Thống kê từ báo cáo tài chính quý 3/2023 của 27 ngân hàng niêm yết cho thấy, tổng lợi nhuận sau thuế trong kỳ của các nhà băng đạt 47.356 tỉ đồng và lợi nhuận sau thuế lũy kế 9 tháng đạt 150.436 tỉ đồng, lần lượt giảm 1,6% và 1,5% so với cùng kỳ năm trước.
Trong đó, có 11 nhà băng báo lãi quý 3/2023 tăng trưởng so với cùng kỳ năm trước, 15 nhà băng giảm lãi và 1 trường hợp báo lỗ.
Chia sẻ trên kênh Tài chính & Kinh doanh mới đây, ông Trần Ngọc Báu, Founder & CEO WiGroup cho biết, lợi nhuận của ngành ngân hàng vẫn đang trong xu hướng “downtrend” (giảm giá) kể từ quý 1/2022.
“Đã ba quý liên tiếp lợi nhuận ngành ngân hàng tăng trưởng âm so với cùng kỳ, thay vì mức tăng trưởng 40-50% trong hai năm trước đó”, ông Báu nói và cho rằng đây là diễn biến hiếm gặp trong quá khứ.
Theo ông Báu, lợi nhuận sụt giảm đã ảnh hưởng đến giá cổ phiếu của các ngân hàng, qua đó tạo áp lực lên triển vọng thị trường chung bởi đây là nhóm cổ phiếu dẫn đầu về vốn hóa. “Bản thân ngành ngân hàng cũng đang rơi vào chu kỳ tăng trưởng âm về lợi nhuận”, ông Báu nhận định.
CEO WiGroup cho biết, sau một chu kỳ tăng mạnh, thu nhập lãi thuần – hoạt động kinh doanh cốt lõi của ngân hàng – bắt đầu lập đỉnh và đi xuống. Nguyên nhân là do hiệu suất sinh lời đầu ra chưa theo kịp được chi phí vốn.
Tuy nhiên, ngân hàng cũng có những hoạt động khác để bổ trợ nguồn thu, kể đến như hoạt động kinh doanh ngoại hối và đầu tư vào các tài sản tài chính. Nhờ đó, tổng thu nhập hoạt động (TOI) của ngành ngân hàng vẫn duy trì ở mức đi ngang.
Ông Báu nhận định, trong bối cảnh nguồn thu không tăng, để duy trì lợi nhuận, các ngân hàng buộc phải giảm chi phí. Chẳng hạn, mặc dù nợ xấu đang tăng rất nhanh, nhưng chi phí dự phòng của hệ thống ngân hàng lại có xu hướng giảm.
“Điều này thể hiện các ngân hàng đang phải “gồng mình” để duy trì lợi nhuận ở mức tốt và không ảnh hưởng đến giá cổ phiếu”, ông Báu nói.
Vị chuyên gia này dự báo, chi phí hoạt động của ngân hàng sẽ tăng mạnh vào quý 4/2023 bởi yếu tố chu kỳ. “Nếu tổng doanh thu vẫn đi ngang, chưa kể đến việc chi phí dự phòng có thể tăng, thì lợi nhuận quý 4 năm nay sẽ thấp hơn nhiều so với quý 3/2023”, ông Báu nhận định.
Dẫn số liệu của WiChart, ông Báu cho biết tổng nợ xấu (nợ nhóm 3-5) và nợ xấu tiềm tàng (nợ nhóm 2) của quý 3/2023 gần như đi ngang so với quý trước.
“Đây là tín hiệu đáng mừng, cho thấy dấu hiệu nợ xấu tại hệ thống các ngân hàng Việt Nam có thể lập đỉnh vào 1-2 quý tới. Tuy nhiên, áp lực dự phòng nợ xấu vẫn hiện hữu”, ông Báu nói.
CEO WiGroup kỳ vọng, trong 1-3 quý tới, lợi tức trung bình trên tài sản sinh lời (YEA) của ngân hàng sẽ bắt đầu giảm nhẹ và đi ngang, do lãi suất cho vay giảm. Đồng thời, chi phí vốn (COF) sẽ giảm mạnh hơn, qua đó giúp biên lãi thuần (NIM) tăng nhẹ./.
