Trong những năm tới, Nga có khả năng xây dựng đội quân chiến đấu trên mặt nước lớn hơn với các tàu hộ tống và tàu khu trục cỡ lớn. Tuy nhiên, Mátxcơva khó có thể chi một khoản lớn để xây các tàu cỡ lớn mới như tàu khu trục chạy bằng hạt nhân lớp Leader nặng 14.000 tấn hay tàu sân bay Storm nặng 100.000 tấn. Thay vào đó, rất có thể Nga sẽ xây dựng các phiên bản quy mô lớn của các tàu chiến hiện nay.
“Tàu hộ tống và tàu khu trục của Nga dự kiến sẽ được xây dựng lớn hơn để chứa được nhiều hệ thống vũ khí hơn,” nhà nghiên cứu Michael Kofman tại Trung tâm phân tích Hải quân Mỹ cho hay.
“Hướng đi chung là xây dựng các tàu hộ tống và tàu khu trục nặng hơn, với những sửa đổi so với thiết kế hiện nay cùng một số biến thể hạng nặng hoàn toàn mới.”
Quả thật tàu lớp Leader khó có thể được xây dựng. Mátxcơva có thể sẽ xây dựng các tàu nhỏ hơn và tiết kiệm hơn dựa trên tàu khu trục lớp Admiral Gorshkov của Đề án 22350. Những chiếc Super Gorshkov mới có thể sẽ nặng khoảng 8.000 tấn, thay thế các tàu khu trục thông thường.
“Vì không có các tua bin gas từ Ukraine nên việc sản xuất tàu khu trục lớp Gorshkov bị trì hoãn, và mở ra cơ hội phát triển thiết kế Super Gorshkov. Có thể sẽ có 2 đến 4 tàu khu trục lớp Gorshkov và sau đó là một tàu mới nặng hơn ít nhất là 1000 tấn,” ông Kofman dự báo.
“Tàu Super Gorshkov sắp sửa ra mắt và có lẽ sẽ nặng lên đến 7.000-8.000 tấn.”
Với trọng tải 8.000 tấn, một chiếc tàu Super Gorshkov sẽ lớn hơn phần lớn các tàu khu trục như tàu FREMM Pháp-Ý trọng tải 6.700 tấn hay tàu lớp Álvaro de Bazán của Tây Ban Nha nặng 6.400 tấn. Do đó tàu Super Gorshkov sẽ được phân loại là tàu khu trục.
Quả thực, các tàu mới của Nga có thể sánh với tàu khu trục lớp Hobart của Úc nặng 7.000 tấn hay tàu Type 45 của Anh nặng 8.500 tấn về trọng tải, chưa nói đến khả năng.
“Điều này sẽ làm tăng đáng kể kích thước hiện nay của tàu Gorshkov và đặt ra câu hỏi liệu Nga có thực sự cần tàu khu trục mới hay không,” ông Kofman bình luận.
“Thực tế, chương trình trang bị vũ khí quốc gia giai đoạn 2018-2025 của Nga có thể sẽ không tàu trợ cho một tàu lớp Leader nhưng lại có thể sẽ chi trả cho vài chiếc Super Gorshkov, loại tàu được coi là rẻ hơn, thiết thực hơn mà vẫn có khả năng hết sức mạnh mẽ, nhất là trong lĩnh vực phòng không".
Các nhà phân tích khác như ông Dmitry Gorenburg tại Trung tâm nghiên cứu Nga và Á-Âu Davis tại Đại học Harvard cũng nhất trí rằng tàu khu trục lớp Leader có thể sẽ không bao giờ được xây dựng.
“Tàu khu trục lớp Leader là tàu chạy bằng hạt nhân nặng 14.000 tấn từng được cho là sẽ được xây dựng bắt đầu từ năm 2019. Tuy nhiên tôi nghi ngờ vào việc con tàu này có thể được khởi công xây dựng trong thập kỷ này. Và rất có thể nó sẽ không được xây dựng vì chi phí quá cao và Hải quân Nga có thể sẽ ít được ưu tiên hơn trong Chương trình trang bị vũ khí quốc gia được cho là sẽ được phê chuẩn vào cuối năm nay", ông Gorenburg nhận định.
Ngoài tàu Super Gorshkov, Nga cũng có thể sẽ tập trung vào tàu hộ tống cỡ lớn hơn. “Mẫu thiết kế tàu hộ tống hạng nặng thay thế mới sẽ nặng trên 2000 tấn, có thể lên đến 3500-4000 tấn", ông Kofman cho biết.
“Đây có thể là hệ quả của việc Nga không hài lòng với tình trạng hiện nay của tàu hộ tống lớp Steregushchiy nặng 2.200 tấn.”
Hiện nay ở Nga đang diễn ra cuộc tranh cãi liệu rằng hải quân nước này có cần những lực lượng chiến đấu trên mặt nước cỡ nhỏ hơn hay không. Nếu Kofman nói đúng thì Nga hiện đang nghiêng về hướng xây dựng các tàu cỡ lớn hơn.
“Cuộc tranh luận liệu Nga có cần thêm tàu trong tải 2.000 tấn hay không vẫn đang tiếp diễn, và cho dù việc thử nghiệm các thiết kế tàu từ đầu và giữa những năm 2000 có thể chỉ ra rằng nước này thực sự không cần thì các xưởng đóng tàu của Nga vẫn sẽ xây dựng thêm một số con tàu cỡ nhỏ mới", ôngKofman dự đoán.
“Do đó Nga có thể sẽ xây dựng thêm nhiều tàu hộ tống chỉ để duy trì hoạt động của các xưởng đóng tàu này".
Nhìn chung, hạm đội tàu của Nga sẽ phát triển và tái cơ cấu theo tốc độ có thể kiểm soát được. Mátxcơva khó có thể thực hiện dự án khủng nào như tàu lớp Leader trong tương lai gần. Giới chuyên gia phương Tây cho rằng nước Nga hiện đại không phải là Liên Xô trước đây và sẽ không có nhiều nguồn lực như trong thời kỳ Chiến tranh lạnh. Do đó chương trình hiện đại hóa hải quân Nga hiện nay dễ kiểm soát hơn thời kỳ trước khi Liên Xô sụp đổ.
