Dư luận Mỹ trước chuyến công du Việt Nam của ông Obama
Các nhà phân tích và quan chức cấp cao chính phủ Mỹ đều khẳng định chuyến công du của Tổng thống Obama thể hiện cam kết mạnh mẽ của Mỹ đối với chính sách tái cân bằng sang châu Á-Thái Bình Dương, đồng thời thúc đẩy hợp tác Việt-Mỹ trong một loạt lĩnh vực trong khuôn khổ Đối tác toàn diện.
Phó Cố vấn An ninh Quốc gia Mỹ Ben Rhodes cho biết trong chuyến thăm, hai bên sẽ thảo luận các vấn đề song phương và đa phương như Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), giao lưu nhân dân, ASEAN, tình hình Biển Đông, giải quyết hậu quả chiến tranh…
“Một nghị trình sâu rộng như vậy bản thân nó đã nói lên quan hệ Việt-Mỹ đã tiến xa như thế nào. Tổng thống Clinton thăm Việt Nam vào thời điểm khởi xướng quá trình bình thường hóa quan hệ, mở ra một chương mới trong quan hệ song phương, Tổng thống Bush cũng có mặt tại Việt Nam tham dự hội nghị cấp cao vào thời điểm hai nước đang thúc đẩy quan hệ và bây giờ thì quan hệ Việt-Mỹ đã mở rộng ra rất nhiều lĩnh vực, từ thương mại, giao lưu nhân dân, an ninh cho đến các vấn đề chiến lược.”
Cùng ngày, tại cuộc gặp gỡ báo chí tại Trung tâm nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS) tại Washington DC, các chuyên gia Mỹ đánh giá rằng chuyến thăm của Tổng thống Obama sẽ tập trung hướng tới tương lai trong bối cảnh quá trình hòa giải và hàn gắn giữa Việt Nam và Mỹ sau chiến tranh đã đạt được những tiến bộ to lớn.
Phó Giám đốc chương trình Đông Nam Á của CSIS, Murray Hiebert cho biết: “Trong chuyến thăm, Tổng thống Obama sẽ tập trung xây dựng mối quan hệ hướng tới tương lai, xây dựng lòng tin, tạo lập một khuôn khổ nhằm duy trì sự tham gia của Mỹ ở nhiều cấp độ khác nhau như hiện nay. Phát biểu của ông Obama sẽ ít nhiều đề cập đến quá khứ nhưng thực sự sẽ hướng tới tương lai”.
Tạo lòng tin cho quan hệ Việt - Mỹ
Về khả năng Mỹ dỡ bỏ hoàn toàn lệnh cấm vận vũ khí sát thương kéo dài nhiều thập kỷ qua đối với Việt Nam, các chuyên gia nhận định rằng đây là vấn đề vẫn còn được bàn thảo giữa chính phủ và Quốc hội Mỹ nhưng tiến trình này đang đi đúng hướng.
Cựu Giám đốc cấp cao của Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, Michael Green cho biết:“Tôi cho rằng quỹ đạo này khá rõ ràng. Điều đó đang tạo cho cả Hà Nội và Washington sự tin tưởng rằng vấn đề này sẽ được giải quyết đúng thời điểm”.
Theo các chuyên gia, chuyến thăm Việt Nam của Tổng thống Obama có ý nghĩa rất quan trọng đối với nỗ lực ổn định khu vực trong bối cảnh Trung Quốc đang thể hiện cách hành xử mang tính ép buộc và đe dọa tại Biển Đông.
Ông Murray Hiebert nhận định: “Trong bối cảnh căng thẳng tại Biển Đông, tôi cho rằng Tổng thống Obama sẽ tránh các phát biểu hoặc động thái có thể khiến tình hình leo thang. Ông sẽ hối thúc các bên tôn trọng những nguyên tắc chủ chốt như tự do hàng hải và giải quyết tranh chấp bằng các biện pháp hòa bình, thương lượng cũng như tuân thủ phán quyết sắp tới của tòa trọng tài tại La Hay”.
Các chuyên gia đều khẳng định chiến lược tái cân bằng sang châu Á-Thái Bình Dương của Tổng thống Obama sẽ tập trung rất nhiều vào Đông Nam Á mà trong đó Việt Nam là một trọng điểm, và chính sách này sẽ tiếp tục được các chính phủ kế tiếp duy trì. Theo khảo sát của CSIS, kể từ khi hình thành, chính sách xoay trục luôn nhận được sự ủng hộ của cả giới nghiên cứu cũng như các chính đảng tại Mỹ.
Ông Michael Green cho biết: “Trên 90% chuyên gia Mỹ ủng hộ mục tiêu tái cân bằng. Cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa cũng đều cho rằng đây là hướng đi đúng cho dù còn nhiều bất đồng về những nội dung cụ thể”.
Nếu tham dự Hội nghị cấp cao Đông Á tại Lào vào tháng 9 tới theo như kế hoạch, Tổng thống Obama sẽ trở thành tổng thống đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ tới Đông Nam Á hai lần trong một năm.
