trong những ngày gần đây.
Trong khi đó USA Today cho hay, thượng nghị sĩ John McCain đã lên tiếng chỉ trích thỏa thuận tránh xung đột Nga-Mỹ trên không phận Syria, coi đó là hành động “bật đèn xanh” cho ông Putin không kích các đồng minh Mỹ.
Theo QPAN
