Bộ trưởng Quốc phòng Iran – ông Hossein Dehghan hôm nay (18/8) cho biết, Tehran mong đợi sẽ ký một hợp đồng mới về việc mua tên lửa thiện chiến S-300 của Nga ngay trong tuần này hoặc tuần tới.
Theo vị quan chức quân sự hàng đầu của nước Cộng hòa Hồi giáo, vấn đề Nga bàn giao những hệ thống tên lửa phòng không hiện đại S-300 cho Iran hiện đang nằm trong chương trình nghị sự của Bộ Quốc phòng Iran. Moscow và Tehran hiện đang thúc đẩy các cơ chế để xem xét và làm mới lại thỏa thuận mua bán S-300 mà họ từng ký kết cách đây vài năm.
Nếu thông tin trên là chính xác thì đây sẽ là tin vui đối với Tehran nhưng sẽ là tin cực xấu đối với phương Tây và các đồng minh Trung Đông của họ. Lâu nay, việc Iran sở hữu tên lửa hàng đầu như S-300 của Nga luôn được coi là ác mộng đối với phương Tây và những nước Trung Đông đang đối đầu với Tehran.
Iran quan tâm đặc biệt đến các tổ hợp tên lửa S-300 của Nga. Năm 2007, Nga đã ký một hợp đồng bán cho Iran các hệ thống S-300 với trị giá hợp đồng lên tới 800 triệu USD. Tuy nhiên, hợp đồng này đã bị đóng băng năm 2010 sau khi Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc thông qua Nghị quyết trừng phạt Tehran. Nghị quyết trên quy định việc hạn chế cung cấp các loại vũ khí thông thường, bao gồm tên lửa và hệ thống tên lửa tấn công, xe tăng, máy bay trực thăng tấn công, máy bay chiến đấu, tàu chiến cho Iran. Ngày 22/9/2010, Tổng thống Nga khi đó là Dmitry Medvedev đã chính thức ký sắc lệnh hủy bỏ hợp đồng cung cấp S-300 cho Iran. Lý do được ông Medvedev đưa ra là việc Nga cung cấp những tên lửa tinh vi S-300 cho Iran sẽ vi phạm các biện pháp trừng phạt mà Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc áp đặt lên nước Cộng hòa Hồi giáo.
Tức giận trước quyết định bất ngờ của Moscow, Tehran từng tuyên bố kiện Nga ra tòa án quốc tế ở Geneva. Iran đã đệ đơn kiện đòi bồi thường số tiền 4 tỷ USD tại Tòa án trọng tài Geneva và vụ án đang được xem xét. Một số chuyên gia quân sự cũng cho rằng, về hình thức, hợp đồng S-300 không hề vi phạm nghị quyết của Liên Hợp Quốc. Vì chuyện này, quan hệ vốn từng thân thiết giữa Moscow và Tehran đã xấu đi rất nhiều.
Tuy nhiên, tình hình bắt đầu thay đổi sau khi cuộc khủng hoảng ở Ukraine bùng lên. Với lý do các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Iran với 6 cường quốc có nhiều tiến triển, Nga tuyên bố ý định bán cho Iran những tên lửa S-300 mà chính quyền Tehran luôn khao khát. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều người tin rằng, việc Moscow nhăm nhe ý định cung cấp S-300 cho Iran thực ra là đòn trả đũa của Nga trước việc phương Tây gần đây liên tục o ép Nga vì cuộc khủng hoảng ở nước láng giềng Ukraine.
S-300, còn được gọi là SA-20, được xem là một trong những hệ thống tên lửa đối không hiệu quả nhất thế giới. Nó có thể bắn hạ các máy bay chiến đấu và các loại tên lửa đầu đạn hạt nhân tầm thấp. S-300 với tầm bắn hơn 200km có khả năng theo dõi đồng thời hơn 100 mục tiêu và tấn công 6 mục tiêu cùng lúc.
Hệ thống tên lửa phòng không S-300 là hệ thống tên lửa di động vô cùng tinh vi, có khả năng phá hủy tên lửa hành trình và chiến đấu cơ của đối phương. Được xem là một trong những tên lửa quý giá nhất của Nga, S-300, hay SA-20 Gargoyles theo cách gọi của NATO, có thể bắn hạ máy bay và tên lửa đạn đạo ở tầm xa 150km và ở độ cao lên tới 27km.
S-300 ban đầu được thiết kế nhằm mục đích giúp Nga đảm bảo an ninh cho các cơ sở công nghiệp và hành chính lớn, các căn cứ quân sự và kiểm soát không phận nước Nga trước máy bay tấn công của kẻ thù. Khi lần đầu tiên được Liên Xô triển khai vào năm 1979, S-300 được người Nga mệnh danh là “con cưng” và hiện nó vẫn là một trong những tên lửa đất đối không mạnh nhất thế giới. Đây cũng là một trong những loại tên lửa được rất nhiều nước thèm muốn bởi nó là thứ vũ khí hiệu quả hàng đầu trong việc bảo vệ các vùng trời.
Hệ thống S-300 được thiết kế để tiêu diệt tất cả phương tiện tiến công hỏa lực đường không của địch, các loại máy bay chiến lược, tên lửa hành trình, tên lửa đạn đạo với độ chính xác rất cao, cự ly xa hàng trăm km, độ cao lớn.
S-300 được trang bị nhiều loại ra-đa tối tân, bao gồm đài ra-đa trinh sát 36D6 phát hiện mục tiêu ở cự ly xa tới 360km, bám bắt 120 mục tiêu cùng lúc, ra-đa trinh sát bắt thấp (độ cao thấp) 76N6, ra-đa điều khiển hỏa lực 30N6 sử dụng để dẫn đường điều khiển với ra-đa dẫn đường bán chủ động giai đoạn cuối. Bệ phóng tự hành lắp ống phóng đạn tên lửa của hệ thống này sẽ bắn theo phương thẳng đứng. Hệ thống S-300 có thể phóng 6 tên lửa liền một lúc, mỗi tên lửa có khả năng phá hủy các loại máy bay như F-16 và F-22 - báu vật của Không lực Mỹ cũng như đánh chặn các mục tiêu đạn đạo.
Vân Linh theo VnMedia
