Hiệp định Sochi có hiệu quả chiến lược, al-Qaeda tiêu diệt “quân nổi dậy” tại Idlib

VietTimes -- Ngày 04.01.2019. tổ chức Hay'at Tahrir al-Sham (HTS chi nhánh al-Qaeda tại Syria) đánh bại Phong trào Nour al-Din al-Zenki và chiếm quyền kiểm soát tất cả những vị trí của nhóm này trên vùng nông thôn phía tây Aleppo, trong đó có thị trấn Angara, được coi là căn cứ địa then chốt của al-Zenki được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn.
Các tay súng al-Qaeda Syria đánh chiếm các địa bàn của FSA. Ảnh minh họa: South Front.
Các tay súng al-Qaeda Syria đánh chiếm các địa bàn của FSA. Ảnh minh họa: South Front.

Đài quan sát nhân quyền Syria (SOHR) thông báo, ngày 4.1, trong vài giờ tấn công, HTS chiếm quyền kiểm soát Qabtan al-Jabal, Hour, Bsartun, al-Mansoura, Qailun, Maarrat al-Artiq, Arab Fatum, al-Hota và Angara và các khu vực khác trên vùng nông thôn phía tây Aleppo.

Cũng theo thông tin của SOHR, các tay súng còn lại của Phong trào Nour al-Din al-Zenki đang đàm phán một thỏa thuận cho phép rút về khu vực Afrin, hiện đang nằm dưới quyền của Thổ Nhĩ Kỳ. Thỏa thuận từ phía HTS là chấm dứt sự tồn tại của nhóm Phong trào al-Zenki. Như vậy, nhóm các tay súng thuộc tổ chức Quân đội Syria tự do (FSA), từng có hành động tàn bạo nổi tiếng, hành quyết em bé Palestine 14 tuổi đã bị chính lực lượng khủng bố tự xóa sổ.

HTS triển khai cuộc tấn công tiêu diệt nhóm Phong trào Nour al-Din al-Zenki được Mỹ hậu thuẫn bắt đầu tháng 1.2019 sau khi nhóm này được cho là ám sát 4 chiến binh al-Qaeda . Hai nhóm Mặt trận Quốc gia Giải phóng (NFL) và Quân đội Quốc gia Syria (SNA) được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn đều ủng hộ nhóm Phong trào al-Zenki. Nhưng HTS bất ngờ tấn công và giành được lợi thế từ ban đầu.

Theo Đài truyền hình al-Mayadeen Lebanon, trong trận chiến của khủng bố HTS và nhóm nổi dậy cực đoan theo Phong trào Nour al-Din al-Zenki, có hơn 200 tay súng và 20 thường dân thiệt mạng.

Sau khi tiêu diệt nhóm Phong trào Nour al-Din al-Zenki, HTS chuyển hướng tấn công vào các nhóm được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn khác trong khu vực, đang hoạt động trên vùng nông thôn miền bắc Syria. Điều kỳ lạ là tổ chức HTS, được quốc tế coi là tổ chức khủng bố al-Qaeda ở Syria, đang tấn công vô hiệu hóa từng nhóm nổi dậy FSA được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn, nhưng quân đội Thổ Nhĩ Kỳ hoàn toàn không can thiệp, chỉ án binh bất động theo dõi. 

Trên thực tế, Ankara đã từng ủng hộ các nhóm Hồi giáo cực đoan này, vốn có nguồn gốc xuất xứ từ nhóm khủng bố “Những anh em Hồi giáo”. Chính vì vậy Thổ Nhĩ Kỳ muốn sử dụng lực lượng FSA tiêu diệt HTS nhằm phòng trừ hậu họa, nhưng HTS hiểu được điều này nên đã xuống tay diệt FSA trước. Tình huống sẽ dẫn đến tình trạng Thổ Nhĩ Kỳ buộc phải rút binh khỏi Idlib, thỏa thuận để điện Kremlin và Damascus tiêu diệt khủng bố sau này.

Sau khi tiêu diệt nhóm Phong trào Nour al-Din al-Zenki, Hay'at Tahrir al-Sham (HTS) tiếp tục cuộc tấn công đánh vào các nhóm Hồi giáo cực đoan thuộc FSA được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn, chiếm thị trấn Deir Sim'an và thành cổ lịch sử cùng tên trên vùng nông thôn phía tây bắc Aleppo. Thị trấn chiến lược này là bàn đạp tấn công vào khu vực Afrin do quân đội Thổ Nhĩ Kỳ chiếm đóng.

Theo trang Iba'a, cơ quan truyền thông của HTS, các nhóm FSA do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn đánh trả HTS bằng cuộc pháo kích vào thị trấn Deir Sim'an và thành cổ của địa bàn này. Nhưng không có bất cứ cuộc phản công nào nhằm giành lại 2 địa bàn then chốt chiến lược.

Ngày 05.01.2019, nhóm HTS tuyên bố ngăn chặn các tay súng sống sót của nhóm Phong trào Nour al-Din al-Zenki đưa vũ khí hạng nặng còn lại đến khu vực Afrin, do quân đội Thổ Nhĩ Kỳ chiếm đóng, thu được một số xe tăng và xe bọc thép.

Hãng tin Sham Times, ủng hộ “phe đối lập” Syria cho biết HTS chiếm được 7 xe tăng và 8 xe bộ binh chiến đấu BMP (IFV) vào ngày 04.01.2019.

Cuối ngày 04.01.2019, lực lượng không quân Nga tiến hành hàng loạt cuộc không kích vào địa bàn của phe đối lập trên vùng nông thôn phía tây Aleppo. Truyền thông mạng xã hội ủng hộ chính phủ Syria cho biết, các cuộc không kích chủ yếu đánh vào lực lượng HTS, vừa chiếm được vũ khí hạng nặng và đạn dược từ nhóm Phong trào Nour al-Din al-Zenki từng được Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn. Có khả năng những cuộc không kích của không quân Nga đã phá hủy xe tăng và xe thiết giáp BMP (IFV).

Chiều ngày 05.01.2019, HTS phát động cuộc tấn công bất ngờ vào thị trấn Atarib trong khu vực do các nhóm “đối lập” trên vùng nông thôn phía tây Aleppo. Truyền thông viên phe đối lập tại Syria cho biết, tổ chức khủng bố cực đoan pháo kích vào các khu dân cư trong thị trấn chiến lược, mở đường cho cuộc tấn công.

Thị trấn Atarib do hai nhóm “nổi dậy ôn hòa” FSA được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn là Thuwar al-Sham và Byariq al-Islam. Hai nhóm đều liên kết chặt chẽ với Phong trào Nour al-Din al-Zenki, bị HTS tiêu diệt một ngày trước đó .

Theo hãng tin Ib’a, cuối ngày 05.01.2019, nhóm HTS chọc thủng tuyến phòng ngự thị trấn, buộc các nhóm FSA phải chấp nhận thỏa thuận đầu hàng. Tổ chức HTS đánh chiếm thị trấn, hai nhóm Thuwar al-Sham và Byariq al-Islam bị giải thể. Các tay súng do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn bị đuổi khỏi thị trấn Atarib.

Thị trấn Deir Sim'an và thành cổ lịch sử cũng hoàn toàn bị HTS đánh chiếm vào sáng sớm. Đây cũng chính là thị trấn bàn đạp, có thể tiến công vào khu vực Afrin do liên minh quân đội Thổ Nhĩ Kỳ và FSA chiếm đóng. Việc đóng cửa thị trấn này có thể dẫn đến lực lượng Hồi giáo cực đoan cô lập các nhóm chiến binh nổi dậy được Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn và trong tình huống thuận lợi, có thể truy đuổi FSA để cướp quyền kiểm soát Afrin.

Mặc dù các cuộc giao chiến đang diễn ra quyết liệt ở Idlib, nhưng quân đội Syria án binh bất động do tuân thủ hiệp định Sochi về khu phi quân sự do Nga và Thổ Nhĩ Kỳ ký kết. Trong tình huống HTS đánh bại và vô hiệu hóa tất cả các nhóm Hồi giáo cực đoàn của FSA, Ankara chỉ còn cách rút lui khỏi Idlib, Aleppo, tập trung sang hướng phía đông Euphrates để tấn công người Kurd.

Chiến lược của điện Kremlin cũng đã thể hiện rõ định hướng phong tỏa Idlib để các nhóm Hồi giáo tự tiêu diệt lẫn nhau và vô hiệu hóa sự chống đối của phương Tây, trong đó có Thổ Nhĩ Kỳ. Nếu FSA thắng, sẽ là một giải pháp chính trị, nếu HTS thắng, Damascus và điện Kremlin chỉ còn việc tiêu diệt al-Qaeda tại Syria. Hiệp định Sochi đã có những kết quả đầu tiên. 

Tổng quan tình hình chiến sự địa phận tỉnh Idlib tính đến ngày 06.01.2019. Ảnh Rusvesna
 Tổng quan tình hình chiến sự địa phận tỉnh Idlib tính đến ngày 06.01.2019. Ảnh Rusvesna
Tình hình chiến sự địa phận Idlib, HTS tấn công FSA. Video: R&U.